ایران او سعودي عربستان به راراونه اوونۍ د تهران او ریاض یا هم نورو ښارونو ترمنځ د مستقیمو الوتنو د بیا پیل په باب رسمي خبرې پیل کړي.

د ایران یوه چارواکي نیمه رسمي خبري اژانس ایلنا ته نن یکشنبه دا خبره کړې ده.

د منځني ختیځ د دغو دوو سیالانو ترمنځ د منظمو الوتنو پیل به د اړیکو جوړولو پر لار بل ګام وي.

په مارچ میاشت کې د چین په منځګړیتوب ایران او سعودي عربستان خپلې اړیکې د څو کلونو تر کړکېچ وروسته بېرته ورغولې.

دغه کړکېچ ټولې سیمې ته خطر پېښ کړی و.

په افغانستان کې د ملګرو ملتونو سیاسي استازولۍ یا یوناما مشرې له طالبانو وغوښتل چې د بشري حقونو نړیوالې ورځې په مناسبت د دغه هېواد د باثباته، سوله ییز او سوکاله راتلونکي د بنسټ په توګه د بشري حقونو مکلفیتونه ومني او درناوی یې وکړي.

د یوناما مشرې روزا اوتنبایووا نن یکشنبه په یوه اعلامیه کې ویلي، اوسني حاکمان، د ټولو هغو کسانو په وړاندې چې په افغانستان کې ژوند کوي، هم قانوني مکلفیت لري او هم تر دې پراخ مسوولیت لري چې په ځانګړي ډول د ښځو او نجونو بشري حقونه خوندي کړي.

نن د ډسمبر میاشتې لسمه، د بشري حقونو نړیواله ورځ ده او داسې وخت نمانځل کېږي چې ګڼو نړیوالو سازمانونو په افغانستان کې د بشري حقونو، په ځانګړي ډول د ښځو او نجونو پر اوسني وضعیت اندېښنه ښوولې ده.

څه باندې ۸۰۰ ورځې کېږي چې طالبانو پر افغانستان د ولکې له بیاټینګولو وروسته نجونې له شپږم ټولګي پورته له نور تعلیم منع کړې دي.

دغه راز یې د ۲۰۲۲ کال په ډسمبر میاشت کې د نجونو او ښځو د پوهنتون زده کړې هم منع اعلان کړې او په غیردولتي موسسو، دغه راز د ملګرو ملتونو په ادارو کې یې د ښځو او نجونو کار هم منع کړی دی.

د افغانستان د بشري حقونو لپاره د ملګرو ملتونو ځانګړي راپور ورکوونکي ریچارډ بینېټ له طالبانو د بشري حقونو د مدافعانو د خوشې کېدو غوښتنه وکړه.

هغه نن یکشنبه په خپله ایکس شبکه یا پخواني ټویټر کې د بشري حقونو نړیوالې ورځې په مناسبت له طالبانو غوښتنه کړې چې د څلورو فعالانو په ګډون بشري حقونو د ټولو مدافعانو، په خوشې کولو سره د بشري حقونو نړیوالې ورځې درناوی وکړي.

د بینېټ په وینا ژولیا پارسي، منيژه صدیقي، ندا پرواني او پریسا آزاده د سپټمپر له نولسمې نیول شوي او د طالبانو په توقیف کې دي.

په همدې حال کې د افغان ښځو، نجونو او بشري حقونو لپاره د امریکا ځانګړې استازې رینا امیري هم پرون شنبه د بشري حقونو نړیوالې ورځې په مناسبت له طالبانو د بشري حقونو د مدافعانو د خوشې کېدو غوښتنه کړې ده.

هغې ویلي، ژولیا پارسي، منیژه صدیقي، ندا پرواني، پریسا آزاده او د بشري حقونو نور مدافعان چې د هغې په وینا یوازې د افغانانو د حقونو د دفاع له کبله په بند کې دي، خوشې کړای شي.

د خوړو نړیوال پروګرام وايي، له پاکستانه شپه او ورځ افغان کورنۍ په جبري ډول ایستل کېږي.

د دې ادارې د افغانستان څانګې نن په خپله ایکس شبکه یا پخواني ټویټر کې د خپل یوه کارکوونکي کفایت الله ویډیو خپره کړې چې وايي، په تورخم کې افغانستان ته له راتګ سره سم له دغو کورنیو سره ځینې اساسي مرستې کوي.

