د کانونو او پټرولیم وزارت وايي د ټاپي پروژې کارونه په منظمه توګه پر مخ ځي

په داسې حال کې چې ترکمنستان غوښتنه کړې چې د افغانستان په خاوره کې دې د ټاپي پروژې چارې له ټاکلو پروګرامونو سره سمې پر مخ لاړې شي، د افغانستان د کانونو وزارت او د هرات ولایت چارواکي ډاډ ورکوي چې د یادې پروژې چارې پیل شوي او په منظمه توګه پر مخ ځي.

د کانونو او پټرولیم وزارت ویاند عبدالقدیر مطفي د چهارشنبې په ورځ «۱۳۹۷ کال د وري ۲۲» ازادي راډيو ته وویل چې په افغانستان کې د دغې پروژې پروګرامونه په منظمه توګه د پلي کېدو په حال کې دي.

عبدالقدیر مطفي

نوموړی زیاتوي:

"دغه پروژه د تګ‎لارې پر بنیاد پر مخ روانه ده او هېڅ ستونزه په‎کې نه‌شته. یوه تخنیکي برخه ده لکه نقشه، د ځمکو مسئله او داسې نور دغه ټول موارد په پام کې دي او ټول به د تګ‎لارې پر بنیاد عملي کېږي."

ښاغلي مطفي وویل، دا د څلورو حکومتونو ترمنځ یوه مهمه ګډه اقتصادي پروژه ده او د چارو په څارلو کې يې څلور واړه هېوادونه ونډه لري.

تازه د ترکمنستان چارواکو هيله ښودلې چې د ټاپي پروژې چارې له ټاکلي پروګرام سره سمې باید د افغانستان په خاوره کې د ترکمنستان، افغانستان، پاکستان او هندوستان له‎خوا، له شویو ژمنو سره سمې پلې شي.

خو د کانونو او پټرولیم وزارت وايي، د یادې پروژې د پلي کولو لپاره د هېواد د امنیتي ارګانونو په ګډون، څو نور وزارتونه ګمارل شوي چې په‎دې برخه کې هڅې تېزې کړي.

د ټاپي پروژې ته لنډه کتنه

ټاپي پروژه د ترکمنستان ګاز د افغانستان له لارې پاکستان او بیا هندوستان ته لېږدوي.

د دې پروژې نل‎لیکه له ترکمنستانه تر هندوستانه پورې څه کم ۲۰۰۰ کېلو متره اوږدوالی لري چې ۸۱۶ کېلو متره‌یې د افغانستان د هرات، فراه، نیمروز، هلمند او کندهار له ولایتونو تېرېږي.

په افغانستان کې یاده پروژه د روان میلادي کال د فبرورۍ په ۲۳مه د افغانستان او ترکمنستان د ولسمشرانو، د پاکستان د صدراعظم او د هند د ولسمشر د مرستیال له‎خوا د هرات ولایت په تورغونډۍ بندر کې پرانیستل شوه.

د هرات د والي ویاند جیلاني فرهاد وايي، د ټاپي پروژې د چارو د څار لپاره د ترکمنستاني متخصصینو یو ځانګړی دفتر فعال شوی چې په‎دې برخه کې د پرمختګونو راپور په منظمه توګه، په پروژه کې شاملو هېوادونو ته ورکوي.

ښاغلي جیلاني په دې برخه کې د شویو پرمختګونو په اړه ازادي راډیو ته وویل:

"ځیني کارونه دي چې په سترګو نه‌لیدل کېږي، لکه د ځمکې سروې، لیزري هوايي سروې، د خاورې پېژندنه او ماین پاکي، دا ټول د اجرا په حال کې دي. د دغې مرحلې له پای ته رسېدو سره سم به د کېندلو چارې پیل شي."

د چارو پوهان ټینګار کوي چې افغانستان باید پر ځان د سیمه‎ییز او نړیوال اعتبار د زیاتولو په خاطر هڅه وکړي چې دغه پروژه په بریالیتوب سره پلي کړي.

د ټاپي پروژې د پرانیستې مراسم

له دې ډلې تاج محمد تلاش ازادي راډیو ته وویل:

"زه هیله‌مند یم چې لومړی امنیت ته پلان ولرو او کوم اقتصادي باور چې د ملي یووالي حکومت تر لاسه کړی هغه له لاسه ورنه‎کړي. په‎دې صورت کې کولای شو چې ترانزیټي حق هم ترلاسه کړو او پلي یې کړو."

ټاپي پروژه پاکستان او هندوستان ته په کال کې د ۳۳ میلیارده مکعبو ګازو د لېږد ظرفیت لري او افغانستان به ترې په هر کال کې شااوخوا ۴۰۰ میلیونه ډالره د ترانزیټ حقوق ترلاسه کړي.

د افغانستان ولسمشر ویلي، غواړي افغانستان د منځنۍ او جنوبي اسیا د هېوادونو ترمنځ د سوداګرۍ او ترانزیټ په یو مهم واټ بدل کړي.

کارپوهان وايي، که افغانستان ټاپي پروژه په بریالیتوب پلې کړي، پرته له شکه به د منځنۍ او جنوبي اسیا د هېوادونو ترمنځ سوداګریزې او ترانزیټي اړيکې پراخې او په لږه موده کې به له دې لارې خپل ډېری اقتصادي ستونزې هم کمې کړي.

راپور: خان محمد سیند