امریکايي سناتور لینډسي ګراهام له افغانستان څخه د امریکا د وتلو د څرنګوالي په اړه د سپینې ماڼۍ راپور 'سیاسي سپیناوی' بللی او ویلي یې دي چې له افغانستانه د امریکايي ځواکونو وتل په امریکا کې د 'سپتمبر ۱۱مې' بلې پېښې ته لاره پرانېزي.
د امریکا جمهوري غوښتونکي سناتور لینډسي ګراهام په امریکا کې د تروریستي حملو د احتمال په اړه خبرداری ورکړی او ویلي یې دي چې ولسمشر جوبایډن له افغانستانه د امریکايي پوځیانو په ایستلو سره یوې بلې د 'سپټمبر ۱۱مې' ته تخم کرلی دي.
ګراهام د یکشنبې په ورځ له فاکس نیوز سره په مرکه کې وویل چې له افغانستان څخه د امریکا دا ډول وتل کولای شي په راتلونکي کې د نویو تروریستي ګواښونو لپاره یوه تشه رامنځته کړي.
ګراهام زیاته کړه: "کله چې د بایډن اداره تاسو ته وايي چې په افغانستان کې هېڅ ترهګر نه شته، دوی دروغ وايي. یو وژونکی کاکټل د جوړېدلو په حال کې دی. له افغانستان څخه راپورته کېدونکې ترهګري دلته د امریکا سرحدونه ماتوي. که موږ ژر تر ژره سیاست بدل نه کړو، د سپټمبر یو بل ۱۱مه به پر لاره وي. زما په اند هغه څه چې په افغانستان کې پېښ شول بایډن یوې بلې د سپټمبر یوولسمې ته تخم وکاره."
په امریکا کې د ۲۰۰۱ کال د سپټمبر د یوولسمې نېټې تروریستي بریدونو کې چې شاوخوا درې زره کسان په کې ووژل شول، د القاعده شبکې پخوانی مشر اسامه بن لادن مسوول کڼل کېږي چې هغه مهال یې په افغانستان کې د طالبانو تر واکمنۍ لاندې ژوند کاوه.
له هغه وروسته امریکا او متحدینو یې پر افغانستان برید وکړ او د طالبانو رژیم یې نسکور کړ.
سپینې ماڼۍ څو ورځې وړاندې له افغانستانه د امریکايي ځواکونو د بېړنۍ وتلو په اړه کانګرس ته خپل راپور وړاندې کړ چې په کې د ډونلډ ټرمپ اداره په کې د دې وتلو او له هغه وروسته د ګډوډۍ مسووله بلل شوې وه.
د دې راپور په لنډیز کې سپینې ماڼۍ ټینګار کړی چې د ولسمشر بایډن ادارې هر هغه څه چې کولای شول ترسره یې کړل او ستونزه یې د دوحې په تړون کې یاده کړې چې د پخواني ولسمشر ډونالډ ټرمپ ادارې او د طالبانو لخوا لاسلیک شوې او ویلي یې دي چې دې کار د ولسمشر بایډن اداره له یوه ناممکن وضیعت سره مخ کړه.
له افغانستان څخه د امریکايي پوځیانو د وتلو لړۍ چې د ۲۰۲۱ کال د اګست په ۳۰ مه نېټه بشپړه شوه، د ځینو اوسنیو او پخوانیو امریکايي چارواکو له خوا سختې نیوکو سره مخ شوې.
د تخلیې د عملیاتو په بهیرکې د کابل په هوايي ډګر کې د داعش ډلې په ځانمرګي برید کې ۱۳ امریکايي پوځیان او ۱۷۰ افغانان ووژل شول.
خو یو شمېر افغان سیاسي او پوځي کارپوهان وايي چې له افغانستان څخه د امریکا د وتلو د څرنګوالي په اړه د امریکايي سناتورانو څرګندونې تر ډېره سیاسي او ګوندي بڼه لري.
د سیاسي چارو پوه خان زمان امرخېل ازادي راډيو ته وویل: "زه فکر کوم چې د لینډسي ګراهام دا څرګندونې چې د امریکا متحده ایالاتو ته خطر دی، ډېر سیاسي اړخ لري. طالبان په افغانستان کې د دوحې د هوکړې له مخې واک ته رسېدلي دي. زه فکر نه کوم چې دوی احساس وکړي چې امریکا ته خطر متوجه دی."
د پوځي چارو پوه اسدالله ندیم هم په دې باور دی چې له افغانستان څخه امریکا ته کوم ګواښ نه شته.
ندیم وویل: "په افغانستان کې د داعش فعالیت د طالبانو له راتګ وروسته زیات شوی، د هغوی حضور او شبکې پیاوړې شوي، د افغانستان په ټوله خاوره کې فعالیت لري، خو داعش یقیناً د امریکا لپاره نه، بلکې د افغانستان خلکو ته ګواښ دی او ښايي تر يو حده د ګاونډيو هېوادونو لپاره ګواښ وي، نه امريکا ته."
د طالبانو د حکومت ویاند ذبیح الله مجاهد له دې وړاندې ویلي وو چې دوی د دوحې د هوکړې عملي کولو ته ژمن دي او په افغانستان کې یې د داعش ګواښ هم رد کړی او ویلي یې دي چې هیچا او هېڅ کومې ډلې ته به اجازه ورنه کړي چې د افغانستان خاوره د نورو هېوادونو پر ضد وکاروي.
دا په داسې حال کې ده چې د امریکا د مرکزي قوماندانۍ 'سنټکام' جنرال مایکل کوریلا تېره اوونۍ په افغانستان کې د داعش د غړو د زیاتوالي او د دې ډلې د ګواښ په اړه خبرداری ورکړ او ویې ویل، احتمال شته چې په راتلونکو شپږو میاشتو کې پر امریکا برید وشي.
