نوميالۍ افغان سندرغاړې ښاپېرۍ نغمې پر افغان ښځو د لګېدلو محدوديتونو په تاثر کې نوې سندره ويلې ده.
د طالبانو په بیا ځلي واکمنۍ سره تر ټولو زیات محدودیت د ښځو اونجونو په ژوند کې راغی، له شپږم ټولګي څخه د پورته نجونو پرمخ د ښونځیو دروازې لا هم بندې دي، مېرمنې په ډېری دولتي ادارو کې له دندو څخه منع شوې، د لرې واټن د سفر پر وخت د شرعي محرم شتون ورته حتمي شوی، حجاب اجباري او ورزشي کلبونو، حمامونو او تفریحي پارکونو ته یې هم په تګ بندېز پرې لګېدلی.
دې محدودیتونو په کور دننه او بهر افغانان دې ته اړ کړل، چې له مېرمنو او نجونو سره همغږي شي او تر خپله توانه هڅه وکړي چې د ښځو پر وړاندې بندیزونه چې د دوی ژوند ته یې تیارې راوړي، پرمختګونه یې وژلي او شاتګ ته یې مجبوره کړي، لرې کړي.
په دې اړه نور: د طالبانو د لوړو زده کړو وزير: افغانستان کې د نجونو زدهکړې بهرنی کلتور دیپه دې لړ کې افغان سندغاړي هم چوپه خوله نهدي پاتې شوي، د خپل هنر په مرسته یې د ښځو او نجونو غږونه د طالبانو حکومت او نړۍ ته رسولی دی.
پېژندل شوې سندرغاړې ښاپیرۍ نغمې تازه د طالبانو د حکومت لهخوا پر ښځو د لګېدلو محدودیتونو ته په تاثر کې یوه سندره جوړه کړې ده.
"د دې سندرې شعر او کمپوز ما بې موزیکه ویلی دی، ځکه مې بې موزیکه ویلی دی چې چارواکي یې واوري"
نغمې د خپلې نوې سندرې په اړه ازادي راډیو ته وویل: "د دې سندرې له ویلو نه مې هدف دا و چې باید هغه ښوونځي چې زموږ د نجونو پر مخ تړل شوي دي، هغه ښوونځي باید خلاص شي، ځکه چې زدهکړه په نارینه او ښځینهو باندې فرض ده او دا حق موږ ته الله راکړی دی. دوی باید دا حق له نجونو څخه وانهخلي، په دې خاطر مې وغوښتل چې له دوی سره همغږې او هم دردې شم."
نغمې دا سندره بې سازه ویلې، خو ولې؟
نوموړې وايي: "د دې سندرې شعر او کمپوز ما بې موزیکه ویلی دی، ځکه مې بې موزیکه ویلی دی چې چارواکي یې واوري، هغوی وایي موزیک حرام دی، موسیقي حرامه ده، نو خدای دې وکړي چې زما دغه سندره بې موسیقي واوري او د دوی زړونه ودردوي. دا احساس ورسره پیدا شي چې ښوونځي د نجونو پرمخ خلاص کړي، ځکه چې ښځه د ټولنې جوړونکې ده، لکه د مرغه یو وزر چې نارینه وي بل یې ښځه ده، که یو وز د مرغه مات وي نو هغه مرغه نهشي پورته کېدلی."
ښاپېرۍ نغمه، انځور - ارشيف
نغمه وايي د دې سندرې شعر د ډاکتر احسان الله درمل دی او کمپوز ورته جاوید امرخېل جوړ کړی دی.
پر افغانستان د طالبانو په بیاځلي واکمنېدو سره چې نږدې شپاړلس میاشتې یې کېږي، دوی پر ښځو باندې د بېلابېلو محدودیتونو لګولو لامل یوازې او یوازې د مناسب چاپیریال نشتون یاد کړی دی.
طالب ویاندویانو په وار وار ویلي، چې دوی د اسلامي شرعیت په چوکاټ کې د ښځو حقونو ته ژمن دي.
د یادونې ده، چې پر افغان نجونو او ښځو د طالبانو حکومت لهخوا د لګېدلو محدودیتونو په غبرګون په کور دننه او بهر د عدالت غوښتنې اعتراضونه او لاریونونه هم شوي خو د دوی په پرېکړو کې کوم بدلون نهدی راغلی.