د بشري حقونو د څار ادارې "HRW" د جرمني له صدراعظم اولف شولڅ څخه وغوښتل چې، د منځنۍ اسیا د پنځو هېوادونو له ولسمشرانو سره په کتنه کې په خپلو هېوادونو کې بشري حقونه دود او پیاوړي کړي.

د ازادي راډیو د خبر د مرکزي څانګې د راپور له‌مخې، شولڅ به په‌دې اوونۍ کې د منځنۍ اسیا د پنځو هېوادونو له ولسمشرانو سره په ناسته کې برخه واخلي.

اولاف شولڅ به نن یک‌شنبې په درې ورځني سفر ازبکستان ته روان شي.

هغه به سبا، دوشنبې او بل سبا، سه‌شنبې، په قزاقستان کې د منځنۍ اسیا د فارمټ په دوهمه غونډه کې ګډون وکړي.

د دغه کنفرانس لومړۍ غونډه تېر کال په برلین کې جوړه شوې وه.

د بشری حقونو د څار سازمان وایي، د جرمني حکومت په دغو هېوادونو کې د بشري حقونو په برخه کې له پرمختګ پرته له هغو سره نژدې اړیکې ټینګولی نه‌‌‌شي.

شولڅ به د خپل سفر په لومړي ټپال کې په تاشکند کې د ازبکستان له ولسمشر شوکت میرضیایف سره وګوري او له ازبکستان څخه جرمني ته به د ماهرو کارګرو د انتقال په اړه یوه موافقه لاسلیک کړي.

نوموړی به راتلونکې اوونۍ د قزاقستان، قرغیزستان، تاجکستان او ترکمنستان له مشرانو سره په یوه غونډه کې ګډون وکړي.

لږ تر لږه اته کسان هغه مهال مړه شول چې، د غیرقانوني کډوالو یوه وړه بېړۍ د بریتانیا او فرانسې ترمنځ په اوبو کې ډوبه شوه.

دا پېښه نن یک‌شنبې سهار وختي هغه مهال وشوه چې، کډوالو غوښتل له فرانسې څخه په کښتۍ کې بریتانیا ته ولاړ شي.

دوه اوونۍ د مخه، د شپږو ماشومانو او یوې امیندوارې مېرمنې په ګډون دوولس کسان په ورته پېښه کې مړه شول، چې دا د روان ۲۰۲۴ کې تر ټولو وژونکې پېښه وه.

د بریتانیا او فرانسې د بېړۍ چلونې د ادارو د مسوولانو او ساحل ساتونکو په وینا، په وروستیو ورځو کې له‌دې خطرناکو او سړو اوبو څخه د تېرېدو لپاره د ناقانونه کډوالو هڅې زیاتې شوي دي او یوازې د شنبې د ورځې تر پایه په ۲۴ ساعتونو کې ۲۰۰ کډوال له کوچنیو بېړیو څخه ژغورل شوي دي.

د نړۍ د اووه سترو صنعتي هېوادونو د بهرنیو چارو وزیرانو په یوه ګډ بیان کې د ایران له لوري روسیې ته د بالستیک توغندیو لېږل غندلي دي.

د کاناډا، فرانسې، جرمني، ایټالیا، جاپان، بریتانیا او متحده‌ایالتونو د بهرنیو چارو وزیرانو او د اروپایي اتحادیې لوی استازي پرون (شنبې) په یوه بیان کې اعلان وکړ، چې دوی د ایران له‌خوا د بالستیک توغندیو صادرات او د روسیې له‌خوا د هغو پېرودل په کلکه غندي او په‌دې برخه کې به ځانګړي اقدامات وکړي.

شواهد ښیي چې ایران د نړیوالو له بیا بیا غوښتنو سره - سره روسیې ته د وسلو له لېږد لاس نه‌دي اخیستي.

د جي۷ یا اووه سترو صنعتي هېوادونو د بهرنیو چارو وزیرانو زیاته کړه چې، روسیه د بې‌پیلوټه الوتکو په ګډون له ایراني وسلو څخه د اوکرایني ملکیانو د وژلو او د دې هېواد په مهمو زېربناوو باندې د برید لپاره کار اخیستی دی.

دوی په عین جال کې د روسیې تېری د ملګروملتونو د منشور په ګډون د نړیوالو قوانینو څرګنده سرغړونه بللې ده.