پاکستاني چارواکي وايي، په تېرو شاوخوا دوو میاشتو کې څه کم پنځه سوه زره افغانان افغانستان ته اخراج شوي دي.

له پاکستانه د بې اسناده افغانانو د ایستلو بهیر د نومبر میاشتې له لومړۍ نېټې ګړندی شوی دی.

د طالبانو چارواکي وايي، ترکي پانګوالو په افغانستان کې د مرمرو پر کانونو پانګونې ته لېوالتیا ښودلې ده.

ملي راډیو تلوېزیون چې د طالبانو په کنټرول کې دی، پرون ناوخته د طالبانو د کانونو او پټرولیم د سرپرست وزیر شهاب الدین دلاور او د ترکیې د امي اوغلو مرمرو کمپنۍ د مشر رجب مصطفی د کتنې خبر ورکړی چې په افغانستان کې د پانګونې پر موضوع یې په خپلو کې خبرې کړې دي.

د خبر له مخې دلاور ویلي، په افغانستان کې پانګونې ته هر ډول زمینه برابره شوې ده.

ملي راډیو تلوېزیون تېره پنجشنبه راپور ورکړی و چې د هېواد په شمال کې د ډبرو سکرو تصدۍ ویلي، د بغلان د کرکرو له کان څخه د ورځې ۱۰۰ ټنه د ډبرو سکاره استخراجېږي.

طالبانو څه باندې دوه کاله مخکې پر افغانستان د ولکې له بیاټینګولو وروسته د افغانستان د کانونو سپړلو ته شدت ورکړی دی.

پر طالبانو انتقاد کېږي چې د کانونو په برخه کې یې تړونونه شفافیت نه لري او د افغانستان طبیعي شتمنۍ په کمه بیه پر بېلابېلو هېوادونو پلوري او استخراج یې هم په مسلکي ډول نه کېږي.

د اسراییل ځواکونه نن یکشنبه د غزې د جنوب د هغو سیمو پر لوري د مخګې تګ په حال کې دي چې په سلګونو زره ملکیانو هلته له بمباریو او له حماس افراطي ډلې سره د سختو جګړو له کبله پناه اخیستې ده.

بلخوا د اسراییل د پوځ لوی درستیز وايي، هېواد یې دې ته اړتیا لري چې په غزې تړانګه کې خپل پوځي کمپاین لا شدید کړي.

هرزي هالیوي پرون شنبه دغه څرګندونې په داسې حال کې وکړې چې د امریکا متحدو ایالتونو د جمعې په ورځ په ملګرو ملتونو کې هغه پرېکړه لیک رد یا ویټو کړ، چې د اسراییل او حماس افراطي ډلې ترمنځ یې په غزه کې د فوري اوربند غوښتنه کوله.

د امریکا متحد ایالتونه او اروپايي ټولنه حماس ډله یو تروریستي سازمان ګڼي.

په غزه کې جګړه وروسته له هغې پیل شوه چې لومړی حماس افراطي ډلې د اکټوبر میاشتې پر اوومه پر اسراییل په حملې سره ۱۲۰۰ کسان ووژل او ۲۴۰ نور کسان یرغمل کړل.

د لنډمهاله اوربند پر مهال چې ۷ ورځې یې دوام وکړ، د فلسطیني بندیانو د خوشې کېدو په بدل کې ځینې یرغمل شوي کسان خوشې شول.

د نولس کلنو ځوانانو د اسیاجام سیالیو په ترڅ کې افغانستان خپله دویمه سیالي له نیپال سره پیل کړې ده.

د دې لوبې پچه نیپال ګټلې وه او توپ اچونه یې غوره کړه.

افغانستان د ۹ لوبغاړو سوځېدو پر سر په ۴۹.۳ اورونو کې ۲۶۱ منډې وکړې.

جمشید ځدراڼ لومړنی افغان توپوهونکی شو چې په روانو سیالیو کې سلیزه وهي، هغه چې د پښې د خوږېدو له امله په اخره کې له لوبغالي ناسوځېدلی ووت په ۱۵۲ توپونو یې ۱۰۶ منډې وکړې.

