د طالبانو حکومت د بهرنیو چارو وزارت سرپرست وزیر امیرخان متقي د پنجشنبې په ورځ د سپټمبر په ۱۹مه وویل چې درې کاله وروسته له دې چې دوی واک ته ورسېدل، حکومت یې په نړۍ کې د ۳۹ افغان سفارتونو او قونسلګریو کنټرول تر لاسه کړی دی.

هغه زياته کړه، د دوى وزارت تېر کال د ترکيې، روسيې، ايران او پاکستان په ګډون ١١ هېوادونو ته لسګونه ډيپلوماتان لېږلي دي.

رویټرز خبری اژانس په خپل راپور کې لیکلې چې هېڅ نړیوال حکومت په رسمي توګه د طالبانو اداره په رسمیت نه پېژني، خو چین او متحده عربي اماراتو په رسمي توګه په خپلو پلازمېنو کې د طالبانو د حکومت سفیران منلي دي.

د امریکا متحده‌ایالاتو په ګډون لوېدیځو هېوادونو ویلي چې د طالبانو د هر ډول رسمي پېژندلو لاره به تر هغه وخته بنده وي چې دوی د ښځو د حقونو په برخه کې لاره هواره نه کړي، د نجونو او مېرمنو لپاره عالي ښوونځي او پوهنتونونه بېرته پرانېزي او د هغوی د بشپړې ازادۍ اجازه یې نه وي ورکړې.

متقي وویل چې افغانستان به په روانه اوونۍ کې ازبکستان ته نوی سفیر واستوي او تمه لري چې روسیه به ډېر ژر طالبان د تروریستي سازمانونو له لېست څخه وباسي.

د جولای په میاشت کې طالبانو وویل چې دوی به له ۱۴ افغان ډیپلوماتیکو ماموریتونو سره اړیکې پرې کړي او د هغو سفارتونو صادر کړي پاسپورټونه او ویزې یې هم بی اعتباره علان کړې.

په داسې حال کې چې د ډیموکرات او جمهوري غوښتونکي ګوندونو نوماندان کمالا هاریس او ډونالډ ټرمپ په امریکا کې د ولسمشرۍ د انتخاباتو لپاره د هغې ټولنې د ملاتړ ترلاسه کولو هڅه کوي چې په ایالتي سیالیو کې مهم رول لوبولی شي، کمالا هاریس هیله‌منه ده چې د روسیې پر وړاندې د پولنډي ټبرو امریکایانو او د ټرمپ له‌خوا د اوکراین په ملاتړ کې د شک او تردید څخه ګټه پورته کړي.

د امریکا د مرستیالې ولسمشرې او د ډیموکرات ګوند نوماندې کمالا هاریس انتخاباتي ټیم، چې د چهارشنبې په ورځ د سپټمبر ۱۸مه له خپلو پولنډي ټبرو امریکايي ملاتړو سره یو ملي ټیلیفوني تماس تنظیم کړ، څو هغوی د خپلو سیمه‌ییزو شبکو له لارې د دوی د انتخاباتي کمپاین د پیغامونو خپرولو ته وهڅوي.

ټاکل شوې ډونالډ ټرمپ هم د سپټمبر په ۲۲مه، د پولنډي ټبرو امریکایانو له یو زیارت څخه په پنسلوانیا کې لیدنه وکړي، چېرې چې به د کمونېزم ضد د یووالي د تحریک د یو یادګار پرانیسته وشي.

د امریکا د جمهوريپالو کاندید ډونالډ ټرمپ به د پولنډ ولسمشر اندري دودا سره یوځای په دې مراسمو کې ګډون وکړي.

د هرات ځايي مسوولان وایي چې پرون دغلته په یوه ترافیکې پېښې کې د یو کورنۍ ۹ غړي مړه شوي دي.

د طالبانو تر واک لاندې باختر خبری اژانس د طالبانو د حکومت د هرات ولایت ویاند یوسف سعیدي له قوله وايي چې پېښه د دې ولایت په زاول ولسوالۍ کې د یو پاسو او ۵۸۰ ډوله موټر د ټکر له کبله رامنځته شوې ده.