دوی په خپل ګډ بیان کې له ایرانه غوښتي چې د اوکراین خلاف د روسیې د نامنصفانه او غیرقانوني جګړې ملاتړ سمدستي پای ته ورسوي او روسیې ته بالستیک توغندي او بې‌پېلوټه الوتکې ونه لېږي.

پرون د اسرايیل په عمده ښارونو کې یو وار بیا په زرګونو کسان په اعتراض لارو سړکونو ته راووتل چې پر خپل حکومت فشار زیات کړي، ترڅو په غزې د پاتې یرغمل شویو د خلاصون لپاره زمینه برابره کړي.

حماس ډلې چې د امریکا متحده‌ایالتونه او اروپايي ټولنه یې تروریستي سازمان ګڼي د اکتوبر میاشتې پر اوومه پر اسرايیل په حملې سره ۱۲۰۰ کسان ووژل او ۲۵۱ نور یرغمل کړل.

ویل کېږي له‌دې شمېر ۹۷ به لا هم د حماس په بند کې وي.

د اسرايیل پوځ ویلي، په دغه شمېر کې به ۳۳ کسان مړه وي.

په اسرايیل کې هره اوونۍ پر حکومت د فشار راوستلو لپاره مظاهرې کېږي او برخه‌وال یې د داسې موافقې غوښتونکي دي، چې په مرسته یې پاتې یرغمل شوي کسان خوشې شي.

د بریتانیا څو پخوانیو دفاع وزیرانو او پخواني صدراعظم له اوسني صدراعظم کییر سټارمر غوښتنه کړې چې، اوکراین ته زمینه برابره کړي، څو د امریکا د متحده‌ایالتونو له ملاتړ پرته هم، د روسیې په خاوره کې دننه ليرې واټنه میزاییل وکارولی شي.

په‌دې اړه سنډې ټایمز پرون شنبه راپور ورکړ.

په راپور کې ویل شوي چې د بریتانیا پخوانیو دفاع وزیرانو ګرانټ شاپس، بن والاس، ګوین ویلیامسن، پني موردانت او لیام فاکس او پخواني صدراعظم بوریس جانسن دا غوښتنه مطرح کړې ده.

دغو پخوانیو سیاستوالو خبرداری ورکړی، چې په‌دې برخه کې هر ډول ځنډ به د روسیې ولسمشر ولادمیر پوتین لا زړور کړي.

د اوکراین ولسمشر ولودمیر زيلینسکي له میاشتو راهیسې له متحدانو سره یوځای غوښتنه لري، چې اوکراین ته باید اجازه ورکړل شي، څو غربي میزاییل او په امریکا کې د جوړو شویو لیرواټنه اتاکمس (ATACMS) او په بریتانیا کې د سټورم شډوز (Storm Shadows) په نوم جوړ شوي توغندي د روسیې په خاوره کې دننه وکارول شي، چې له‌دې سره د نورو حملو لپاره د مسکو ظرفیت محدود شي.

تېره جمعه د امریکا ولسمشر جو بایډن په واشنګټن کې د بریتانیا له صدراعظم کییر سټارمر سره کییف ته په روسیه کې دننه پر ځینو اهدافو د حملو لپاره د لیرې واټنه میزاییلو د کارونې د اجازې په اړه خبرې وکړې، خو کومه پرېکړه اعلان نه‌شوه.

ځینو امریکايي چارواکو په‌دې اړه شک ښوولی چې، د دغسې میزاییلو د کارونې لپاره د زمینې برابرول دې د روسیې د اشغالګرو په وړاندې په مبارزه کې د کییف جګړه کې کوم بدلون راولي.

د پاکستان په بلوچستان ایالت کې د یوه مسافر وړونکي بس د چپه کېدو په پېښه کې لږ تر لږه پنځه کسان مړه شوي او شاوخوا شل تنه نور ژوبل دي.

پېښه پرون د شیراني ضلعې په دانه سر سیمه کې شوې.

د ژوب د ملکي روغتون مشر ډاکټر اختر محمد د ازادي راډیو مشال څانګې ته ویلي چې، ځینې مړي او ژوبل کسان روغتون ته وروړل شوي دي.

بس له اسلام‌اباد څخه کوټې ته د ډېره اسماعیل خان په لویه لاره روان وو چې کندې ته ولوېد.

