د طالبانو تر کنټرول لاندې باختر خبري اژانس لیکي، د ملګرو ملتونو د ماشومان د ملاتړ صندوق په هرات کې د زلزله ځپلو ښوونځیو په بیا رغونه او د دې ولایت خلکو ته د پاکو اوبو رسولو په برخو کې مرستې کوي.

دا خبرې نن د جون ۲۷مه د هرات والي نور احمد اسلام جار او په افغانستان کې د ملګرو ملتونو د ماشومانو د ملاتړ صندوق مشر ډاکتر تاج الدین اویوالي ترمنځ شوي دي.

د اژانس په ټکو، اسلام جار د ماشومانو د ملاتړ صندوق له هغوو مرستو هم مننه کړې چې د کهسان ولسوالی خلکو ته د پاکو اوبو خدمتونه برابر کړي.

تېر کال په هرات کې پرله‌پسې زلزلو په سلګونه کسان مړه او په زرګونه نور بې کوره کړل.

دې زلزلې د کورونو سربېره ډېر شمېر ښوونځي هم ویجاړ کړي وو.

د طالبانو په کنټرول کې د کندهار ولایت د سرپوزې زندان چارواکي وايي، هغه درې بندیان يې نیولي چې غوښتل يې له دې زندانه وتښتي.

دې زندان نن د جون۲۷مه د یوې خبرپاڼې په خپرولو سره ویلي چې له دې بندیانونو څېړنې روانې دي.

د راپورونو پر بنسټ، دا کسان د قلمي وسلو او نشه‌يي مواد د لېږد په تور زنداني شوي دي.

د طالبانو په بیاځلي واکمنېدو سره دا لومړی ځل دی چې له یوه زندانه د تېښتې هڅه کېږي.

د هواپېژندنې ریاست وايي، نن او سبا د سالنګونو په ګډون په نورستان، پنجشېر، پروان، بدخشان، تخار، سمنګان، بغلان، کونړ، ننګرهار، لغمان، کاپیسا، کابل، لوګر، پکتیا او میدان وردګ کې د تالندې برښنا او اورښتونو اټکل شوی چې اندازه به یې له ۱۵ تر ۳۵ ملي مټرو پورې وي.

د طالبانو د ټرانسپورټ او هوايي چلند وزارت د هواپېژندنې ریاست نن په یوه اطلاعیه کې ویلي چې د سالنګونو په ګډون په شمالي، لوېدیځو او مرکزي ولایتونو کې د تېرو بادونو، خاورو او دوړو اټکل هم شته، چې د بادونو سرعت به په یوه ساعت کې له ۵۰ تر ۸۰ کیلومترو پورې وي.

د طالبانو سترې محکمې خبر ورکړی چې د کونړ ولایت په مروره ولسوالۍ کې یوه ښځه او یو نارینه د "نامشروع اړیکو" په تور په ۳۹- ۳۹ دُرو ووهل شول.

دغې محکمې نن په یوه خبرپاڼه کې ویلي چې د تعزیري سزا دغه پرېکړه د سترې محکمې له‌خوا تایید او بیا تطبیق شوې ده.

تر دې مخکې هم د افغانستان په بېلابېلو ولایتونو کې خلکو ته د تعزیري سزاګانو ورکولو خبرونه ورکړل شوي دي.

د بشري حقونو د ملاتړ ډلو د دغه ډول سزاګانو د پای ته رسېدو غوښتنه کړې ده.

د کرکټ د شل اوریز نړیوال جام په لومړنۍ نیمه پایلوبه کې سویلي افریقا د ۹ وېکټو په توپير افغانستان ته ماتې ورکړه او پایلوبې ته یې لار پیدا کړه.

دا لومړی ځل دی چې سویلي افریقا د شل اوریزو سیالیو پایلوبې ته رسېږي.

یاده سیالي چې نن پنجشنبه د کابل پر وخت سهار ۵:۰۰ بجې پیل شوې وه، پچه یې افغانستان وګټله او توپوهنه یې انتخاب کړه.

افغان لوبډلې د ټولو لوبغاړو په له لاسه ورکولو سره په ۱۱.۵ اورونو کې ۵۶ مندې وکړې.

په افغان توپوهونکو کې یوازې عظمت‌الله عمرزي ۱۰ منډې وکړې، نور ټول توپوهونکي یې تر لسو په کمو منډو وسوځېدل.

د سویلي افریقا لپاره په توپ اچونه کې مارکو یانسن او تبریز شمسي ۳ـ۳ لوبغاړي، نارکیا او رباډا دوه دوه لوبغاړي وسوځول.

د سویلي افریقا لوبډلې ورکړل شوی هدف د یوه لوبغاړي تر سوځېدو وروسته په ۸.۵ اورونو کې پوره کړ او پایلوبې ته ورسېدل.

تر یادې سیالۍ وروسته په نړیوال جام کې د افغانستان ملي لوبډلې سفر هم بشپړ شو.

ټاکل شوې چې نن سه شنبه به دویمه نیمه پایلوبه د هندوستان او انګلستان ترمنځ د کابل پر وخت ماښام ۷:۰۰ بجې پيل شي.

د دویمې نیمه پایلوبې ګټونکې لوبډله به د جون په ۲۹مه نېټه له سويلي افریقا سره پایلوبه ولوبوي.

د افغانستان د ښځو، نجونو او بشري حقونو لپاره د امریکا ځانګړې استازې رینا امیري وايي، تر هغو چې د بشري حقونو موضوع د افغانستان په اړه د راتلونکو غونډو اجنډا ونه ګرځي، شخړې پای ته نه رسېږي.

