د نورستان چارواکي وايي پر وانت وايګل ولسوالۍ يې د دولت-ضد وسلوالو حمله يې په شا تمبولې ده.

د نورستان والي وايي چې د کونړ او خپله د نورستان ولايت وسلوالو طالبانو په ګډه پر دې ولسوالۍ نن سهار تهاجمي حمله پيل کړه.

حافظ عبدالقيوم ازادۍ راډيو ته وويل، چې د افغان قواوو د مقاومت په نتيجه کې وسلوال له سيمې تښتېدلي او مرګ ژوبله هم وراوښتې ده.

والي وويل چې له دولت ضد وسلوالو سره ځينې بهرني نښته ويشتونکي هم ملګري وو. خو هغه ونه ويل چې د کوم هېواد اتباع.

په دې حمله کې درې افغان سرتېري هم وژل شوي او شپږ تنه ټپيان دي.

د دې مرکز په راپورکې چې پرون جمعه (د مارچ ۱۴مه) خپور شو، د هغو هېوادونو وضعیت څیړل شوی چې د دې ډول ظلمونو له خطر سره مخامخ دي او شمیر یې اتلس ښودل شوی دی.

په راپور کې راغلي دي چې افغانان د طالبانو د ادارې له خوا په منظم ډول د خپلو حقونو له سرغړونو سره مخ دي.

دې مرکز سپارښتنه کړې چې طالبان دې ټولو نړیوالو مسؤلیتونو ته درناوی وکړي، د بشري حقونو سرغړونې دې ودروي او ملګري ملتونه دې په نړیوالو محکمو باندې ډیپلوماتیک او قانوني فشار زیات کړي.

همدارنګه ویل شوي چې د افغانستان ګاونډي هیوادونه دې د افغان کډوالو په زور ایستل ودروي اوله طالبانو سره د هرډول اړیکو په عادي کولو کې دې بشري حقونو ته د درناوي موضوع په پام کې ونیسي.

د طالبانو حکومت چې څه د پاسه درې نیم کاله مخکې پر افغانستان واکمن شو، تراوسه د نړۍ هیڅ یوه هیواد په رسمیت نه دی پیژندلی. د دوی د حکومت د په رسمیت پیژندلو په وړاندې یوعمده خنډ د افغانستان د وګړو له بشري حقونو په ځانګړې توګه د ښځواو نجونو د زده کړې، کاراو د ټولنې په ټولو برخو کې د ښځو د فعال ګډون له حقونو څخه سرغړونې بلل کیږي.

د جمعې په ورځ د سنا څلور پنځوس غړیو د بودیجې طرحې ته موافقې او شپږ پنځوس نورو مخالفې رایي ورکړې.

دا مسوده هغه وخت تایید شوه چې د سنا د اقلیت د مشر چک شومر په ګډون یو شمیر ډیموکراتانو موافقه ورسره وکړه.

د جمهوري غوښتونکو تر واک لاندې استازیو جرګې د اونۍ په پيل کې دا مسوده تصویب کړې وه او حکومت ته یې د مارچ د څوارلسمې تر نیمې شپې پورې وخت ورکړی و، که یې سنا تایید نه کړي حکومتي چارې به په جزیي توګه بندې شي.

دا بودیجه حکومتي لګښتونه د تیرمالي کال په کچه شاوخوا اووه میلیارډه ډالر کموي او دا پیسې پوځي لګښتونو ته ځانګړې کیږي.

ولسمشر ډونالډ ټرمپ په خپلې خواله رسنۍ ( سوشل تروټ) کې چک شومر ته مبارکي ورکړه او د هغه زړورتیا یې وستایله.

د امریکا د متحد ایالتونو ولسمشر ډونالډ ټرمپ په خپله خواله رسنۍ( سوشل تروت) کې لیکلي دي چې د امریکا زړورو جنګیالیو په عراق کې د اسلامي دولت ډلې، داعش یو مشر وواژه.

ډانالډ ټرمپ لیکلي دي چې دا کس امریکایي ځواکونو وڅاره او د هغه پرضد د عراق د حکومت او د عراق د کردستان د چارواکو په همغږۍ عملیات ترسره شول.

د عراق صدراعظم محمد شیعه السوداني پرون ویلي و، چې د داعش ډلې د عراق او سوریې مشر عبدالله مکي مصلح الرفیعي چې په ابوخدیجه مشهور و، د امریکا په مشرۍ د نړیوالو ایتلافي ځواکونو په ملاتړ ووژل شو.

