په افغانستان کې د ملګروملتونو مرستندوی ماموریت (یوناما) ویلي چې، په عام محضر کې اعدامونه، د بشري حقونو په برخه کې د افغانستان د نړیوالو ژمنو خلاف کار دی.

یوناما نن چهارشنبه پر خپله ایکس‌‌پاڼه/پخواني ټویټر لیکلي چې دا اعدامونه باید پای ومومي.

د افغانستان د بشري حقونو لپاره د ملګروملتونو ځانګړي راپورتر ریچارد بېنيټ هم دغه اعدام "زړه بوږنونکی" بللی او غندلی یې دی.

بېنیټ هم، چې افغانستان ته یې پر تګ بندیز لګېدلی، پر طالبانو غږ کړی چې دا ډول سزاوې ودروي.

طالبانو نن چهارشنبه د پکتیا د مرکز ګردیز په ورزشي سټډیوم کې یو کس په عام محضر کې اعدام کړ.

د طالبانو سترې محکمې په یوه خبرپاڼه کې ویلي چې، د محمد ایاز اسد په نوم یو کس نن چهارشنبه د قتل په جرم "قصاص" شوی دی.

فرانس پریس خبري اژانس لیکلي چې، نوموړی د مقتول د کورنۍ له‌‌خوا درې ډزه پر ټټر ویشتل شوی دی.

د قصاص په دغو مراسمو کې د طالبانو د کابینې مهمو غړو له هغې ډلې د کورنیو چارو سرپرست وزیر سراج‌‌الدین حقاني ګډون کړی دی.

د راپورونو له‌‌‌مخې دا د طالبانو له بیا واکمنۍ راهیسې د قصاص شپږم حکم دی چې عملي کېږي.

د طالبانو د حکومت د مخابراتي خدمتونو د تنظیم ادارې یا (اترا) مشر سید برات شاآغا ندیم د جنوبي اسیا د یوشمېر ادارو په غونډه کې د ګډون په هدف نن هند ته روان شوی دی.

د طالبانو ویاند ذبیح‌الله مجاهد ویلي چې، د اترا د دغه چارواکي په مشرۍ افغان پلاوی به په هند کې د جنوبي اسیا د "مقرراتي ادارو" په غونډه کې ګډون وکړي.

ښاغلي مجاهد پر خپله ایکس‌‌پاڼه یا پخواني ټویټر د دغه خبر نور جزیات نه‌دي ورکړي.

دا سفر داسې مهال کېږي چې تېره اوونۍ د افغانستان لپاره د هند د بهرنیو چارو وزارت ځانګړی استازی جې پي سینګ کابل ته تللی و او د طالبانو د کابینې له مهمو غړو، له هغې ډلې د دفاع او بهرنیو چارو له سرپرست وزیرانو، ملا محمد یعقوب مجاهد او امیرخان متقي سره یې د کابل او نوي ډیلي پر اړیکو خبرې کړې وې.

پرون سه‌‌شنبه د طالبانو حکومت د هند په ممبي ښار کې د افغانستان جنرال قونسلګرۍ ته حافظ اکرام‌‌‌الدین کامل د خپل سرپرست استازي په توګه وګماره، چې د راپورونو له‌‌مخې هند دغه استازی تایید کړی دی.

دغه لوبډله له بنګله‌دېش سره د درېیو پنځوس اوره لوبو د لړۍ لپاره متحده عربي اماراتو ته تللې وه، چې هلته یې د دغې لړۍ دوه لوبې او اتلولي وګټله.

دا په تېرو څو میاشتو کې درېیم ځل دی چې افغانستان د کرکټ په برخه کې ورته بریاوې لري.

د کرکټ ملي لوبډلې د تېرې میزان یا تلې میاشتې په لومړیو کې له جنوبي افریقا څخه هم یوه لوبلړۍ ګټلې وه.

د کرکټ الف لوبډله د تېرې اکتوبر میاشتې په وروستیو کې د اسیایي لوبو اتله شوه.

د افغانستان، تاجکستان او نیپال د فوټبال د ملي لوبډلو ترمنځ یوه درې اړخیزه لوب‌لړۍ نن چهارشنبې په تاجکستان کې پیلېږي.

دا ټورنمنټ به د کابل په وخت د مازیګر په پنځه‌‌‌‌نیمو بجو د پلازمېنې دوشنبې په مرکزي سټوډیوم کې د نیپال او تاجکستان په لوبه پیل شي.

