خبرونه
افغانستان بانک: د افغاني بانک نوټونو نوي پینځه سویز او زرګون بازار ته باسو
د افغانستان بانک د افغانۍ د زرګون او پنځه سوګون د زړو بانکنوټونو پرځای بازار ته د نویو بانکنوټونو د وړاندې کولو د پیل خبر ورکوي.
د هېواد مرکزي بانک چې طالبان یې اداره کوي، په یوه بیان کې چې پرون یې پر اېکس شبکې خپور کړ وايي چې دا پروسه عملا په ټول هېواد کې روانه ده.
بیان زیاتوي چې پردې سربېره د زړو بانکنوټونو د نورو ډولونو راټولول او بازارونو ته د نویو بانکنوټونو د عرضې بهیر لاهم روان دی.
په بیان کې خلکو ته لارښوونه شوې چې په مرکز او ولایتونو کې دې د افغانستان بانک یا سوداګریزو بانکونو استازولیو ته مراجعه وکړي او تر ۱۰۰ افغانیو پورې نوي بانکنوټونه د زړو هغو په بدل کې ترلاسه کړي.
په بیان کې دا اندازه د لسګون او شلګون بانکنوټونو لپاره لس زره او د پنځوس ګون او سلګون لپاره ۴۰ زره افغانۍ ښودل شوې ده.
د ورځې تازه خبرونه دلته ولولئ
کرکټ؛ د افغانستان د ۱۹ کلنو لوبډله په روانو درې اړخیزو سیالیو کې پایلوبې ته لار موندلې
د افغانستان کرکټ بورډ وايي، د افغانستان د کرکټ د ۱۹ کلنو لوبډله په روانو درې اړخیزو سیالیو کې پایلوبې ته لار موندلې ده.
په متحده عرب اماراتو کې دغه درې اړخیزې پنځوس اووره یا یو ورځنۍ سیالۍ د کوربه هېواد اماراتو، افغانستان او پاکستان ترمنځ روانه ده.
د کرکټ بورډ ویاند سید نسیم سادات پرون له ازادۍ راډیو سره په خبرو کې وویل: "افغان لوبډله به په پایلوبه کې وي. تر پایلوبې مخکې مو یوه لوبه د یکشنبې په ورځ له اماراتو سره ده. مهالوېش داسې جوړ شوی و چې هره له لوبډله به له بلې هغې سره دوه-دوه وارې لوبې کوي. د لومړي پړاو وروستۍ لوبه د یکشنبې په ورځ ده. انشاالله موږ له وړاندې پایلوبې ته لار موندلې ده، ځکه موږ په تېرو درېیو سیالیو کې دوې ګټلې دي."
افغانستان له پاکستان او متحده اماراتو یوه یوه لوبه ګټلې، خو خپله وروستۍ لوبه یې پاکستان ته بایللې ده.
پایلوبه د راروانې سې شنبې په ورځ کېږي.
کرکټ بورډ وايي، دغه درې اړخیزې سیالۍ د ۱۹ کلنو ځوانانو د اسیا جام سیالیو د چمتووالي په موخه کېږي.
د اسیا جام سیالۍ د نومبر په ۲۹مه نېټه پیلېږي.
سیستان او بلوچستان ته د ایراني ولسمشر سفر؛ دغلته د اکټوبر په ۲۶مه ۱۰ پولیس وژل شوي وو
د ایران ولسمشر مسعود پزشکیان پرون د دغه هېواد سیستان او بلوچستان ولایت ته سفر وکړ.
دا سفر داسې وخت کېږي چې د اکټوبر میاشتې په ۲۶مه په دغه ولایت کې په یوه حمله کې چې ایراني چارواکي تروریستي برید بللی، شاوخوا ۱۰ پولیس ووژل شول.
سیستان او بلوچستان چې د ایران د پلازمېنې تهران په ۱۲۰۰ کیلومترۍ کې پروت دی، له افغانستان او پاکستان سره پوله لري.
په وروستیو کې په دغه ولایت کې د ایران د امنیتي ځواکونو او د بلوڅ اقلیت د یاغیانو، افراطي سُني ډلو او د مخدره موادو د کار و باریانو ترمنځ د وسلهوالو شخړو راپورونه ورکړل شوي دي.