د پېښې لامل د موټر چلوونکو بې احتیاطي ښودل شوې ده.

خراب سړکونه، د ترافیکي نښو نښانو نشتوالی او د موټر چلوونکو له‌خوا د ترافیکي مقراراتو نه مراعتول، هغه څه دي چې په افغانستان کې نږدې هره ورځ د ورته خونړیو ترافیکي پېښو سبب کېږي.

روسیې د طالبانو د بهرنیو چارو سرپرست وزیر امیرخان متقي ته د مسکو فارمټ په راتلونکې غونډه کې د ګډون بلنه ورکړې ده.

معلومه نه ده چې دغه غونډه څه وخت جوړېږي، خو مسکو فارمټ ۲۰۱۷م کال کې رامنځته شو چې ترڅ کې یې د روسیې، افغانستان، چین، پاکستان، ایران او هند استازي سره جرګه کېږي او مشترکې مسئلې سره څېړي.

د طالبانو د بهرنیو چارو وزارت مرستیال ویاند حافظ ضیا احمد تېر ماښام پر خپله ایکس پاڼه یا پخواني ټویټر لیکلي چې کابل کې د روسیې سفیر دیمیتري ژیرنوف پرون له متقي سره په کتنه کې هغه ته دا بلنه ورکړې ده.

نوموړي وړاندې لیکلي چې متقي د مسکو فارمټ راتلونکې ناسته بل فرصت وباله چې په ترڅ کې به يې د روسیې له لوړپوړو چارواکو او د سیمې هېوادونو استازو سره خبرې وشي.

روسیې تر دې وړاندې هم د طالبانو چارواکو ته د مسکو فارمټ او یو شمېر نورو غونډو کې د ګډون بلنه ورکړې ده.

د امریکا راتلونکو ولسمشریزو ټاکنو ته د جمهوري غوښتونکو نوماند او پخواني ولسمشر ډونالډ ټرمپ ویلي، ممکن راتلونکې اوونۍ د اوکراین له ولسمشر ولودمیر زیلنسکي سره وګوري.

ټاکل شوې زیلنسکي راتلونکې اوونۍ د ملګرو ملتونو عمومي اسامبله کې د ګډون په هدف متحده ایالتونو ته ولاړ شي.

ټرمپ پرون چهارشنبه د یوه خبریال د پوښتنې په ځواب کې له زیلنسکي سره د احتمالي لیدو کتو خبر ورکړ.

ټرمپ پخوا تر دې له اوکراین سره د خپل هېواد پر مرستو نیوکې کړي او له دې خبرې یې هم ډډه کړې چې غواړي اوکراین د روسیې په وړاندې جګړه کې بریالی کړي.

تېره ورځ د اوکراین ولسمشر هم وویل چې د سولې یوه طرحه یې چمتو کړې او غواړي د امریکا له ولسمشر جو بایډن او ولسمشریزو ټاکنو ته له ولاړو نوماندانو ډونالډ ټرمپ او کمالا هاریس سره یې شریکه کړي.

په لبنان کې د ارتباطي وسیلو د چاودنو په دوهمه څپه کې لږ تر لږه ۲۰ کسان وژل شوي دي.

د لبنان د روغتیا وزارت تېر ماښام ویلي چې د چاودنو په دوهمه څپه کې ۴۵۰ کسان ټپيان شوي هم دي.

تر پرونیو چاودنو ۲۴ ساعته مخکې، د سه‌شنبې په ورځ د پیجرونو یا پیغام لېږدونکو درې زره وسیلو د چاودنو له کبله ۱۲ تنه ووژل شول او ۲۸۰۰ نور ټپيان شول.

رویټرز خبري اژانس د یوې سرچینې په حواله چې نوم یې نه دی یاد کړی لیکلي، دا ځل پیجر نه، بلکې یو ډول (لاسي، بې سیمه وسیلې) چاودلي چې له پیجرونو سره یې توپیر درلود.

