د سوریې جمهور رئیس بشار الاسد وایي، دا به ډېره ښه وای که د سوریې ځواکونو تېره میاشت، د ترکیې جنګې جت الوتکه نه وای راغورځولای.

اسد له ترکې ورځپاڼې جمهوریت سره مرکې کې دغه راز ویلي، دی به اجازه ورنه کړي چې د دوو ګاونډیو هېوادو سره دا وروستی تاوتریخوالی په یوې خلاصې جګړې بدل شي.

جمهو رئیس بشار الاسد ویلي، د سوریې ځواکونو ته د جون په ۲۲ مه د الوتکې له غورځولو وروسته معلومه شوې وه چې دا د ترکیې اکتشافې الوتکه وه.

ده زیاته کړه، په سلو کې سل د الوتکې په غورځیدو خواشینی دی.

د ناتو غړي هېواد ترکیې، د دې پیښې په ځواب کې له سوریې سره د پولې په اوږدو کې خپل پوځي حضور زیات کړی او خبرداری یي ورکړی چې د سوریې د پوځ د هر ډول تیري ځواب به ووایي.

په عین حال کې د ترکیې د بهرنیو چارو وزیر احمد داود اوغلو او د مصر د بهرنیو چارو وزیر محمد کامل عمرو د دوشنبې په ورځ د سوریې د بیلابیلو مخالفوډلو په هغې غوندې کې چی د عربي اتحاد تر چتر لاندي په قاهرې کې جوړه شوې وه، د خبرو پر مهال وویل:

“ په سوریې کې به انتقال او بدلون راځي، دا حتمي ده او بالاخره به په سوریې کې یوه نوې اداره او یو ډموکراټیک رژیم رامنځ ته شي”.

د ترکیې د بهرنیو چارو وزیر زیاته کړه، د سوریې خلک باید د خپل هیواد د راتلونکې په اړه پریکړه وکړي.

د امریکایي او ایراني چارواکو ترمنځ د ایټالیا په پلازمینه روم کې د ایران د اټومي پروګرام په اړه خبرې پیل شوې دي.

اسوشیتد پریس اژانس د یوه امریکایي چارواکي په وینا چې نه یې غوښتل نوم یې واخیستل شي، څرګنده کړه چې دا خبرې د تړیو دروازو تر شا په روم کې د عمان په سفارت کې روانې دي.

ایراني رسنیو هم ویلي دي چې د اروپا په وخت تر غرمې لږ مخکې خبرې پيل شوې.

په دې خبرو کې د منځني ختیځ لپاره د ولسمشر ټرمپ ځانګړی استازی سټیف ویټکاف د امریکایي پلاوي مشري کوي او د ایران د پلاوي مشري د دغهَ هیواد د بهرنیو چارو وزیر عباس عراقچي کوي.

دواړو لوریو اونۍ مخکې د شنبې په ورځ د عمان په پلازمینه مسقط کې لومړی پړاو خبرې سره کړې وې، هغه خبرې تهران او واشنګتن رغنده بللې وې.

د افغانستان او تاجکستان سرحدي سیمو کې نن تر غرمې مخکې یوه زلزله شوې ده.

د دې زلزلې کچه ۵ اعشاریه ۸ درجې بلل شوې.

د راپورونو په اساس د دې زلزلې مرکز د بدخشان په اشکاشم کې ۹۴ کیلومتره تر ځمکې لاندې بلل شوی.

د زلزلې ټکانونه په پېښور، اسلام اباد، لاهور او کشمیر کې هم حس شوي دي.

په ځینو سیمو کې خلک د ودانیو د ټکانونو په سبب بهر وتلي دي.

د افغانستان او تاجکستان له سرحدي سیمو لا د دې زلزلې په سبب د احتمالي اوښتو زیانونو او پېښو په اړه راپور نه دی ورکړل شوی.

د امریکا دفاع وزارت وايي، په سوریه د خپلو سرتیرو شمیر تر زرو راکموي.