واشنګتن په دوه زره درویشتم کال کې الرفیعي د داعش د مشر او یوه نړیوال ترهګر په توګه معرفي کړی و.

د پوځ ویاند جنرال احمد شریف چودري د جمعې په ورځ وویل چې د ترهګرو پرضد د عملیاتو پرمهال ۲۶ مسافر چې ۱۸ یې امنیتي سرتېري وو، او همداراز ۳۳ ترهګر وژل شوي دي.

بلوڅ ازادي بښونکي پوځ( بي ایل اې) چې د امریکا متحد ایالتونه یې د یوې ترهګرې ډلې په توګه پيژني، ویلي دي چې دوی اسلام اباد ته ۴۸ ساعتونه وخت ورکړی و، چې د دوی بندیان خوشې کړي خو دا کار ونه شو نو ځکه دوی ټول ۲۱۴ برمته پوځیان ووژل.

( بي ایل اې) د عملیاتو پرمهال د خپلو دولسو وسله والو وژل کیدل هم تایید کړي دي.

ازادو سرچینو لا تر اوسه د دې وړاندې شویو شمیرو پخلی نه دی کړی.

تیره اونۍ سې شنبې د بلوچستان په بولان سیمه کې د بلوڅ بېلتونپالو وسله والو یو ریلګاډی له مسافرو سره برمته کړ. په دې ریلګاډي کې تر څلور سوه ډيرې سورلۍ وې چې د بلوڅ بیلتونپالو د ادعا له مخې سلګونه پوځيان هم پکې وو.

د احمد شریف چودري په وینا د ترهګرو پرضد د عملیاتو پرمهال د اتلسو امنیتي سرتیرو په ګډون شپږ ویشت مسافر وژل شوي او درې دیرش ترهګر یې له منځه وړې دي.

بل لور ته د بلوڅانو ازادي غوښتونکي پوځ( بي ایل اې) چې د امریکا متحد ایالتونه یې د یوې ترهګرې ډلې په توګه پيژني، ویلي دي چې دوی اسلام اباد ته اته څلویښت ساعتونه وخت ورکړی و، هغوی د دوی بندیان خوشي نه کړل نو ټول دوه سوه څوارلس برمته پوځیان یې ووژل.

( بي ایل اې) د عملیاتو پرمهال د خپلو دولسو وسله والو د وژل کیدو تایید کړی دی.

ازادو سرچینو لا تر اوسه د دې وړاندې شویو شمیرو پخلی نه دی کړی.

تیره اونۍ سې شنبې د بلوچستان په بولان سیمه کې وسله والو یو ریلګاډی له مسافرو سره برمته کړ، په دې ریلګاډي کې تر څلور سوه ډيرې سورلۍ وې چې بلوڅ یاغیان ادعا کوي چې د دوی په ډله کې په سلګونو پوځيان وو.

د امریکا د متحد ایالتونو ولسمشر ډونالډ ټرمپ په خپله خواله رسنۍ( سوشل تروت) کې لیکلي دي چې د امریکا زړورو جنګیالیو په عراق کې د اسلامي دولت ډلې، داعش یو مشر وواژه.

ډانالډ ټرمپ لیکلي دي چې دا کس امریکایي ځواکونو وڅاره او د هغه پرضد د عراق د حکومت او د عراقي کردستان د چارواکو په همغږۍ عملیات ترسره شول.

د عراق صدراعظم محمد شیعه السوداني پرون ویلي و چې د داعش د عراق او سوریې مشر عبدالله مکي مصلح الرفیعي چې په ابوخدیجه مشهوره و د امریکا په مشرۍ د نړیوالو ایتلافي ځواکونو په ملاتړ ووژل شو.

واشنګتن په دوه زره درویشتم کال کې الرفیعي د داعش د مشر او یوه نړیوال ترهګر په توګه معرفي کړی و.

د امریکا د متحد ایالتونو سنا د حکومتي لګښتونو مسوده تصویب کړه چې له دې سره د حکومتي چارو د جزوي بندیدو مخه ونیول شوه.

د جمعې په ورځ د سنا څلور پنځوس غړیو بودیجې ته موافقې او شپږ پنځوس نورو مخالفې رایي ورکړې.

