د امریکا مرکزي قومندانۍ یا سینټکام وايي، د کابل د هوايي ډګر په ابيګېټ یې د یو برید له شاهدانو سره چې د ۲۰۲۱ کال د اګست په ۲۶مه نېټه شوی و، د مرکو نوې پړاو پیل کړی دی.
د دغه قومندانۍ وياند 'مايکل ټي لاهورن' په يوه اعلاميه کې د جمعې په ورځ وويل چې د دې مرکو د کولو امر د امريکا د دفاع وزارت د مرکزي قومندانۍ د قومندان مايکل اريک کوريلا لهخوا صادر شوى دی.
د اعلاميې پر بنسټ له هغې څېړنو وروسته، چې د اګسټ په مياشت کې ترسره شوې یوه امريکايي سرتېري ټایلر وارګاس اندروې، چې مخکې ورسره مرکه نه وه شوې د خپلې تجربې په اړه څرګندونې کړي چې نوي معلومات لري او مخکې د کوم بل شاهد له خوا نه وې شوې.
د دې مرکو موخه د پېښې له شاهدانو د نویو او متفاوتو اطلاعاتو را غونډول ښودل شوي چې مخکې د ځينو دلايلو له امله له مرکې پاتې وو.
ځينې امريکايي رسنيو خبر ورکړى چې په دې پړاو کې به له ٢٤ تنو سره مرکه وشي.
د مرکو دا پړاو به په راتلوکي ورځو کې پيل شي.
د دغې پېښې د ځنيو افغان قربانيانو کورنۍ د یادې پېښې په اړه د شویو او نویو څېړنیو اپه اړه بېلابېل لید لوري لري.
یو تن وویل: "فکر نه کوم چې دا څېړنه د افغانستان د خلکو او د هغو لپاره چې خپل خواه خوږي يې له لاسه ورکړي وي وشي.که چېرې څېړنه کېده دا دوه کاله به شوې وه. دا څېړنه ښايي د خپلو کسانو لپاره چې په په دغې پېښه کې یې له لاسه ورکړي وشي."
خو مصطفى احمدي د علي رضا او خبريال مجتبى احمدي ورور، چې په دې پېښه کې ووژل شول بل نظر لري.
هغه د خپلې سرګردانې په اړه چې د خپل ورورنو د مړيو په موندلو کې ورسره مخ و ازادي راډیو ته وویل: "لس، دولس ورځې زه د کابل په روغتونونو کې د خپل ورور په مړي پسې ګرځېدم چې چېرې دی. له بده مرغه یو ورور مې له دولس ورځو ورسته پیدا کړ. رښتیا ډېره سخته وه، ځکه نه کوم حکومت و نه کوم قانون چې ځواب ویونکی وي. فکر نه کوم چې د افغانستان له خلکو سره خبرې وشي. که څېړنه وي نو احتمالاً چې د همغو امریکايي ځواکونو نه به وي چې په سیمه کې وو، خو دا پېښه باید له خلاصو زاویو وڅېړل شي چې معلومه شي د د حملې تر شا څوک وو او ولې ونه څېړل شوه."
مخکې تر دې یو امریکايي پوځي چې په دغه برید کې ټپي شوی و، د هغه هېواد رسنیو ته ویلي وو چې له پېښی مخکې یې برید ګر پېژندلی و، خو تر ده لوړپوړو ده ته اجازه ورنه کړه، چې په پرې ډزې وکړي.
د ۲۰۲۱ کال د اګست په ۲۶مه نېټه یو انتحاري برید کوونکي په داسې حال کې په ځان پورې تړلي چاودیدونکي توکي د کابل د هوايي ډګر یوې دروازې یا ابيګېټ ته څېرمه د خلکو تر منځ وچول، چې سلګونه افغانان پر افغانستان د طالبانو تر بیاځلي واکمنېدو ورسته له دغه هېواد د وتلو په هڅه کې وو.
په هغو ورځو کې چې د امریکا او ملاتړو له خوا یې د تخلیې عملیات روان وو، په زرګونه افغانان بهر ته د تللو لپاره د کابل د هوايي ډګر دروازو سره راټول شوي وه.
په دغه چاودنه کې ۱۳ امریکايي پوځیان او شا او خوا ۱۷۰ افغانان ووژل شول.
د یاد برید مسوولیت د اسلامي دولت داعش ډلې خراسان څانګې ومانه.