د دغه وزارت د ویاند شان پارنل په خبره د سرتیرو د کمښت امر د دفاع وزیر ورکړی دی.

د پارنل په ټکو، په سوریه کې پاتي سرتیري به د داعش په وړاندې مبازره کې ونډه ولري.

د امریکا ولسمشر ډونالد د خپلې ولسمشرۍ په لومړي دور کې په سوریه د امریکايي سرتیرو حضور ته د شک په سترګه کتل او د دې سرتیرو د وتلو امر يې صادر کړی وو.

بل پلو، عراق تر ۲۰۲۶کاله په دې هېواد کې د امریکايي ماموریت د پایته رسیدو او د ټولو امریکايي سرتیرو د وتو غوښتنه کړې ده.

په سوریه او عراق کې امریکايي سرتیري د داعش وسله والې ډلې پرضد د مبارزه په موخه حضور لري.

بنګله دیش له اسلام اباده وغوښتل چې د پاکستان پوځ باید د ۱۹۷۱ کال د ظلمونو او تیریو له امله بخښنه وغواړي او د بنګله دیش تر خپلواکۍ مخکې چې د پاکستان په بهرنیو زیرمو کې د بنګله دیش څلوراعشاریه دوه پنځوس میلیارډه ډالر پیسې وې، بیرته ورکړي.

د بنګله دیش د بهرنیو چارو د وزارت مرستیال جاسم الدین له خپلې پاکستانۍ سیالې امنه بلوچ سره د پنجشنبې( اپریل ۱۷ مه) په ورځ په ډاکه کې تر غونډې وروسته خبریالانو ته وویل، له پاکستان سره مو تاریخي ناحل شوي مسایل وڅیړل چې په هغو کې د ۱۹۷۱ کال د خپلواکۍ د جګړې په ترڅ کې د ترسره شویو تیریو رسمي بخښنه او په پاکستان کې د بنګله دیش د پاتې پیسو د ورسپارلو مسایل شامل دي.

جاسم الدین زیاته کړه چې پاکستاني پلاوي دوی ته ډاډ ورکړی خو نوموړي څرګنده کړه چې د دوه اړخیزو اړیکو لپاره د دغو موضوعاتو هواریدل ضروري دي.

بنګله دیش همداراز پاکستان ته د هغو درې لکه څلرویشت زره پاکستانیانو د بیرته ستنولو موضوع یاده کړه چې د بیهاریانو په نوم مشهوره دي او د بنګله دیش تر خپلواکۍ وروسته د کډوالو په کمپونو کې ژوند کوي.

د بنګله دیش د اټکل له مخې له پاکستان څخه د خپلواکۍ د اخیستو په نهه میاشتنۍ جګړې کې نژدې درې میلیونه کسانو خپل ژوند له لاسه ورکړی دی.

د امریکا د بهرنیو چارو وزیر مارکو روبیو وايي، د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ به په څو ورځو کې د روسیې او اوکراین ترمنځ د سولې د منځګړیتوب له هڅې لاس واخلي، که چیرې داسې څرګندې نښې ونه لیدل شي چې یوې موافقې ته رسیږي.

د رویټرز اژانس په وینا، ښاغلي روبیو د جمعې په ورځ، د اپریل په ۱۸مه، په پاریس کې له اروپایي او اوکرایني مشرانو سره له لیدنې وروسته وویل، زموږ دا هڅې به د اونیو او میاشتو په مخه نه وي، ډېر ژر باید معلومه شي، که داسې وشي موږ به پکې یوو که نه موږ نور لومړیتوبه لرو چې تمرکز باندې وکړو.

د امریکا د بهرنیو چارو وزیر زیاته کړه چې ټرمپ لا هم یوې موافقې ته د رسیدو لیوالتیا لري، خو د ښاغلي روبیو په وینا، ټرمپ چمتو دی چې له دې موضوع څخه ووځي که چیرې د پرمختګ سمدستي نښې نښانې ونه لیدل شي.