دا مسوده هغه وخت تایید شوه چې د سنا د اقلیت مشر چک شومر په ګډون یو شمیر ډیموکراتانو موافقه ورسره وکړه.

د جمهوري غوښتونکو تر واک لاندې استازیو جرګې د اونۍ په پيل کې دا مسوده تصویب کړې وه او حکومت ته یې د مارچ د څوارلسمې تر نیمې شپې وخت ورکړی و، که یې سنا تایید نه کړي حکومتي چارې به په جزیي توګه بندې شي.

دا بودیجه حکومتي لګښتونه د تیرمالي کال په کچه شاوخوا اووه میلیارډه ډالر کموي او دا پیسې پوځي لګښتونو ته ځانګړې کیږي.

ولسمشر ډونالډ ټرمپ په خپلې خواله رسنۍ ( سوشل تروټ) کې چک شومر ته مبارکي ورکړه او د هغه زړورتیا یې وستایله.

د ترکیې د بهرنیو چارو وزیر هاکان فیدان وایي ، د ترکيې پلاوي دمشق ته د سفر پر مهال د سوريې د ډيموکراتيکو ځواکونو او د دغه هېواد دحکومت ترمنځ د هوکړې په اړه خبرې اترې کړي دي.

د سوریې دموکراتیک ځواکونو مشري کردان کوي او متحده ایالات یې ملاتړ کوي.

د ترکیې په پلاوي کې د بهرنیو چارو او دفاع وزیران او د دغه هېواد د پوځي استخباراتو مشر هم شامل دی، چې د پنجشنبې په ماښام سوریېته ولاړل.

فیدان د ترکیې ۱۰۰ تلویزیون یو خبریال سره په مرکه کې وویل د ترکیې پلاوي د سوریې چارواکو ته د ترهګرۍ ضد جګړې په اړه د ترکیېحساسیتونه روښانه کړي او ویلي یې دي چې انقره د دغې موافقې د عملي کول ګام په ګام تعقیب او څاري.

په هغه اعلاميه کې چې د جمعه په ماښام د (BMJ) په نامه چې د روغتيايي مسايلو په اړه ژورنال کې ده، ويل شوي چې په اروپا، شمالي امريکااو افغانستان کې د شري پېښې په تېرو ۲۵ کلونو کې تر ټولو لوړې کچې ته رسېدلې دي.

یوازې د اروپا په هغه برخه کې چې د روغتیا د نړیوال سازمان تر څارنې لاندې ده، د دغې ناروغۍ ۱۲۷ زره پېښې ثبت شوي چې په ټکو یې له۱۹۹۷ کال راهیسې بې ساري دي.

د راپور په ټکو، په هغه کال کې دا شمېر ۲۱۶ زره پېښې وي.

دا شمېرې د ملګرو ملتونو د ماشومانو وجهي صندوق، یونیسف او د روغتیا نړیوال سازمان (WHO) په ګډه څیړنه کې خپرې شوې دي.

د روغتیا نړیوال سازمان خبرداری ورکړی چې د ژورې پاملرنې او د واکسین د یوې لویې پروسې پرته، دا ناروغي به په ګڼ شمیر خلک اخته کړي.

د یونیسف د شمېرو له مخې، په افغانستان او پاکستان کې هم د شري د پېښو شمېر زیات شوی دی.

د پاکستان د بهرنیو چارو وزارت خبرداری ورکړی، چې د تورخم لاره به تر هغو خلاصه نه کړي، څو چې طالبان په پوله کې د مورچلو د جوړولومخه ونه نیسي.

د پاکستان د بهرنیو چارو د وزارت په اعلامیه کې چې پرون خپره شوې په ې راغلي چې د دې پولې د تړلو علت چې ۲۲ ورځې تېرې اوړي، دطالبانو لخوا د پاکستان په خاوره کې د امنیتي پوستو د جوړولو لپاره د هڅو مستقیمه پایله ده.

پاکستان ادعا کوي چې د دې لارې د خلاصون غوښتونکي دي خو په خبره یې په دې خاوره کې به د افغانستان مورچلو جوړولو ته اجازه ورنهکړي.

پاکستان دغه راز ادعا کړې چې د افغانستان له لوري دغه ډول اقدامات مخکې هم شوي او پاکستان په ځلونو ورته په دې اړه خبرداری ورکړیدی.

خو طالبان ادعا کوي چې دا مورچلې د افغانستان خاوره کې جوړوي.