د دوحې له درېیمې ناستې د غوښتنو په دوام، د افغانستان د سولې "گفتمان" یا خبرو اترو په نوم بنسټ وايي، باوري دي چې له مشخصې اجنډا، د افغانانو په ځانګړي ډول د مدني ټولنې، ښځو او د بشري حقونو د فعالانو د استازو او دغه شان د طالبانو د با صلاحيته پلاوي له حضور پرته هره نړیواله هڅه به بې ګټې دي.
دغه بنسټ چې شاوخوا دوه کاله وړاندې یې د بین الافغاني خبرو اترو لپاره د زمینې برابرولو او تسهيل په موخه د فرانسې په پاریس کې خپل فعالیت پیل کړى، د یکشنبې په ورځ یې د یوې اعلامیې په خپرولو سره زیاته کړې چې د دوحې د هوکړې او د نړیوالو شخړو د هواري د بېلګو پر بنسټ، ملګري ملتونه د منځکړي په توګه مسوولیت لري، چې بین الافغاني خبرې اترې او طالبان جدي توګه خبرو ته اړ کړي.
دغه بنسټ په خپله اعلامیه کې له ملګرو ملتونو غوښتي چې د طالبانو د تګلارې مطابق او، په افغانستان کې د بشري حقونو وضعیت په ځانګړې توګه د ښځو وضعیت په اړه د هېواد داخلي واقعیتونو ته په کتو اقدام وکړي او طالباتو ته د هر ډول امتیاز ورکولو او ورسره له یو اړخیز تعامل نه ډډه وکړي.
د دې ادارې د بهرنیو اړیکو مسوول خدایار نایب زاده ازادي راډيو ته وویل:
"هر ډول نړيواله هڅه د مشخصې اجنډا او د افغان ولس د رښتیني استازو په ځانګړي ډول د ښځو او د طالبانو د با صلاحيته پلاوو له ګډون پرته ناکامه ده چې پر دغو ناستو او د سولې په پروسې به بى باورۍ زیاتې کړي"
په همدې حال کې په قطر کې د طالبانو د سیاسي دفتر مشر سهیل شاهین د یکشنبې په ورځ ازادي راډيو ته په یوه استولي پیغام کې ویلي چې که نړیواله ټولنه له دوی سره د خبرو لارې د مسایلو حل غواړي، بايد د دوی غوښتنې د دوحې د غونډې په اجندا کې شاملې کړي.
د هغه په وينا، د فقر له منځه وړل، د کاري فرصتونو رامنځته کول، د اقتصادي پروژو پيلول، د اقليمي بدلونونو سره مبارزه ، د کوکنارو بدیل کښت او په نشه يي توکو د روږدو کسانو درملنه د دوحې د درېيمې ناستې په اجنډا کې د طالبانو د حکومت غوښتنې دي.
خو د بشري حقونو او د ښځو د حقونو د فعالانو غوښتنې او ليدلورى بېل دى.
په اروپا کې د افغانستان لپاره د سولې د کمېټې د ښځو د چارو مشرې او د بشري حقونو فعالې رودابې فورتن ازادي راډيو ته وویل چې افغان معترضې ښځو ته باید د دوحې په دریمه غونډه کې رغنده ونډه ورکړل شي او ملګري ملتونه باید یوازې په دې لټه کې نه وي چې په دې غونډه کې يوازې د طالبانو شرطونه ومنل شي.
"دوی یوازې بايد د طالبانو شرطونه و نه مني، او د خبرو فرصت ور نه کړي دلته افغان مېرمنې هم شته، چې اړتيا لري واورېدل شي. نو د دواړو لورو لپاره باید ځانګړی ځاى په پام کې ونیول شي چې حضور ولري او د خپلو حقونو دفاع وکړي."
د افغانستان يوه بله معترضه ذکیه ذهادت هم ټینګار کوي چې که معترضې ښځې د دوحې په ناسته کې نه وي د دوحې د درېیمې غونډې نتیجې ته خوشبینه نه ده .
نوموړي ازادي راډيو ته وویل:
"که د افغانستان معترضې او مبارزې ښځې هلته نه وي، د افغانستان د خلکو د استازې په توګه خبرې و نه کړي، نو مونږ به ورته خوشبینه نه یو او د افغانستان په اړه د دوى د پرېکړو اړوند مثبت نظر به هم ونه لرو."
ټاکل شوې د دوحې درېیمه غونډه د جون مياشتې له ۳۰مې د جولای تر لومړۍ نېټې په قطر کې د افغانستان لپاره د هېوادونو او سازمانونو د ځانګړو استازو په حضور کې جوړه شي.
ملګرو ملتونو طالبانو ته په دې غونډه کې د ګډون رسمي بلنه ورکړې ده.
د طالبانو حکومت هم اعلان کړی چې د دوى د شرطونو د منلو په صورت کې به په دې ناسته کې ګډون وکړي او د قطر د بهرنیو چارو له مرستیال وزیر سره یې د دوحې د دریمې ناستې لپاره خپل شرطونه شریک کړي دي.
د دوحې د غونډو یو مهم هدف د افغانستان لپاره د ځانګړي استازي ټاکل دي.
خو د طالبانو حکومت تر دې مخکې د دغه ډول استازي له ټاکلو سره مخالفت ښودلی.
له دې سره سره، د ملګرو ملتونو د عمومي منشي ویاند سټیفن دوجاریک ویلي، چې د دوحې د درېیمې ناستې موخه "له افغانستان سره په منظم ډول د نړیوال تعامل زیاتول" دي او په دې غونډه کې به د افغانستان د مدني ټولنې استازي هم ګډون ولري.