دغه راز نعمان شاه بیا په ۳۸ توپونو چټکې ۶۰ منډې وکړې.

د نیپال لپاره په توپ اچونه کې سوباش او دامي دوه دوه لوبغاړي وسوځول.

نیپال به په څو شېبو کې خپله توپوهنه پیل کړي.

د ویلو ده چې د اسیاجام په ترڅ کې افغانستان خپله لومړۍ لوبه هندوستان ته بایللې وه.

د سوریې د بشري حقونو د څار ډله وايي، د سوریې پوځ پرون پر هغه ساحه چې د یاغیانو وروستی مرکز ګڼل کېږي، بمباري کړې او پنځه ملکیان یې وژلي دي.

په بریتانیا کې دېره د سوریې د بشري حقونو د څار ډلې ویلي، د سوریې د رژیم ځواکونو په ادلب او سارمین کې د استوګنې سیمې او صنعتي ساحې په نښه کړي دي.

د دې ډلې په وینا، په دې پېښه کې ۲۴ نور کسان ټپیان شوي دي.

دغه څارونکې ډله وايي، په ادلب او سارمین کې وژل شوي او په نورو ساحو کې ټپي شوي کسان ملکیان دي.

د فرانسې خبري اژانس خبریال ویلي، چې په وژل شویو کې دوه تنه ماشومان هم شامل دي.

د دغه اژانس په وینا هيئة تحرير الشام ډله چې په سوریه کې یې د القاعده شبکې پخوانۍ څانګه رهبري کوي، د ادلب ولایت پر زیاخو برخو او د حلب، حما او لاذقیه ولایتونو پر ځینو ساحو کنټرول لري.

د بشري حقونو مدافع رحیم جامي غوښتنه کړې چې د طالبانو له خوا، له بشري حقونو د سرغړونې موارد باید مستند او وڅېړل شي.

د ښاغلي جامي څرګندونې د بخښنې نړیوال سازمان د جنوبي اسیا برخې پرون پر خپله اېکس شبکه (پخواني ټویټر) خپرې کړې دي.

ښاغلي جامي په خپلو څرګندونو کې د دغو سرغړونو د مستند کولو لپاره د قوي حساب کتاب غوښتنه کړې ده.

د نومبر میاشتې ۲۵مه د ښځو په وړاندې د تاوتریخوالي د مخنیوي نړیواله ورځ وه چې په دې مناسبت د بېلابېلو سازمانونو له خوا یو ۱۶ ورځنی کمپاین پیل شوی دی.

د بخښنې نړیوال سازمان له هغې راهیسې هره ورځ د ښځو د حقونو او د بشري چارو د مدافعانو څرګندونې خپروي.

د کرکټ تر ۱۹ کلنو کم عمره ملي لوبډله نن د کابل پر وخت د سهار لس بجې، په خپله دویمه مسابقه کې له نیپال سره مخامخېږي.

د کرکټ بورډ ویاند سید نسیم سادات نن یکشنبه ازادۍ راډیو ته وویل، تمه لري افغان لوبډله په ابوظبۍ کې کېدونکې نننۍ سیالي وګټي.

سادات زیاتوي:

" تر ۱۹ کلنو کم عمره افغان لوبډله نن د اسیا جام په لړ کې د نیپال په وړاندې خپله دویمه سیالي کوي. که څه هم د هند په وړاندې لومړۍ لوبه د افغان ټیم په بریا تمامه نه شوه، خو تمه ده چې افغان ټیم نننۍ سیالي وګټي."

د هند د کرکټ تر ۹ کلنو کم عمره لوبډلې تېره جمعه له افغان لوبډلې مسابقه په اوو ویکټو وګټله.

تر ۱۹ کلونو کم عمرې افغان لوبډلې بله مسابقه د راروانې سې شنبې په ورځ د پاکستان په وړاندې ده.

که افغان لوبډله په خپل الف ګروپ کې دوې سیالۍ وګټي، د دغو مسابقو نیمه پایلوبې ته لار پیدا کوي.

د اسیايي جام په دغو سیالیو کې ټولټال ۸ لوبډلې برخه لري چې په هغوی کې افغانستان، پاکستان، هندوستان، بنګله دېش او سریلانکا دایمي غړي دي.