د حزب‌الله ډلې، چې د اسراییل د څارنې له وېرې پیجر او نورې ارتباطي وسیلې کاروي او دغه راز د ایران حکومت د چاودنو پړه پر اسراییل اچولې ده.

اسراییل تراوسه په دې اړه په رسمي ډول څه نه دي ویلي.

پاکستاني چارواکي وایي چې پولیسو د پولیو واکسین پر یوې کارکوونکې د ډله‌ییز تېري اصلي مشکوک کس نیولی دی.

پر دې ښځې تېره اوونۍ درې کسانو هغه وخت تېری وکړ چې د سیند ایالت په جیکب اباد سیمه کې کور په کور ګرځېده چې ماشومان واکسین کړي.

پولیس د هغو دوو نورو مشکوکو کسانو د نیولو په لټه کې دي.

د اوکراین ولسمشر وایي، کییف له روسې سره د جګړې د پای ته رسولو لپاره خپل پلان بشپړ چمتو کړی دی او تر ټولو مهمه خبره دا ده چې اوس یې د پلي کولو هوډ لري.

ولودومیر زیلینسکي تېر ماښام په خپله وینا کې دا پلان "بریالی پلان" وباله او څرګنده یې کړه چې د ټولې اروپا اوږدمهاله امنیت ته اړتیا شته.

د اوکراین ولسمشر تېره اوونۍ ویلي وو چې روانه میاشت به د دې پلان په اړه د امریکا د متحد ایالتونو له ولسمشر جوبایډن سره خبرې وکړي، همداراز به یې د امریکا د ولسمشرۍ د انتخاباتو له کاندیدانو کاملا هاریس او ډونالډ ټرمپ سره شریک کړي.

ټاکل شوې ده چې زیلینسکي راتلونکې اوونۍ د ملګرو ملتونو په عمومي اسامبلۍ کې د ګډون لپاره د امریکا متحد ایالتونو ته ولاړ شي.

ټاکل شوې ده چې سبا د افغانستان د کرکټ ملي لوبډله د جنوبي افریقا له پياوړې لوبډلې سره دوهمه پنځوس اوره یا یو ورځنۍ لوبه وکړي.

دا لوبه د دواړو لوبډلو ترمنځ د متحده عربي اماراتو په شارجه لوبغالي کې ترسره کېږي.

پرونۍ لوبه افغانستان د شپږو ویکټو په توپیر وګټله.

په پرونۍ لوبه کې افغان بالران وتوانېدل چې د جنوبي افریقا ټول لوبغاړي د ۱۰۶ منډو په جوړېدو اوټ کړي.

دې هدف ته افغان لوبغاړي په ۲۶ اورونو کې د څلورو لوبغاړو په سوځېدو ورسېدل.

د افغانستان او جنوبي افریقا ترمنځ به د دې لړۍ درېیمه او وروستۍ لوبه د یکشنبې په ورځ وشي.

د ملګرو ملتونو د امنیت شورا په غونډه کې پرون د امریکا استازې لینډا توماس ګرینفیلډ ټینګار وکړ چې د افغانستان لپاره باید ځانګړی استازی وټاکل شي.

په ملګرو ملتونو کې د بریتانیا استازې باربره ووډ وارډ د اغلې ګرینفیلډ د خبرو په تایید وویل چې د افغانستان لپاره د ځانګړي استازي ټاکل اړین دي.

واشنګتن د روان میلادي کال په پيل کې هم د افغانستان لپاره د ځانګړي استازي د ټاکل کېدو ننګه کړې وه او د امریکا د بهرنیو چارو د وزارت ویاند متیو مېلر ویلي وو چې داسې یو استازی به له افغانستان سره نړیوال تعامل تنظیم کړي څو هغه اهداف ترلاسه شي چې ملګري ملتونه یې په خپلو پرېکړه لیکونو کې وړاندې کوي.

طالبانو هغه مهال ویلي وو چې د ملګرو ملتونو ځانګړی استازی هغو هېوادونو ته ټاکل کېږي چې په بحران کې وي او افغانستان له بحرانه وتلی دی.