د امریکا د سولې انستیتیوت وايي، د طالبانو د امربالمعروف او نهي عنالمنکر نوی قانون چې د ښځو پر جامو، تګ راتګ او عامه حضور باندې پراخ محدودیتونه وضع کوي، د افغان دیني عالمانو، مدني او پراخې اسلامي ټولنې او ان پخپله د طالبانو له مخالفت سره مخ دی.
یاد انستیتوت د پنجشنبې په ورځ (د اکتوبر په ۳مه نېټه) د "دیني مشران او مدني ټولنه د طالبانو د امر بالمعروف او نهي عنالمنکر قانون سره مخالفت کوي" په نوم د یوه راپور په خپرولو سره ویلي، د طالبانو ترمنځ د دې قانون د تطبیق په اړه د خپلمنځي اختلافاتو د زیاتېدو نښې لیدل کېږي.
راپور کې د سپټمبر په لومړیو کې د افغانستان شمال او لوېدیځ کې اتو ولایتونو ته د طالبانو د مشر ملا هبتالله اخندزاده غیر معمولي سفر ته په اشارې سره ویل شوي، چې دا د سیمهییزو چارواکو او قومي مشرانو ترمنځ د مخ په زیاتېدونکي اختلافاتو د حل لپاره هڅې ښيي.
د امریکا د سولې انستیتیوت زیاتوي، د راپورونو لهمخې، د طالبانو حکومت ګڼو واليانو د امر بالمعروف او نهي عنالمنکر قانون له پلي کولو ډډه کړې او همداشان په ۲۰۲۰ کال کې د دوحې په تړون کې د طالبانو د مرکچي پلاوي مشر او د بهرنیو چارو وزارت مرستیال شیرمحمد عباس ستانکزي هم په عامه توګه د ښځو پر وړاندې د دې بندیزونو په خلاف خبرې کړي دي.
راپور کې دا هم راغلي چې د دې قانون د پلي کولو لپاره د طالبانو هڅې به نه یوازې د خلکو مقاومت لاپسې زیات کړي، بلکې خپلمنځي شخړې به په ډاګه کړي چې کېدای شي د دوی واک له ګواښ سره مخ کړي.
خو د سیاسي چارو افغان کارپوه احمد سعیدي وايي، که څه هم د طالبانو تر منځ اختلافات لیدل کېږي، خو دومره نهدي چې د دوی پر واک اغېز وکړي.
نوموړی وايي: "پرته له شکه هغه فرمانونه چې ملا هبتالله لاسلیکوي او اعلانوي، ډېری طالب چارواکي ورسره موافقت نهلري، لکه څنګه چې افغانان او نړۍ ورسره موافقت نهلري، د هبتالله شاوخوا ته یوه محدوده کړۍ ده چې دا قوانین مني، د طالبانو ترمنځ مخالفت شتون لري، خو دومره نهدي چې د دوی برخلیک بدل کړي."
د بشري حقونو او مدني ټولنې فعاله رقیه ساعي بیا وايي: "د یوشمېر هغه قوانینو پر وړاندې چې د طالبانو د غیبي رهبر لهخوا صادریږي، یوشمېر طالبان مخالفت لري خو بیا هم دوی طالباني ایډيالوژي لري او دا په هر صورت کې خطرناکه ده."
د طالبانو حکومت د تېرې اګسټ میاشتې په ۲۱مه د امر بالمعروف او نهي عنالمنکر نوی قانون اعلان کړ.
دغه قانون چې ۴ فصلونه او ۳۵مادې لري په ۱۳ماده کې یې د ښځو د ټول بدن پټول "لازمي" بلل شوي او د قانون په ټکو "د فتنې له وېرې" د ښځو مخ پټول هم اړین دي.
په قانون کې دغه شان د ښځو غږ هم عورت بلل شوی دی او لهمخې یې ښځې حق نهلري چې سندرې ووايي او ان په لوړ غږ نعتونه ووایي یا قرأت وکړي.
د طالبانو حکومت دا نوی قانون د نړیوالې ټولنې او افغانانو له توندو غبرګونونو سره مخ شوی، خو طالبانو یې پر بشپړ پلي کېدو ټینګار کړی دی.
