د لاسرسۍ وړ لېنکونه

تازه خبر
جمعه ۱۰ وری ۱۴۰۳ کابل ۰۶:۵۵

یوناما: تېرو درې میاشتو کې ۵۷۳ ملکي افغانان وژل شوي او ۱،۲۱۰ نور ټپيان دي


ارشیف، کابل کې په یوه ځانمرګې حمله کې یو ځوان وژل شوی زده کوونکی
ارشیف، کابل کې په یوه ځانمرګې حمله کې یو ځوان وژل شوی زده کوونکی

د ملکي مرګ‌ژوبلې په تړاو د ملګرو ملتونو مرستندوی مأموریت، یوناما تازه راپور ښیي چې د روان زېږدیز کال په لومړیو درېیو میاشتو کې، په افغانستان کې د جګړې له کبله ۵۷۳ تنه ملکي کسان وژل شوي او ۱،۲۱۰ تنه ټپيان شوي دي.

د یوناما د ۲۰۲۱ کال د لومړۍ ربعې د ملکي تلفاتو راپور چې نن خپور شو د تېر کال د ورته مودې په پرتله ۲۹ سلنه لوړوالی ښیي.

ملګرو ملتونو همدارنګه ویلي که څه هم د ۲۰۲۰ کال په سپټمبر میاشت کې د افغانستان د سولې د خبرو اترو له پیل سره د ملکیانو د وضعیت د ښه کېدو په اړه هیلې راپیدا شوې وې، خو د ۲۰۲۰ کال له اکټوبر د ۲۰۲۱ کال د مارچ ترمنځ شپږو میاشتو کې، تر هغه د وړاندې کال د ورته مودې پرتله یوناما د ۳۸ په سلو کې ملکي تلفاتو لوړوالی ثبت کړی دی.

د ۲۰۲۱ کال په لومړیو درېیو میاشتو کې یو ځل بیا د ډېرو ملکي تلفاتو یعنې ۶۱ په سلو کې مسؤلیت د حکومت مخالفو وسله‌والو ته وراوړي، په داسې حال کې چې حکومت پلوي ځواکونه د ټولو ملکي تلفاتو د نږدې څه باندې څلورمې برخې یعني ٢٧ په سلو کې لامل شوي دي.

د ۲۰۲۰ کال د لومړۍ ربعې په پرتله یوناما د ۲۰۲۱ کال د لومړیو درېیو میاشتو په اوږدو کې د ملکي تلفاتو په شمېر کې زیاتوالی ثبت کړی چې لامل‌یې دواړو، یعنې افغان ملي پوځ او طالبانو ته راجع شوي دي چې د ټولو ملکي تلفاتو د ۴۳ نیم په سلو کې مسؤلیت طالبانو او د ۱۷ په سلو کې مسؤلیت افغان ملي پوځ ته ورګرځي.

د ۲۰۲۱ کال په لومړۍ ربع کې د ملکي تلفاتو د عمومي زیاتوالي عوامل تر ډېره د تېر کال د وروستیو په څېر جګړه، له ځای پر ځای شویو چاودېدونکو توکو څخه کار اخیستل او هدفي وژنې په ګوته شوې دي.

د افغانستان د ملي امنیت شورا بیا د یوناما راپور ردوي او د مرګ‌ژوبلې مسؤل طالبان بولي.

د دې شورا ویاند رحمت‌الله اندړ نن ازادي راډیو ته وویل: "د طالبانو مسؤلیت تر دې ځکه لوړ دی چې هر ډول تخریب او تلفاتو لپاره‌یې زمینه برابره کړې ده، طالبانو په جګړه کې د ملکي وګړو له کورونو له ګټې اخیستنې سره سره د سولې خبرو پیل سره هم‌مهاله په خبریالانو او بشر حقونو او مدني فعالانو باندې خپل بریدونه روان ساتلي او له همدې امله د ملکي تلفاتو کچه زیاته شوې ده."

د افغانستان د ملي امنیت شورا ویاند رحمت‌الله اندړ
د افغانستان د ملي امنیت شورا ویاند رحمت‌الله اندړ

په ورته وخت کې طالبانو هم د یوناما نوي راپور په تړاو غبرګون ښودلی.

طالب ویاند ذبیح‌الله مجاهد نن ازادي راډیو ته وویل چې ‏د ملکي خلکو د مرګ‌ژوبلې په اړه د یوناما دغه راپور ردوي چې د ۶۱ سلنې تلفاتو مسؤلیت‌ې دوی ته راجع کړی دی.

په افغانستان کې د ملګرو ملتونو دفتر د ښځو او ماشومانو د مرګ‌ژوبلې زیاتېدو په تړاو اندېښنه ښودلې چې د۲۰۲۰ کال د لومړۍ ربعې پرتله د ښځو په مرګ‌ژوبله کې ۳۷ سلنه او د ماشومانو په تلفاتو کې ۲۳ په سلو کې زیاتوالی راغلی.

د افغانستان لپاره د ملګرو ملتونو ځانګړې استازې دیبرا لاينز ویلي: "د ملکي افغانانو په خاص ډول د ښځو او ماشومانو وژل کېدل او ټپي کېدل ډېره خواشینوونکې ده. زه له ښکېلو اړخونو غواړم چې د مخنیوي لپاره‌یې په بېړه یوه لاره پیدا کړي."

په افغانستان کې د ملګرو ملتونو ځانګړې استازې دیبرا لاینز
په افغانستان کې د ملګرو ملتونو ځانګړې استازې دیبرا لاینز

یوناما ویلي، که څه هم د ۲۰۲۰ کال په فبرورۍ کې دواړو لورو د افغانستان حکومتي ځواکونو او طالبانو د تاوتریخوالي پر یوې اوونۍ کموالي موافقه وکړه او په ډاګه‌یې کړه چې سیاسي ژمنتیا کولای شي د افغانانو ژوند وژغوري، خو په وینا یې چې له بده مرغه د افغانستان د سولې خبرو اترو له پیل راهیسې د تاوتریخوالي پر کوم بل کموالي موافقه ونه‌شوه.

په افغانستان کې د ملګرو ملتونو دفتر ټینګار کړی چې د سولې له هر ممکن فرصت څخه باید ګټه پورته شي او که په عاجله توګه د تاوتریخوالي کچه راټیټه نه‌شي، د زرګونه ملکي افغانانو وژنه به د خپلو نورو افغانانو له‌خوا د ۲۰۲۱ کال په اوږدو کې دوام وکړي.

XS
SM
MD
LG