د بشري حقونو څار سازمان یوه چارواکې وایي، ملکي وګړي په افغانستان د روانو شخړو اصلي قربانیان دي.
د اسیا په چارو کې د بشري حقونو د څار سازمان مرستیاله پاترېشیا ګاسمن وایي، په افغانستان کې د شخړو دوام په قطر کې د سولې خبرې له ګواښ سره مخ کړې دي.
مېرمن ګاسمن تېر ماښام ازادي راډیو ته وویل، په قطر کې د سولې د خبرو له پیلېدو سره د دې هیلې زیاتې شوې وې چې شخړې به کمې او یو اوربند به وشي.
دې زیاته کړه: "د شخړو مخ په زیاتېدونکی زیاتوالی، د سولې خبرې، بریالیتوب یا هم پهکې حداقل پرمختګیې له جدي خطر سره مخامخ کوي. موږ د ملکي وګړو په وړاندې د حملو او ګواښونو د زیاتوالي شاهد یو چې البته دغه وضعیت افغانان ډېر اندېښمن کوي."
په دې وروستیو کې د هلمند، بدخشان، غور او فراه په ګډون د افغانستان یو شمېر سیمې د خونړیو حملو شاهدې وې چې ملکي وګړو ته د مرګژوبلې د اوښتو ترڅنګ په زرګونه کسان له خپلو کورونو بېځایه شول.
مېرمن ګاسمن د جګړې له ښکېلو لورو غواړي چې د ولسي خلکو د ژوند د خوندیتوب هڅې وکړي.
مېرمن ګاسمن زیاتوي: "له هلمنده په راپورونو کې موږ نهیوازې د طالبانو لهخوا، بلکې د حکومتي ځواکونو له لوري د ناسنجول شویو بریدونو په اړه د اندېښنې وړ خبرونه لرو چې ډېر ملکي وګړي یو د بل په ډزو کې وژل شوي یا ټپیان شوي دي. د دې لپاره دا یوه بېلګه ده چې د جګړې لوري د ملکي وګړو د ژوند د خوندیتوب لپاره لازم احتیاطي اقدامات نهکوي. که طالبان ادعا کوي چې د ولسي خلکو ساتنه کوي، خو موږ تر اوسه په عمل کې له هغوی په دې اړه څه نهدي لیدلي."
اوچا: افغانستان کې په ۲۰۲۰ کال کې تر ۲ لکه زیات کسان بېځایه شوي
په افغانستان کې د ملګرو ملتونو مرستندویه مأموریت یوناما ویلي چې د روان ۲۰۲۰ کال په لومړیو شپږو میاشتو کې له ۲،۲۰۰ زیات ملکي وګړي د طالبانو او افغان ځواکونو ترمنځ جګړو او نښتو کې وژل شوي دي.
د افغانستان حکومت او طالبان یو بل ملکي وګړو ته پر زیان اړولو تورنوي.
د افغانستان د دولت مرکچي پلاوی وایي، د طالبانو له مرکچي پلاوي سره په کتنو کې یې له هغوی د شخړو د کمېدو او د یوه اوربند د ټینګېدو غوښتنه کړې ده، خو طالبانو تر اوسه په دې اړه پرلهپسې غوښتنې نهدي منلي.
د افغانستان د سولې لپاره د امریکا ځانګړي استازي زلمي خلیلزاد د تېرې دوشنبې په ورځ خبرداری ورکړ چې په دې کچه د شخړو زیاتوالی به د افغان دولت او طالبانو ترمنځ خبرې تر پوښتنې لاندې راولي.
د دواړو لورو مرکچیانو د تېرې سپټمبر میاشتې له ۱۲مې راهیسې په قطر کې غیر منظمې غونډې کوي، خو تر اوسه په دې نهدي توانېدلي چې د سولې د خبرو لپاره پر یوې کړنلارې موافقې ته ورسېږي.