مېرمن امیري دا خبره تېره شپه ناوخته چهارشنبه د سرطان ۶مه په خپله ایکسپاڼه یا پخواني ټویټر کې د شکنجې له قربانیانو څخه د ملاتړ د نړیوالې ورځې په مناسبت کړې ده.

هر کال د جون ۲۶مه د شکنجې له قربانیانو څخه د ملاتړ د نړیوالې ورځې په توګه نمانځل کېږي.

هغې زیاته کړه چې د اوسني رژیم په ګډون په تېرو پنځلسو کلونو کې بې شمېره افغانان له تاوتریخوالي سره مخ شوي دي.

طالبانو په تېرو درېیو کلونو کې واک ته له رسېدو وروسته په عام محضر کې د ښځو په ګډون سلګونه کسان په دورو وهلي دي.

د کرکټ شل اوریز نړیوال جام لومړنۍ نیمه پایلوبه د افغانستان او سویلي افریقا ترمنځ پیل شوې او افغان لوبډلې د خپلې توپوهنې پاڼۍ هم پای ته ورسوله.

د دې سیالۍ پچه چې افغان لوبډلې ګټلې وه د توپوهنې تر انتخاب وروسته یې په ۵۶ منډو ټول لوبغاړي له لاسه ورکړل.

په افغان توپوهونکو کې یوازې عظمت‌الله عمرزي ۱۰ منډې وکړې، نور ټول توپوهونکي یې تر لسو په کمو منډو وسوځېدل.

د سویلي افریقا لپاره په توپ اچونه کې مارکو یانسن او تبریز شمسي ۳ـ۳ لوبغاړي، نارکیا او رباډا دوه دوه لوبغاړي وسوځول.

د طالبانو د حکومت د بهرنیو چارو سرپرست وزیر امیر خان متقي وایي، دوحه کې به د دوی پلاوی پر دوو مسایلو بحث ته چمتو وي، لومړی له نشه‌یي توکو سره مبارزه او دویم هم پر دوی د بندیزونو لرې کول.

متقي دغه څرګندونې پرون چهارشنبه په کابل کې د ملګرو ملتونو له ځانګړې استازې روزا اتونبایووا سره په کتنه کې وکړې.

د وزارت ویاند عبدالقهار بلخي پر خپله ایکسپاڼه یا پخواني ټویټر لیکلي، دغو لیدو کتو کې د دوحې د غونډې پر اجنډا او د طالبانو د پلاوي پر جوړښت خبرې وشوې.

بلخي د میرمن اتونبایووا په حواله ویلي چې نوموړې د دوحې غونډه د نړیوالې ټولنې او طالبانو د نظر شریکولو لپاره ښه فرصت یاد کړی دی.

د طالبانو بهرنیو چارو وزارت د سه شنبې په ورځ اعلان کړی چې د دوی د حکومت ویاند ذبیح‌الله مجاهد به د دوحې په غونډه کې د طالبانو د پلاوي مشري کوي.

د دوحې غونډه د راتلونکې یکشنبې په ورځ د جون په ۳۰مه پيلېږي.

تر دې وړاندې روزا اوتونبایووا ویلي، مېرمنې په د دوحې غونډې په اصلي بحثونو کې برخه ونه لري، هغه اعلان چې د بشري حقونو د ملاتړو بنسټونو غبرګونونه یې پارولي دي.

د افغانستان لپاره د ملګرو ملتونو د بسپنې وجهي صندوق له اړو افغانانو سره د مرستو د نویو پروګرامونو د تصویب خبر ورکوي.

دې صندوق پرون چهارشنبې په خپله ایکسپاڼه یا پخواني ټویټر کې لیکلي چې د دې صندوق د رهبرۍ کمېټې د په زرګونو داخلي بېځایه شویو او هېواد ته د ستنو شویو د لومړنیو اړتیاوو او هم د مخدره موادو د استعمال له امله اختلالاتو ته د رسېدو د چارو د ملاتړ لپاره پروګرامونه تصویب کړل.

په دې اړه زیات جزییات نه‌دي ورکړل شوي، خو د افغانستان لپاره د ملګرو ملتونو د سرمنشي د ځانګړې استازې مرستیال او د افغانستان لپاره د بشري چارو همغږي کوونکي اندریکا راټویټ په یوه ویډیويي پیغام کې ویلي چې دغه صندوق په ۲۰۲۱م کال کې د خپل تاسیس راپه‌دېخوا د پنځه میلیونه افغانانو لاسنیوی کړی.

د هغه په وینا، تراوسه له دې صندوق سره دیارلسو هېوادونو د څه باندې ۲۳۰ میلیون ډالرو مرسته کړې، خو د دې لپاره چې په افغانستان کې میلیونونو کسانو ته مرستې ورسوي ترڅو هغوی سولې او هوساینې ته ورسېږي او هم د ټولنو مقاومت زیات شي، دا صندوق نورو مرستو ته اړتیا لري.

د افغانستان او سویلي افریقا ترمنځ لومړۍ نیمه پایلوبه پیلېږي.

د لوبې پچه افغان لوبډلمشر راشدخان وګټله او توپوهنه یې غوره کړه.

په نننۍ سیالۍ کې د افغان لوبډلې په یولس کسیز نوملړ کې کوم بدلون نه دی راغلی.

دا د افغانستان ملي لوبډلې ته لومړی ځل دی چې په نیمه پایلوبه کې لوبه کوي.

د ویلو ده چې دویمه نیمه پایلوبه به د ورځې په اخره کې د هندوستان او انګلستان ترمنځ پیل شي.