یوې نسبتاً زوروې زلزلې، چې شدت یې د ریښتر په حساب ۵ اعشاریه یو درجې و، د کابل په شمول د افغانستان یو شمېر سیمې ولړزولې.

د رویټرز خبري اژانس د راپور له مخې، د اروپا د مديترانې د زلزلو د څېړنې مرکز (EMSC) ویلي، دا زلزله په هندوکش غرونو کې د مځکې له سطحې ۲۴۴ کیلومتره لاندې ثبت شوې ده.

د امریکا د جیالوجیکي سروې ادارې بیا ویلي چې دا زلزله د افغانستان د شپې په ۱۰ بحې او ۱۴ دقیقې وشوه او مرکز یې د بدخشان ولایت له فیض اباد څخه ۴۲ کیلومتره لیرې په اشکاشم ولسوالۍ کې و.

په کابل کې او شاوخوا سیمو کې زلزلې خلک وبیرول او له کورونو څخه راوتلو ته یې اړ ایستل.

د پاکستان د بهرنیو چارو وزارت د جمعې په ورځ هغه راپورونه رد کړل چې ګواکې اسلام‌آباد او کابل په سعودي عربستان کې خبرې کړې دي، او ویې ویل چې د داسې هر ډول ناستې په اړه «هیڅ ډول معلومات نه لري.»

د پاکستان د بهرنیو چارو وزارت ویاند همداراز د پولې پر وضعیت، د بشري مرستو پر پلانونو، او په میانمار کې د بند پاتې ۳۸ پاکستانیانو د ژغورنې پر هڅو هم خبرې وکړې.

د رسنیو د پراخو ادعاوو په ځواب کې، ویاند وویل چې اسلام‌آباد د پاکستان او افغانستان ترمنځ د سعودي په کوربه‌توب د خبرو په اړه «رسنیز راپورونه لیدلي»، خو تر دې دمه داسې هېڅ رسمي معلومات نشته چې دا ډول ناسته دې شوې وي.

د پاکستان او افغانستان ترمنځ د ډیورند کرښې په اوږدو کې د روان وضعیت په اړه، ویاند وویل چې له افغانستان سره لارې د پاکستان د خلکو د وینو په بیه نه شي پرانیستل کېدای.

دا په داسي حال کې ده چې تر دې یوه ورځ وړاندې، د پنجشنبې په ورځ د طالبانو ویاند ذبیح الله مجاهد وویل چې که پاکستان وهم غواړي چې له افغانستان سره لارې پرانیزي، دوی یې تر هغو نه پرانیزي چې پاکستان پوره ډاډ نه وي ورکړی چې بیا به لارې نه بندوي.

د افغانستان د بشري حقونو لپاره د ملګروملتو ځانګړی استازی وايي چې له قطري چارواکو سره یې د افغانستان د بشري حقونو د وضعیت په اړه هخبرې کړي دي.

ریچارډ بینیټ تېره شپه پر خپله ایکسپاڼه لیکلي چې قطر ته یې خپل پنځه ورځنی سفر پای ته رسولی او د افغانستان د بشري حقونو د وضعیت په باب یې له یو شمېر نفوذلرونکو سره د نظرتبادله کړې ده.

پرون قطري رسنیو راپور ورکړ چې د دغه هیواد د بهرنیو چارو وزارت ځانګړي استازي د افغانستان د بشري حقونو لپاره د ملګروملتو له ځانګړي راپور ورکوونکي سره د پنجشنبې په ورځ په دوحه کې وکتل.

د قطر د بهرنیو چارو وزارت په یوه خبرپاڼه کې چې پرون یې خپره کړې، ویلي چې د افغانستان لپاره د دغه هیواد ځانګړي استازي، فیصل بن عبدالله الحنزاب، له ریچارډ بینیټ سره په کتنه کې د قطر دولت او ملګرو ملتونو ترمنځ د ګډو همکاریو په اړه خبرې وکړې. په دې خبرو کې په ځانګړي ډول د افغانستان د بشري وضعیت په تړاو د دواړو لوریو پر همغږۍ او هڅو ټینګار وشو.

د افغانستان د بشري حقونو لپاره د ملګروملتو ځانګړی راپورتر ریچارد پینیټ د افغانستان د بشري حقونو د وضعیت د څارنې لپاره حاضردمه قطر ته په سفر تللی دی.

د فوټبال د ۲۰۲۶ نړیوال جام سیالیو د ګروپونو د ټاکلو مراسم پرون (جمعه) په واشنګټن ډي سي کې د درو هیوادونو د مشرانو په ګډون په یو لړ مراسمو کې ترسره شول.

په دې مراسمو کې د متحدوایالتونو ولسمشر ډونالډ ټرمپ، د مکیسیکو ولسمشره کلودیا شاینباوم او د کاناډا صدراعظم مارک کارني ګډون درلود چې هیوادونه یې په ګډه د ۲۰۲۶ کال د فوټبال د اتلولیو کوربانه دي.

دا لوبې د اته څلویښت هیوادونو د ملي لوبډلو ترمنځ د راتلونکي کال د جون په یوولسمه پیلیږي او د جولای په نولسمه به یې پایلوبه ترسره شي.