افغان لوبډله به خپله لومړۍ لوبه په همدې سټوډیوم کې د شنبې ورځې د مازیګر په پنځه‌‌‌‌نیمو بجو د نیپال د لوبډلې پر وړاندې وکړي.

د افغانستان د فوټبال د ملي لوبډلې دوهمه لوبه به د سه‌‌‌‌‌‌شنبې په ورځ د کوربه تاجکستان له لوبډلې سره وي.

افغان لوبډله له څه باندې پنځه‌‌‌‌‌‌نیمو میاشتو وروسته د لومړي ځل لپاره له خپل ازبکستاني روزونکي عثمان توشیف سره د لوبو ډګر ته ننوځي.

د "کابل نوی انځور" تر عنوان لاندې په‌دې ښار کې د بشپړو شویو پروژو انځوریز نندارتون پرانیستل شوی دی.

د طالبانو تر کنټرول لاندې باختر خبري اژانس د راپور له‌‌مخې په دغه نندارتون کې چې پرون سه‌شنبې د کابل په زرنګار پارک کې پرانيستل شو، د کابل ښاروالۍ د ۱۲۰ مهمو پروژو انځورونه نندارې ته وړاندې شوي، چې زیاتره یې د سړکونو دي.

په دغو انځورونو کې د رغول شویو سړکونو، کوڅو او تفریحي پارکونو پخوانی او اوسنی حالت ښودل شوی او ورسره نور معلومات لیکل شوي دي.

له کله چې طالبان بیا پر افغانستان واکمن شوي، په کابل کې د لویو او وړو سړکونو، کوڅو او تفریحي پارکونو د رغونې ګڼې پروژې عملي شوي یا پرې کار روان دی.

د کابل ښاروالۍ چارواکو ویلي، ډېری دغه پروژې د هغه ماسټرپلان یوه برخه ده چې د پخواني جمهور ریيس سردار محمد داوود خان د حکومت پر مهال جوړشوی و.

د ملګروملتونو د کډوالو لويه کمېشنري وایي چې، په پکتیکا کې به اته سوه هغو کورنیو ته اساسي سرپناوې جوړې کړي چې کورونه یې د ۲۰۲۲ کال په زلزله کې ویجاړ شوي دي.

د افغانستان لپاره د دې کمېشنرۍ څانګې پرون سه‌شنبې په خپله ایکس‌‌پاڼه یا پخواني ټویټر کې لیکلي، زیانمنو کورنیو ته به دغه کورونه په ګیان ولسوالۍ کې د افغانستان د پیسو د امانت د ځانګړي صندوق له بوديجې جوړ شي او تمه کوي چې دغه کورنۍ به وکولای شي چې له سږني ژمي مخکې خپلو دغو نویو کورونو ته کډه شي.

د ۲۰۲۲ کال د جون د میاشتې په ۲۲مې یوې زورروې زلزلې پکتیا، پکتیکا او خوست ولایتونه ولړزول چې په نتیجه کې یې د پکتیکا په برمل او ګیان ولسوالیو کې او د خوست په سپیرې ولسوالۍ کې په زرګونو کورونه ویجاړ شول.

د دغې زلزلې له امله له زرو زیات کسان مړه او په زرګونو نورو ټپیان شوي و.

د طالبانو د حکومت د ټرانسپورټ او هوایي چلند وزارت نن د افغانستان په اوولسو ولایتونو کې د سختو بارانونو، تالندې برېښنا او سختو بادونو او دوړو اټکل کړی دی.

دې وزارت پرون سه‌شنبې په یوه خبرپاڼه کې وویل چې، نن په بدخشان، نورستان، پروان، پنجشیر، تخار، بغلان، کندوز، سمنګان، بلخ، بامیان، سرپل، جوزجان، فاریاب، دایکنډي، بادغیس او هرات او همدارنګه په سالنګونو کې د تالندې او برېښنا په ملتیا د سختو بارانونو اټکل کېږي.

وړاندوینه شوې چې د ورښت اندازه به د ۱۵ نه تر۴۰ ملي مترو پورې وي.

دې وزارت همدارنګه ویلي، په سالنګونو او د هېواد په یوشمېر لوېدیځو او مرکزي ولایتونو کې د تېزو بادونو چې سرعت به یې په ساعت کې له ۵۰ نه تر ۷۵ کیلومترو پورې وي، احتمال شته.

د افغانستان په یوشمېر سیمو کې وروستیو بارانونو او سېلونو خلکو ته ډېر ځاني او مالي تاوانونه اړولي دي.