د ایران دولتي رسنۍ وايي، پزشکیان د تېرې میاشتې په حمله کې د وژل شویو پولیسو د کورنیو له غړو سره هم وکتل.
چارواکي: په غزه کې د روانې جګړې له کبله د مړو شمېر تر ۴۴زرو کسانو واوښت
د حماس تر ولکې لاندې د غزې روغتیا وزارت پرون وویل چې د فلسطینیانو په دغه قلمرو کې د روانې جګړې له کبله د مړو شمېر تر ۴۴زرو کسانو واوښت.
د امریکا متحد ایالتونه او اروپايي ټولنه توندلارې ډله حماس یو تروریستي سازمان ګڼي.
د غزې روغتیا وزارت نه دي ویل شوي چې په وژل شویو کې څو تنه یې ملکیان او څو تنه یې جګړه مار دي، خو ویلي یې دي چې په وژل شویو کې تر نیمايي زیات یې ښځې او ماشومان دي.
په همدې حال کې د اسراییل پوځ د شواهدو له وړاندې کولو پرته ویلي چې څه باندې ۱۷زره افراطي وسلهوال یې وژلي دي.
د غزې روغتیا وزارت ویلي، د ۲۰۲۳م کال د اکټوبر له اوومې د اسراییل او حماس ډلې ترمنځ په روانه جګړه کې د وژل شویو کسانو شمېر ۴۴زه ۵۶ او د ټپیانو شمېر ۱۰۴زره ۲۶۸ ته رسېدلی دی.
دغه وزارت وايي، ښايي دغه شمېرې تر دې لوړې وي، ځکه په زرګونو مړي تر نړېدلو ودانیو لاندې پاتې دي.
پر تورخم دروازه د سوداګرۍ او عامو خلکو د تګ راتګ په وړاندې پر پرتو ستونزو خبرې شوي
پر تورخم دروازه د سوداګریزو کاروانونو او عامو خلکو د تګ راتګ په وړاندې پر پرتو ستونزو خبرې شوي دي.
د طالبانو تر کنټرول لاندې باختر خبري اژانس پرون راپور ورکړی چې دغه خبرې په تورخم کې د طالبانو او د پاکستان د کمیساریو د مسوولانو ترمنځ وشوې.
که څه هم په خبر کې ویل شوي چې دواړو لوریو په دې برخه کې د پرتو ستونزو پر حل خبرې وکړې، خو نور تفصیلات نه دي ورکړل شوي.
له کلونو راهیسې د افغان سوداګرو د مالونو او د عامو خلکو د تګ راتګ په وړاندې پر تورخم او نورو دروازو د پاکستان له لوري ستونزې پېښېږي.
افغان سوداګر وايي، د افغانستان د مېوو په موسم کې پاکستان په یوه او بله پلمه دغه دروازې تړي چې له کبله یې افغان سوداګرو او باغ لرونکو ته درانه مالي زیانونه اوړي.
مالیزیا دغه هېواد ته د طالبانو د یوه پلاوي د سفر او هلته د لیدنو کتنو دفاع وکړه
د مالیزیا د پوهنې وزارت دغه هېواد ته د طالبانو د یوه پلاوي د سفر او هلته د لیدنو کتنو دفاع وکړه.
دغه وزارت پرون په یوه اعلامیه کې ویلي، د طالبانو په مشرۍ له ورغلي پلاوي سره د خبرو د کوربهتوب دفاع کوي او دا یې د مالیزیا له پالیسۍ سره مطابق عمل بللی چې هدف یې له افغانستان سره مرسته ده.
د مالیزیا د پوهنې وزارت په خپله اعلامیه کې ویلي چې د روغتیايي څارنې او بشري مرستو په برخه کې د مالیزیا حکومت له افغانستان سره همکارۍ ته تیار دی.
تر دې مخکې د مالیزیا د ډیموکراتیک اقدام د ګوند مشر لیم ګوان انګ، چې د پارلمان غړی هم دی، د طالبانو له پلاوي سره د مالیزیا د پوهنې وزیر پر کتنې انتقاد کړی و او په دې اړه یې د وضاحت غوښتنه کړې وه.