د بلوچستان حکومت ویاند شاهد رند له رسنیو سره په خبرو کې ویلي، د پېښې ټول اړخونه معلوموي او ټول ژوبل کسان د لیویز او پولیسو په موټرو کې ژوب روغتون ته وړل شوي دي.

په پاکستان کې ټرافیکي پېښې زیاتره د قوانینو نه عملي کېدو، د سړکونو خرابوالي، د ډرېورانو بې احتیاطۍ، او د موټرو پر ټاکلي وخت د سرویس او معاینې نه کولو له وجې کېږي، چې په‌کې ګڼو کسانو ته مرګ‌ژوبله اوړي.

روسي چارواکو اوکراین ته ګواښ کړی، چې که د لوېدیځ په وسلو په روسیه کې دننه حملې وکړي نو په نتیجه کې یې مسکو ښايي پر اوکراین د اټومي وسلو برید وکړي.

د روسیې پخواني ولسمشر دیمیتري مېدوېدیف چې اوس د امنیت شورا مرستیال دی، نن (د وږي ۲۴مه) خبرداری ورکړ چې که پر کییف، د لوېدیځ په وسلو په روسیه کې د حملو بندیز ازاد شي، نو اوکراین به د نړۍ په نقشه کې د یوه ویلي شوي خړ ټکي بڼه غوره کړي.

کییف بیا بیا غوښتنه کړې چې، باید د روسیې په قلمرو کې د اوږده واټن ویشتونکو توغندیو په ذریعه د برید اجازه ورکړل شي، څو د روسیې د یرغل پر وړاندې خپله دفاع وکړای شي.

ایران وايي، د ګواښ او فشار نه، بلکې د ډیپلوماسۍ له لارې د لانجو حل ته چمتو دی.

وروسته له هغې چې د امريکا متحده‌ایالتونو پر تهران نوي بندیزونه اعلان کړل، د ایران دولتي رسنیو نن د بهرنیو چارو وزیر عباس عراقچي له قوله راپور ورکړ چې وايي، ایران تل د لانجو حل ته چمتو و.

نوموړي ويلي، په‌دې شرط چې خبرې د دوه اړخیز درناوي پر بنسټ ولاړې وي، نه پر ګواښونو او فشارونو.

عراقچي دا خبرې یوه ورځ وروسته له هغه وکړې چې د اروپايي ټولنې د بهرنۍ پالیسۍ مشر جوزیپ بوریل وویل، دا ټولنه غواړي د هغو راپورونو په غبرګون کې چې وايي، ایران د اوکراین پر ضد جګړه کې روسیې ته بالستیک توغندي ورکړي دي، پر دې هېواد متحده‌‌ایالتونو ته ورته بندیزونه ولګوي.

تېره شپه د رومانیا په ختیځ کې تر سختو سېلابونو وروسته ۴ کسان مړه او په سلګونو نور کسان، نورو ساحو ته د لېږد په تمه دي.

د مولداوا سیمې په ګلاتي او واسولي ساحو کې سختو سېلابونو له کبله تر ټولو جدي خبرداری خپور شوی دی.

په دغو ساحو کې ګڼ کسانو د کورونو پر بامونو نورو ځایونو ته د لېږد په تمه دي.

د پشه‌کال تر ورښتونو وروسته په ځینو ساحو کې د سېلابونو اوبه ۳ متره لوړې شوې دي.

د پولنډ او چک جمهوریت په ځینو برخو کې هم سخت سېلابونه بهېدلي دي.

د بلوچستان ایالت د مرکز کوټې په کچلاک سيمه کې چاودنې دوه پوليس وژلي او يو يې ژوبل کړی دی.

د کچلاک تاڼې د پوليسو چارواکو د ازادي راډیو مشال څانګې ته وويل، د پوليسو موټر ته نږدې د سړک غاړې بم چاودنه کې د يوه افسر په ګډون دوه پوليس وژل شوي دي.

دا پېښه نن هغه وخت وشوه چې پوليس په سيمه کې په ګزمه بوخت وو.

پرون هم د بلوچستان ایالت په کلات ولسوالۍ کې د امنيتي سرتېرو پر ګاډي سړک غاړې بم چاودنه کې اته سرتېري ژوبل شوي وو.

د دغو دوو پېښو مسوولیت چا نه‌دی منلی، خو په بلوچستان کې د بلوڅانو د ازادۍ غوښتونکې وسله‌واله ډله زیات وخت د دغسې پېښو مسوولیت پر غاړه اخلي.