د امريکا يوه لوړرتبه ډيپلومات د ١٥ ميلياردو ډالرو په ارزښت ايران ته د مالي اعتبار د حد د تمديد لپاره له بنديزونو د معافيت مسئله رد کړه.
د بنديزونو د دغه تمديد پېشنهاد فرانسې کړى و.
د ايران لپاره د امريکا د بهرنيو چارو وزارت ځانګړي استازي براين هوک پرون په واشنګټن کې خبريالانو ته وويل: تر دې نور په صراحت نه شي ويلى چې امريکا پر ايران تر ټولو زيات فشار راوستلو ته متعهده ده.
هغه ويلي چې د ايران په مورد کې به کومه استثنا يا هم معافيت ونه منل شي.
خو براين هوک دا هم وويل چې لا يې د فرانسې کوم کوټلى پېشنهاد نه دى کتلى.
پرون د وږي په ۱۳مه د امریکا متحده ایالاتو د ایران د فضايي څېړنو پر ادارې او دوو نورو تحقیقاتي مرکزونو د نویو بندیزونو اعلان هم کړی دی.
امریکايي چارواکو ویلي، تهران له دې مرکزونو د بالیستیک توغندیو د پراختیا لپاره کار اخلي.
د امریکا د خزانې وزارت پر خپلې وېبپاڼې په یوه اعلامیه کې د ایران د فضانوردۍ پر ادارې، د فضايي څېړنو پر مرکز او د فضايي څېړنو پر یوه انسټټیوټ د بندیزونو اعلان کړی.
همداراز د امریکا د بهرنیو چارو وزیر مایک پامپیو ویلي، هېواد بهیې اجازه ورنهکړي چې ایران د خپلو بالیستیک توغندیو د پیاوړتیا لپاره د پردې تر شا د فضايي څېړنو له پروګرامونو ګټه واخلي.
بلخوا ایران ویلي، که اروپايي هېوادونه له تهران سره خپلې ژمنې پوره نهکړي او د اټمي تړون د خوندیتوب لپاره لازم اقدامات ونهکړي، نو ایران به هم دې تړون ته د خپلو ژمنو عملي کول محدود کړي.
د ایران نیمه رسمي خبري اژانس ایسنا ددغه هېواد د بهرنیو چارو وزیر جواد ظریف له خولې ویلي، ډېر ژر به په دې برخه کې د ایران د اقداماتو په اړه ټولو ته معلومات وړاندې کړي، خو د ایران د بهرنیو چارو وزیر ټینګار کړی چې دا اقدامات د مذاکراتو د پای ته رسېدو په معنی نهدي.
تر دې وړاندې ولسمشر حسن روحاني د ایران د پارلمان د پرانیستې غونډه کې ویلي وو، هېواد یې په راتلونکو ورځو کې د نړۍ له ځواکمنو هېوادونو سره له لاسلیک کړي اټمي تړونه وځي.
فرانسې ويلي چې چمتو ده چې ايران ته د روان کال تر پاى پورې د مالي اعتبار يو حد ومني، په بدل کې به تهران بېرته د ٢٠١٥ میلادي کال اټمي تړون ته چې د ايران او د نړۍ د پياوړو هېوادونو ترمنځ لاسليک شوى و، ژمن پاتې شي.
د فرانسې د دغه پېشنهاد له مخې ايران کولى شواى چې دغه پيسې په راتلونکي کې د تېلو د خرڅلاو له درکه برابرې کړي.
تر دې مخکې د اروپايي ټولنې لپاره د امريکا استازي ګوردان ساندلاند ويلي وو، واشنګټن د فرانسې پر پېشنهاد غور کوي او په دې اړه نوره تبصره نه شي کولى.
ښاغلي ساندلاند د يوه ټيليفوني کنفرانس له لارې خبريالانو ته ويلي وو، د امريکا تګلاره هماغه پر ايران نهايت فشار راوستل دي چې د خپل اټمي او د ميزائيلو د پروګرامونو په اړه مذاکرو ته مجبور شي.
- د ایران د فضايي څېړنو پر ادارې د امریکا نوي بندیزونه
- روحاني: له ټرمپ سره نه ګورم، تر څو چې پر ایران بندیزونه لیرې نه کړي
- ټرمپ: له روحاني سره د لیدنې ښه چانس شته
د امريکا ولسمشر ډونالد ټرمپ تېر کال د ٢٠١٥ میلادي کال له اټمي تړون څخه ووت او پر ايران يې بېرته بنديزونه ولګول.
هغه تړون ايران ته له نړۍ سره د تجارت زمينه برابره کړې وه چې خپل تېل هم يې خرڅولى شواى، په بدل کې ايران خپل اټمي پروګرام محدود کړى و.
بنديزونه د ايران د تېلو له ګټې وټې پر ډک صنعت او مالي سکټور هم لګول شوي دي.
تهران د اټمي موادو په برخه کې له هغو محدوديتونو چې په اټمي تړون کې ورته ټاکل شوي وو، سرغړونه کړې او خبردارى يې هم ورکړى چې که د اټمي تړون اروپايي لاسليکوونکي لکه فرانسه، جرمني او بريتانيا اقتصادي فشارونه کم نه کړي، دا سرغړونه به نن پنجشنبه نوره هم زياتوي.
د امريکا د متحدو ايالتونو له ولسمشر ډونالډ ټرمپ څخه پرون پوښتنه وشوه چې ايا د ملګرو ملتونو په مقر کې له حسن روحاني سره ګوري؟ هغه وويل: خامخا، هر څه ممکن دي.
تر دې يوه ورځ مخکې د ايران ولسمشر حسن روحاني له امريکا سره د دوه اړخيزو خبرو موضوع رد کړه او ويې ويل چې پر تهران د لګول شويو بنديزونو لېرې کېدل به څو اړخيزو خبرو ته زمينه برابره کړي.
حسن روحاني د خپل هېواد پارلمان ته ويلي: له امريکا سره د خبرو لپاره هېڅ کومه پرېکړه نه ده شوې.
روحاني زياته کړې، د خبرو لپاره ډېر پېشنهادونه شوي، خو ځواب به مو تل منفي وي.
د امریکا ولسمشر ډونالد ټرمپ هم د وږي د میاشتې په ۵مه ویلي وو چې په مناسبو شرایطو کې به د ایران له ولسمشر حسن روحاني سره وګوري.
ولسمشر ټرمپ د فرانسې په بیاریتڅ ښار کې د «جي ۷» هېوادونو په سرمشریزه کې روحاني یو عالي مذاکره کوونکی بللی و.
ښاغلي ټرمپ زیاته کړې وه، فکر کوي چې ولسمشر روحاني غواړي له ده سره وګوري.