د طالبانو د پوهنې وزارت د دفتر عمومي رییس شهابالدین ثابت په مشرۍ د طالبانو یو پلاوی په مالیزیا کې د هغه هېواد له چارواکو سره کتلي دي.
په همدې حال کې د افغانستان ملي راډیو تلوېزیون چې د طالبانو په کنټرول کې دی، پرون خبر ورکړی چې د طالبانو د ارشاد، حج او اوقافو وزارت سرپرست شېخ نور محمد ثاقب په مالیزیا هېواد کې د طالبانو تر ولکې لاندې "د سفارت له سرپرست مولوي نقیبالله احمدي سره په کتنه کې د افغانستان او مالیزیا ترمنځ د اسلامي ارزښتونو پر بنسټ د دوستانه اړیکو د اړتیا یادونه کړې ده."
د اسراییلو د صدراعظم، پخواني دفاع وزیر او د حماس د یوه پوځي قوماندان د نیولو حکم صادر شو
د جرمونو نړیوالې محکمې یا آیسيسي نن د نومبر ۲۱مه د اسراییل د صدراعظم بنیامین نتنیاهو او د پخواني دفاع وزیر یوآف ګالانت او د حماس د پوځي قوماندان محمد ضیف د نیولو حکم صادر کړ.
حماس د امریکا د متحدو ایالتونو او اروپايي اتحادیې له خوا ترهګره ډله ګڼل کېږي.
دا کسان د ۲۰۲۳ کال د اکتوبر په ۷مه د حماس له خوا په اسراییل د برید او وروسته د اسراییل د پوځي مداخلې په تړاو د بشریت پر ضد په جنایت او د جنګي جرمونو په ترسره کولو تورن دي.
دا حکم وروسته له هغې صادر شو چې د جرمونو د نړیوالې محکمې څارنوال کریم خان په مې میاشت کې وویل چې د هغو کسانو د نیولو د حکمونو د صادرولو په لټه کې دی چې د غزې د جګړې اړوند جرمونو باندې تورن دي.
اسراییل د نړیوالې جزایي محکمې صلاحیت نه دی منلی، خو محکمې ویلي چې د اسراییل له خوا د دې محکمې د صلاحیت منل ضروري نه دی.
د افغانستان د خبریالانو سازمان: رسنۍ له پر لهپسې او پراخو محدودیتونو سره مخامخ دي
د افغانستان د خبریالانو سازمان نن پنجشنبې د تلوېزیون د نړیوالې ورځې په مناسبت په یوه خبرپاڼه کې ویلي چې که د افغانستان د رسنیو ملاتړ ونه شي، په دې هېواد کې د بیان د ازادۍ راتلونکې له جدي خظر سره مخامخېږي.
دې سازمان ویلي چې په تېرو درېیو کلونو کې د افغانستان تصویري رسنۍ له پر لهپسې او پراخو محدودیتونو سره مخامخ دي.
د افغانستان د خبریالانو د سازمان په وینا، د افغانستان ګڼ تلوېزیوني چاینلونه د خپل فعالیت بس کولو یا د خپلو خپرونو د محتوا بدلولو ته اړ ایستل شوې دي.
د نومبر ۲۱مه په دې خاطر د تلوېزیون نړیواله ورځ نومول شوې چې د کلتور، معلوماتو او زدهکړو په پراختیا کې د تلوېزیونونو پر رول ټینګار وشي.
پيآیسيایسایس: د روانې میاشتې لومړیو درېیو اوونیو کې ۵۵ پاکستاني ځواکونه وژل شوي
په پاکستان کې د نومبر په لومړیو درېیو اوونیو کې لږ تر لږه ۵۵ امنیتي ځواکونه په نښتو او ځانمرګو بریدونو کې وژل شوي دي.
په اسلاماباد کې د شخړو او امنیتي مطالعاتو انسټېټیوټ (PICSS) په یوه راپور کې، چې نن پنجشنبې خپور شو، وویل، د نومبر په لومړیو ۲۰ ورځو کې ۵۵ امنیتي ځواکونه وژل شوي، په داسې حال کې چې تېره میاشت په همدې موده کې ۳۰ تنه وژل شوي وو.
