په افغانستان کې د بدل ودونو یوشمېر قربانيان خپل له کړاوه ډک ژوند له امله شکایت کوي او وايي، چې له دغه ناوړه دود سره باید جدي مبازره وشي.
"زه د خپل ورور د مېرمنې په بدل کې واده شوم. زما هيڅ رضایت نه و او ما د دې واده په اړه هيڅ پرېکړه نه درلوده.نجيبه
د بدل واده قربانیان په ځانګړې توګه نجونې، له ذهني فشار او فزیکي تاوتریخوالي سره مخ کېږي، چې د دوی پر ژوند منفي اغېزې لري.
د میدان وردګو ولایت یوه اوسېدونکې نجیبه وايي، د کورنۍ له لوري په بدل ورکول شوې، چې اوس له کړاو څخه ډک ژوند لري.
نجیبه وايي، دا خو د بدل د واده قرباني شوې، خو له نورو مېندو او پلرونو غوښتنه کوي چې خپلي لوڼې دې په بدل کې نه ورکوي.
هغه وايي: "زه د خپل ورور د مېرمنې په بدل کې واده شوم. زما هيڅ رضایت نه و او ما د دې واده په اړه هيڅ پرېکړه نه درلوده. زما په کور کې له ما سره تل بد چلند کېږي، ځکه د کورنۍ د بل غړي ژوند د دغه واده له امله په ستونزو کې دی."
شبانه د دغه ولایت د سیداباد ولسوالۍ یو بله اوسېدونکې ده، چې د ازادي راډيو سره په خبرو کې يې وویل، خور يې د پلار د ورور د مېرمنې په بدل واده شوې، خو وايي اوسمهال ښه ژوند نهلري.
نوموړې وايي: "کله چې زما خور واده شوه، زه پوهېدم چې ژوند به يي اسانه نه وي. د مېړه کورنۍ يي تل ملامتوي، ځکه د هغه د خور واده زموږ کورنۍ ته ستونزې راوړي. زما خور د خپل ژوند لپاره هيڅ اختیار نهلري او له ډېرو سختیو سره مخ ده."
د بدل ودونه په افغانستان کې یو ناوړه دود دی چې د یوې نجلۍ په بدل کې د بلې نجلۍ ورکولو ته وايي؛ یعنې یو کس د یوې کورنۍ له یوې نجلۍ سره واده کوي او په بدل کې یې د خپلې کورنۍ یوه نجلۍ د مقابل لوري یوه کس ته په نکاح ورکوي، چې په ځینو مواردو کې د ناوړه پایلو لامل کېږي.
زما په کور کې هره ستونزه د واده له امله له ما سره تړل کېږي او زما په ژوند یې بد اغېز کړی دی."محمود ارزګان اوسېدونکی
ځوانان هم د بدل له ودونو څخه کړيږي او د پلار او مېندو څخه غوښتنه کوي چې، خپلو زامنو او لوڼو ته دې په بدل کې واده نه ورکوي.
د ارزګان ولایت دوه ځوانانو ازادي راډيو سره په خبرو کې پهدې اړه خپل نظرونه شريک کړي دي.
د نصير احمد په نوم يو ځوان وايي: "ما هيڅکله نه غوښتل چې پهدې ډول واده کې برخه واخلم، خو د کورنۍ پرېکړه وه، زما خور د بلې کورنۍ سره په ستونزو کې ده او دا زما لپاره د تل لپاره یو فشار دی چې زه یې برداشت کوم."
دغه راز د ارزګان يو بل ځوان محمود ازادي راډيو ته وويل: "ما غوښتل چې د خپلې خوښې ژوند جوړ کړم، خو زما په سر د بلې کورنۍ د نجونې واده وشو. زما په کور کې هره ستونزه د واده له امله له ما سره تړل کېږي او زما په ژوند یې بد اغېز کړی دی."
ډېری وخت د بدل ودونو تر شا لامل د کورنیو اقتصادي ستونزې وي، چېرې چې ډېر ولور کورنۍ اړ باسي چې د بدلې واده ته غاړه کېږدي، ځکه چې په بدل کې د ولور پر ځای د نجلۍ په بدل کې نجلۍ ورکول کېږي.
د بدل واده دیني عالمان د اسلام له نظره هم ښه نهګڼي.
د یوه خصوصي پوهنتون د شریعاتو د پوهنځي استاد مولوي محمد صابر يي په اړه وايي: "بدل واده، چې په عربي کې یې شغار بولي، د اسلام په دین کې سخت حرام دی. اسلام د هر انسان د حقونو احترام او د نجونو د رضایت اخیستل د نکاح یوه اساسي برخه ګڼي. پهدې ډول واده کې د نجونو رضایت نه اخیستل کېږي، چې دا د شریعت له اصولو څخه سرغړونه ده. اسلام امر کوي چې نکاح د رضایت او خوشحالۍ پر بنسټ وشي، نه د مجبوري پر بنسټ."
بدل واده، د اسلام د اصولو خلاف عمل دی چې ډېری وخت د کورنیو او ښځو لپاره اوږدمهاله ستونزې رامنځته کوي.
د بدل ودونو قربانیان وايي، دیني عالمان او ټولنیز فعالان باید د دې ډول ناسم دودونو په وړاندې خلک پوه کړي او د واده لپاره د رضایت اصل ته لومړیتوب ورکړي.