د یادونې ده چې تر اوسه دوه څلویښت لوبډلې توانیدلي دي چې دې جام ته لاره ومومي او پاتې شپږ ټیمونه به د مارچ په میاشت کې د غوراوي سیالیو په ترڅ کې معلومې شي.

دا مسابقې به د مکسیکو په مکسیکوسیټي، ګوادا لاخارا او مونټري کې ترسره شي.

په کاناډا کې تورنتو او ونکوور ښارونه د ۲۰۲۶ د فوټبال نړیوال جام سیالیو ته غوره شوي دي.

په همدې حال کې فیفا یا د فوټیال نړیوال فدراسیون ویلي چې سر له اوسه د سیالیو تر ۲ میلیونه ډېر ټکټونه پلورل شوي دي.

راپورونه وايي چې د کندهار ولایت په سپین بولدک کې تېره شپه د افغانستان د طالبانو او پاکستاني ځواکونو ترمنځ نښتې شوي دي.

د افغانستان د طالبانو د حکومت او پاکستاني سرچینو تېره شپه ناوخته رسنیو ته وویل چې تېره شپه د دواړو خواوو ترمنځ د درنو وسلو تبادله پیل شوه.

تراوسه څرګنده نه ده چې جګړه کومې خوا او ولې پیل کړې ده خو پاکستاني رسنۍ پاکستان ابزرور د خپل هیواد د باندنیو چارو وزارت په قول ویلي، چې له افغانستان سره د اوربند معنا دا وه چې افغانستان له خپلې خاورې څخه د ټي ټي پي د وسله والو د حملو مخه ونیسي خو تراوسه دا کار نه دی شوی.

پاکستان تل د افغانستان د طالبانو رژیم د ټي ټي پي او نورو پاکستان مخالفو ډلو په ملاتړ تورنوي خو د افغانستان د طالبانو حکومت د پاکستان تورونه ردوي او وايي چې پاکستان باید خپلې کورنۍ ستونزې په خپله په خپله خاوره کې حل کړي.

د روسیې ولسمشر یو ځل بیا د اوکراین په ختیځ کې د دونباس سیمې په اړه خپله پخوانۍ ادعا تکرار کړه او ویې ویل، که د اوکراین ځواکونه له دې سیمې څخه شاتګ ونه کړي، نو روسیه به هغه په زور ونیسي.

ولادیمیر پوتین له «انډیا ټوډې» ورځپاڼې سره په یوه مرکه کې وویل:

«یا به موږ دا سیمه د خپل پوځ په زور آزادوو، او یا به اوکرایني ځواکونه په خپله ترې وځي.»

د پوتین اشاره د دونباس سیمې ته وه چې د دونیڅک او لوهانسک له دوو ولایتونو جوړه ده.

د پوتین د مرکې ځینې برخې د پنجشنبې په ورځ (د لیندۍ په ۱۳مه دسمبر ۴) هند ته د ده تر روانېدو مخکې خپرې شوې.

د روسیې تر بشپړ پوځي یرغل مخکې، د مسکو له ملاتړه برخمنو بېلتون‌پالو ځواکونو په دې سیمه کې نژدې اته کاله جګړه وکړه، خو هغوی ونه توانېدل چې ټول دونباس ونیسي.

د اوکراین ولسمشر ولودیمیر زیلنسکي ویلي، هغه خاوره چې روسیې په خپله په زور نه ده نیولې، هېڅکله به یې روسیې ته د ډالۍ په ډول ور نه کړي.

د رویټرز خبري اژانس د راپور له مخې، روسیه دا مهال د اوکراین شاوخوا ۱۹.۲ سلنه خاوره اشغال کړې ده.

د روسیې ولسمشر ولادیمیر پوتین وايي، د طالبانو تر کنټرول لاندې افغانستان یو لړ ستونزې لري ځکه چې دا هیواد څو لسیزې په جګړه کې ښکېل و.

پوتین پرون (پنجشنبه) هند ته تر سفر مخکې له هندي خبریالانو سره په مرکه کې وویل، هر هیواد ستونزې لري او افغانستان هم له دې قاعدې استثنا نه دی.

ده په عین حال کې وویل چې طالبان د افغانستان حالات په کنټرول کې لري او هغوی د داعش په شمول د تروریستي ډلو خلاف اقدامات کړي دي.

روسیې د نړۍ یوازینی هیواد دی چې د طالبانو حکومت یې په رسمیت پېژندلی دی.

تر دې وړاندې د روسیې یو شمېر چارواکو له افغانستان څخه منځنۍ اسیا ته د داعش او نورو ترهګرو ډلو د ګواښ په اړه اندېښنې څرګندې کړې وې.

د پاکستان د بهرنیو چارو وزارت وايي، د افغانستان او پاکستان ترمنځ د اختلافاتو په اړه اسلام اباد ته د ترکیې د یوه جګپوړي پلاوي تګ ممکن د طالبانو د نه همکارۍ له کبله ځنډېدلی وي.