ټرمپ د خپل ټاکنیز کمپاین پر مهال ژمنه کړې وه چې په سپینه ماڼۍ کې به په لومړیو ۲۴ ساعتونو کې په اوکراین کې جګړه پای ته رسوي.

خو سپینې ماڼۍ ته له ننوتلو او د خنډونو له زیاتېدو سره، هغه وړاندیز وکړ چې په دې برخه کې به په اپریل یا می کې یوه موافقه ممکنه وي.

د امریکا پوځ ویلي دي چې د دوی هوایي بریدونو په یمن کې د تیلو یو مهم بندر چې د حوثي یاغیانو په واک کې و، ویجاړ کړی دی.

د ازادې اروپا / ازادي راډیو د خبر د مرکزي څانګې د راپور له مخې، حوثیانو ویلي چې د امریکا په هوايي بریدونو کې ۲۰ کسان وژل شوي او ۵۰ نور ټپیان شوي دي.

د امریکا د پوځ مرکزي قوماندانۍ، سینټکام، ویلي دي چې امریکایي ځواکونو د راس عیسی بندر په نښه کړ ترڅو د ایران ملاتړیو حوثي یاغیانو لپاره د تیلو اکمالات بند کړي او دوی له عاید څخه محروم کړي.

سینټکام په یوه بیان کې وویل، د دې بریدونو هدف د حوثیانو د ځواک اقتصادي سرچینې کمزورې کول وو.

په خبرپاڼه کې زیاته شوې ده چې د دې برید هدف د یمن خلکو ته زیان رسول نه وو، هغو غواړي چې د حوثیانو له واکمنۍ خلاص شي او په سوله کې ژوند وکړي.

د امریکا د متحد ایالتونو ولسمشر ډونالډ ټرمپ د مارچ په ۱۵مه د حوثیانو پر ضد کمپاین پیل کړ.

د دې کمپاین په تعقیب، د حوثیانو پر وړاندې د امریکا هوايي بریدونه زیات شوي دي ترڅو په سره سمندر او د عدن په خلیج کې پر ملکي او پوځي کښتیو د حوثیانو بریدونه پای ته ورسوي.

یو افغان ځوان چې د امریکا په اوکلاهوما ښار کې د ټاکنو په ورځ د برید د پلان په تور نیول شوی وو په خپل جرم اعتراف کړی.

د څارنوالانو په خبره اتلس کلن عبدالله حاجي زاده چې د اوکلاهوما په مور Moore کې اوسېده، د ترهګرۍ برید لپاره د وسلو او مهماتو د ترلاسه کولو او دسیسې جرم منلی.

عبدالله، چې د نیول کېدو پر مهال ۱۷ کلن و، د سزا په تمه دی او تر ۱۵ کلونو پورې په بند او دوه نیم لکو ډالرو جریمې سره مخ دی.

د محکمې اسناد ښيي حاجي زاده د زندان د دورې له تېرولو وروسته له امریکا څخه د ایستل کېدو له پرېکړې سره موافقه ښوولې.

د پنجشنبې په ورځ د عبدالله حاجي زاده وکیل، جیف بایرز سره پاتې شوي ټیلیفوني او بریښنالیک پیغامونه سمدلاسه هغه ته بېرته نه دي سپارل شوي.

د حاجي زاده ملګری – تورن، ۲۷ کلن، ناصر احمد توحیدي، چې پخوا یې په افغانستان کې د امریکا د پوځي تاسیساتو لپاره د امنیتي ساتونکي په توګه کار کاوه، اوس مهال د اسلامي دولت ډلې ته د مادي ملاتړ چمتو کولو او د توطیې جوړولو په تور د محاکمې په تمه دی.

څارنوالان ادعا کوي چې حاجي زاده او توحیدي د AK-47 ټوپکونو او مهماتو ترلاسه کولو لپاره اقدام کړی وو او پلان یې درلود چې تېر کال د ټاکنو په ورځ د خلکو ګڼه ګوڼه هدف وګرځوي او برید ترسره کړي.