په تېرو ۲۰ ورځو کې د امنیتي ځواکونو او وسلهوالو ترمنځ د نښتو پر مهال ۶۳ شکمن وسلهوال هم وژل شوي دي.
د شخړو او امنیتي مطالعاتو د انسټېټیوټ د معلوماتو له مخې، په اکټوبر میاشت کې، ۶۲ امنیتي ځواکونه وژل شوي وو چې د روان کال تر بلې هرې میاشتې ډېر شمېر دی.
یوازې د اکټوبر په وروستیو لسو ورځو کې ۳۲ امنیتي ځواکونه وژل شوي وو.
اکثره بریدونه په دوو ایالتونو خیبرپښتونخوا او بلوچستان کې شوي دي.
په تېرو لسو میاشتو کې په پاکستان کې د دولت د وسلهوالو مخالفو ډلو له لوري ۷۸۵ بریدونه شوي چې له امله یې ۹۵۱ کسان وژل شوي او ۹۶۶ نور ټپیان شوي دي.
په خیبرپښتونخوا کې د سپرلیو پر موټرو برید؛ لږ تر لږه ۲۸ کسان وژل شوي
د خیبرپښتونخوا په کوزه کورمه کې نن پنجشنبې د سپرلیو پر موټرو په یوه برید کې لږ تر لږه ۲۸ کسان وژل شوي دي.
د سیمې د پولیسو یوه چارواکي د نوم د نه ښودلو په شرط د ازادي راډیو مشال څانګې ته ویلي، برید ماسپښین مهال د علیزو او څپرې ترمنځ سیمه کې په داسي حال کې وشو چې د شاوخوا ۲۰۰ موټرو په یوه کاروان کې سپرلۍ له پېښوره پاړه چنار ته روانې وې.
د پولیسو د دغه چارواکي په وینا، وژل شوي کسان په مندوزیو قبیلې پورې تړاو لري.
په دې برید کې ۱۱ نور ټپیان شوي دي.
تراوسه پورې د دې برید مسوولیت کومې ډلې په غاړه نه دی اخیستی، خو په دې سیمه کې له اوږدې مودې راهیسي د سنیانو او شیعه مذهبو ترمنځ نښتې کېږي.
د يواينډيپي استازی: نړيواله ټولنه دې د افغان نجونو او ښځو پر ستونزو تمرکز وکړي
په افغانستان کې د ملګروملتونو د پراختیایي ادارې (UNDP) استازی سټیفن رودریکز، له نړیوالې ټولنې وغوښتل چې د افغان ښځو او نجونو پر ستونزو تمرکز وکړي.
رودریکز پرون (چهارشنبه، د نوامبر په ۲۰مه) له جاپاني رسنۍ (NHK) سره په مرکه کې د طالبانو د وروستي فرمان په اړه خبرداری ورکړ چې، ښځې په عامه ځایونو کې مخ پټولو ته اړ باسي.
هغه وویل، دا "ځپنې" ممکن لا پسې شدیدې شي.
ده دا پرلهپسې محدودیتونه له افغان ټولنې څخه د ښځو د سیستماتیک حذف یوه برخه وبلله.
سټیفون رودریکز زیاته کړه، پهداسې حال کې چې نړیواله ټولنه د اوکراین او منځني ختیځ د بحرانونو پر موضوعاتو تمرکز کوي، افغانستان ته د مرستو کچه له ۲۰۲۱ کال راهیسې خورا کمه شوې ده.
په ۲۰۲۱ کال کې، طالبانو د افغانستان د واک له تر لاسه کولو وروسته نجونې له شپږم ټولګي څخه پورته له زدهکړو څخه منع کړې.
ورپسې، افغان ښځې او نجونې پوهنتونونو ته له تګ څخه منع شوې.
سربېره پر دې، په ډېرو دولتي ادارو او ټولو نادولتي مؤسسو کې د ښځو پر کار بندیز ولګول شو.
ښځې ښځینه حمامونو، پارکونو او تفریحي ځایونو ته له تګ او له شرعي محرَم پرته له اوږدو سفرونو منع شوې، چې دا ټول د طالبانو لهخوا د ښځو او نجونو د بشري حقونو د سرغړونو بېلګې ګڼل کېږي.