ټاکل شوې وه چې د ترکیې د درو جګپوړو چارواکو په ګډون پلاوی تېره (نوومبر) میاشت اسلام اباد ته تللی وای.

د دې پلاوي د سفر خبره د تېرې میاشتې په لومړیو کې د ترکیې ولسمشر رجب طیب اردوغان په باکو کې د پاکستان له صدراعظم شهبازشریف سره په کتنه کې کړې وه.

د پاکستان د بهرنیو چارو وزارت ویندوی طاهرحسین اندرابي نن (جمعه) په اسلام اباد کې یوې خبري غونډې ته وویل چې د ترک پلاوي په سفر کې ځنډ ښايي د هغه په مهالوېش کې د ستونزې له کبله راغلی وي.

ده په عین حال کې وویل چې پرون له افغانستان سره د تورخم او سپین بولدک لارې د بشري مرستو لپاره پرانیستل شوي دي.

اندرابي زیاته کړه چې له افغانستان سره به لارې تر هغو خلاصې نه شي چې له دغه هیواده پاکستان ته د ترهګرۍ د ورپېښ خطر مخه نه وي نیول شوې.

د پاکستان د باندنیو چارو وزارت ویندوی دا هم وویل چې د افغانستان له خاورې پر پاکستان بریدونه یوازې په پاکستاني طالبانو او افغان طالبانو پورې محدود نه دي بلکې افغان اتباع په پاکستان کې په جدي جرمونو کې ښکېل دي.

د طالبانو حکومت په ځلونو د پاکستان ادعاوې رد کړي او له دغه هیواده یې غوښتي چې خپلې ستونزې په خپله خاوره کې په خپله حل کړي.

هند د افغانستان د عامې روغتیا له سکتور سره د مرستې لپاره کابل ته د ضروري واکسینونو نوې جوپه لېږلې ده.

د هند د بهرنیو چارو وزارت ویاند «رندهیر جیسوال» پرون (پنجشنبه) وویل چې نوي ډیلي د خپلې روانې بشري مرستې د پروګرام په چوکاټ کې د انفلونزا او مننژیت ۶۳ زره او ۷۳۴ دوزه واکسینونه د افغانستان روغتیايي ادارو ته سپارلي دي.

نوموړي زیاته کړه، دا مرستې په داسې مهال رسېږي چې د افغانستان روغتیايي امکانات لا هم له سخت فشار سره مخامخ دي.

هند په وروستیو کلونو کې د افغانستان د روغتیا په برخه کې یو مهم همکار پاتې شوی او له دې مخکې یې هم دغه هېواد ته طبي وسایل، ضروري درمل او څو ځلي واکسینونه استولي، څو د افغانستان روغتیايي بنسټونه پیاوړي کړي.

د قطر د «الغرافه» خیریه بنسټ په فراه ولایت د بېوزلو او بې کورو کورنیو لپاره ۱۰۸ کورونه جوړ کړي او د دوو جوماتونو او یوه روغتون پر جوړولو یې کار روان دی.

دا خبره پرون (پنجشنبه) د یاد بنښت مسوولانو د طالبانو د حکومت د اقتصاد له وزیر، قاري دین محمد حنیف سره په کتنه کې وکړه.

د الغرافه بنسټ مسوولانو په فراه ولایت کې د «خوشحال خان مېنې» په نوم د دې پروژې د لومړي فاز د فزیکي پرمختګ او وروستیو چارو په اړه راپور وړاندې کړ او ویې ویل چې د دې پروژې دوهم فاز به ډېر ژر پیل شي.

دوی تایید کړه چې په فراه کې اړو کورنیو ته ۱۰۸ کورونه بشپړ شوي او د دوو جوماتونو او یوه روغتون د ودانولو چارې هم د پای مرحلې ته رسېدلي دي.

د بنسټ مسوولانو دا هم وویل چې په ۲۰۲۶ کال کې به په افغانستان کې خپل فعالیتونه لا پراخ کړي او د افغانستان د اړو خلکو ته به په بېلابېلو برخو کې نورې مرستې هم زیاتې کړي.

په هرات کې د والي ویاند مفتي محمد یوسف سعیدي د پنجشنبې په ورځ وویل، والي ملا اسلام جار د ایران له قونسل جنرال علي رضا مرحمتي سره په لیدنه کې د ایراني سرحدي ساتونکو له لورې د لسو افغانانو د وژلو د پیښې په تړاو دا احتجاج لیک هغه ته وسپاره او له هغه یې وغوښتل چې د دې پېښې عاملان دې محکمه شي.

د چهارشنبې په ورځ د وژل شویو کسانو د کورنیو یوشمیر غړیو په هرات کې د ولایت مخې ته اعتراضي لاریون وکړ او له طالبانو یې وغوښتل چې دا پیښه جدي تعقیب کړي.

په وروستیو کې داسې راپورونه خپاره شول چې لس افغانان ایران ته د اوښتو پرمهال د ایران د سرحدي ځواکونو له لورې وژل شوې دي. ایران د دې پیښې په تړاو رسما څه نه دې ویلي.