د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ وايي ایران خبرو ته لېواله دی نو ځکه دی د پوځي اقدام لپاره کومه بېړه نه لري.

هغه دا خبره پرون په سپینه ماڼۍ کې د ایټالیا له صدراعظمې جورجا میلوني سره په لیدنه کې رسنیو ته وکړه.

ټرمپ د نیویارک ټایمز یوه راپور ته په اشارې چې ګواکې د ایران په اټومي تاسیساتو د اسراییل له برید سره مخالفه دی وویل: نه وایم چې دا برید مې رد کړ خو د ترسراوي لپاره یې کومه بېړه نه لرم ځکه فکر کوم ایران د دې چانس لري چې یو ستر هېواد وي.

ټرمپ د عمان په پلازمینه مسقط کې د ایران او امریکا تر منځ وروستیو خبرو ته په اشارې ټینګار وکړ چې غوره ګڼي د خبرو له لارې حل پیدا شي.

ټرمپ وايي نه غواړي ایران اټومي وسلې ترلاسه کړي.

د ملګرو ملتونو کارپوهانو په طالبانو غږ کړی چې سمدستي اعدام او نورې ټولې بدني سزاوې بندې کړي.

دغو کارپوهانو په یوه اعلامیه کې چې پرون د ملګرو ملتونو د بشري حقونو شورا خپره کړې د طالبانو له خوا د اعدام وروستۍ پېښې په کلکه غندلي دي.

د ملګرو ملتونو دغو کارپوهانو اعدام او نورې سزاوې غیر انساني او د نړیوالو قوانینو په خلاف بللي.

د طالبانو حکومت تېره اوونۍ څلور کسان په بادغیس، فراه او نیمروز کې د خلکو مخته اعدام کړل.

د ملګرو ملتونو د کارپوهانو ډلې د اعدام دغو پېښو ته په شارې ویلي چې په عام محضر کې د اعدام تطبیق هېڅکله ان له دیني پلوه د دوی په خبره د توجیه وړ نه دی.

ملګرو ملتونو ویلي چې اعدامونه وحشت زیاتوي او ټولنه د تاوتریخوالي په وړاندې بې حسه کوي.

د ملګرو ملتونو په دغه اعلامیه کې یاده شوې چې طالبانو له بیا واکمنېدو راهیسې لس کسان اعدام کړي دي.

که څه هم د ملګرو ملتونو په شمول ګڼو نړیوالو بنسټونو او بشرپالانو له طالبانو مخکې هم غوښتي چې اعدام او نورې سزاوې بندې کړي خو د طالبانو حکومت وايي شریعت تطبیقوي.

د ایران د بهرنیو چارو وزیر نن پلازمینې مسکو ته ورسید. رویټرز اژانس څرګندوي چې تمه ده عباس عراقچي به د روسیې له ولسمشر ولادیمیر پوتین سره هم وګوري.

دا سفر په داسې وخت کې ترسره کیږي چې ټاکل شوې ده دوې ورځې وروسته د ایران او د امریکا د متحد ایالتونو استازي د ایران د اټومي مسالې په تړاو دوهم پړاو خبرې پيل کړي.

د دې خبرو لومړی پړاو د شنبې په ورځ د عمان په پلازمینې مسقط کې ترسره شو چې په دې خبرو کې د ایران د پلاوي مشري عباس عراقچي کوله او د متحد ایالتونو د پلاوي مشري د امریکا د منځني ختیځ په چارو کې مسوول ستیف ویټکوف کوله.

د لومړي پړاو تر خبرو مخکې ښاغلی ویتکوف روسیې ته تللی و او بیا له هغه ځایه عمان ته ولاړ.

تهران او واشنګتن ویلي دي چې د خبرو لومړی پړاو مثبت او رغنده و.