د طالبانو د حکومت ستره محکمه په غزني ولايت کې پر يوه مجرم د تعزیري سزا د عملي کېدو خبر ورکوي.

سترې محکمې پرون سه‌شنبه په خپله وېب‌پاڼه کې ولیکل، یو کس چې د اخلاقي فساد په تور د غزني ولايت د قره باغ ولسوالۍ د ابتدايه محکمې د پرېکړې له‌‌‌مخې تعزیري سزا ورکړل شوې وه، د سترې محکمې د مقام له تایید وروسته په ۳۰ دُرو ووهل شو.

مجرم همدارنګه په ۲۹ ورځو تنفیذي بند هم محکوم شوی دی.

په عین‌حال کې د پکتیا ولایت د رسنیو د دفتر د خبرپاڼې له‌‌‌مخې په پام کې ده چې نن چهارشنبې د ګردیز په ورزشي سټډیوم کې د اسلامي شریعت د احکامو له‌مخې پر یو تن قاتل د قصاص حکم عملي شي.

پر قصاص د محکوم شوي کس په اړه نور جزیات نه‌دي ورکړل شوي، خو د طالبانو قضایي ارګانونه د قصاص د حکم د عملي کېدو خبره وروسته له هغې کوي چې، طلوع نیوز خصوصي رسنۍ د نومبر په لومړی نېټه په یوه راپور کې د طالبانو د سترې محکمې د جزايي دیوان د مشر له خولې وویل، د محاکمو له‌‌‌‌خوا د قصاص ۳۰ حکمونه صادر شوي چې د مشر له‌‌‌خوا یې تر توشیح کېدو وروسته به عملي شي.

د طالبانو دې مقام ویلي و، په تېرو درېیو کلونو کې د قصاص پنځه حکمونه پلي شوي دي.

د بشري حقونو یوشمېر مدافعې ډلې په عام محضر کې مجرمينو ته د طالبانو تعزیري او د قصاص سزاګانې انساني کرامت ته سپکاوی بولي، خو طالب چارواکي وایي د شرعي احکامو له‌‌مخې دغه سزاګانې عملي کوي.

د افغانستان، تاجکستان او نیپال د فوټبال د ملي لوبډلو ترمنځ یوه درې اړخیزه لوب‌لړۍ سبا په تاجکستان کې پیلېږي.

دا ټورنمنټ به د کابل په وخت د مازیګر په پنځه‌نیمو بجو د پلازمېنې دوشنبې په مرکزي سټوډیوم کې د نیپال او تاجکستان په لوبه پیل شي.

افغان لوبډله به خپله لومړۍ لوبه په همدې سټوډیوم کې د شنبې ورځې د مازیګر په پنځه‌نیمو بجو د نیپال د لوبډلې پر وړاندې وکړي.

د افغانستان د فوټبال د ملي لوبډلې دوهمه لوبه به د سه‌‌شنبې په ورځ د کوربه تاجکستان له لوبډلې سره وي.

افغان لوبډله له څه باندې پنځه‌‌‌نیمو میاشتو وروسته د لومړي ځل لپاره له خپل ازبکستاني روزونکي عثمان توشیف سره د لوبو ډګر ته ننوځي.

د چاپیریال‌ساتنې په اړه د ملګروملتونو په نوښت جوړ شوی کنفرانس پرون د اذربایجان په پلازمېنه باکو کې پیل شو، چې دوه اوونۍ به دوام وکړي.

د افغانستان په ګډون د نړۍ ۱۹۸ هېوادونه د COP29 په نوم دې کنفرانس کې ګډون لري او په غونډو کې به یې د اقلیمي بدلون له کبله د رامنځته شویو ستونزو په اړه بحثونه وشي.

د اقلیمي بدلون لپاره د ملګروملتونو د کډوالو د لویې کمېشنرۍ ځانګړي سلاکار اندریو هارپر فرانس پرس خبري اژانس ته وویل، افغانستان له هغو هېوادونو څخه دی چې د اقلیمي بدلون له اغېزو تر ټولو ډېر زیانمن شوی، خو له‌دې زیانونو سره د مقابلې لپاره تر ټولو لږ امکانات لري.

د تر ځمکې لاندې اوبو د کچې ټیټېدل، بې‌وخته بارانونه-سېلابونه او پرله‌پسې وچکالۍ په افغانستان کې د اقلیمي بدلون لویې نښې دي.