په افغانستان کې د ملګرو ملتونو د ښځو د برخې مرستیاله الیسون دودیان وايي په تېرو یولسو میاشتو کې په دې هېواد کې د ښځو په وړاندې محدودیتونه زیات شوي دي.
میرمن الیس چې تېره ورځ يې په یوې انلاین خبري ناسته کې خبرې کولې ټينګار وکړ چې په افغانستان کې د ښځو شاتګ د نړۍ لپاره ګواښ دی چې څنګه د تېرو دوه لسیزو لاس ته راوړنې په څو میاشتو کې له منځه وړل کېږي.
نوموړې په دې خبرې کنفرانس کې وویل چې افغانستان د نړۍ یواځینی هېواد دی چې نجونو يې ښوونځيو او زیات شمېر مېرمنې يې کار کولو ته نه پرېښودل کېږي.
مېرمن الیسون دغه شان وویل، په افغانستان کې هیڅ مېرمن د دولت په کابینه کې نهشته او د ښځو وزارت هم لغوه شوی دی.
طالبانو پر افغانستان د بیا ځلې واکمنۍ له ترلاسه کولو وروسته د ښځو وزارت، د بشر حقونو خپلواک کمېسیون او په مېرمنو پورې اړوند د یو شمېر نورو ادارو اداري تشکیلات لغوه کړل او دغه شان يې په کابینه کې هیڅ مېرمنې ته ځای ورنهکړ.
نوموړې وویل: "په افغانستان کې د مېرمنو د حقونو مبارزه یوه نړیواله مبارزه ده، دا د ټولو مېرمنو د حقونو د ترلاسه کولو لپاره په هر ځای کې یوه جګړه ده او هغه څه چې په دې برخه کې يې موږ کوو یا پهکې نه بریالي کېږو، په افغانستان کې د مېرمنو لپاره دا په ډاګه کوي چې موږ څوک یو او د نړيوالې ټولنې په توګه موږ د څه شي لپاره ودرېږو."
که څه هم د طالبانو د حکومت ویاند ذبیح الله مجاهد په دې اړه زموږ پوښتنې ځواب نه کړې خو وړاندې تر دې يې ویلي وو، چې دوی د افغان مېرمنو حقونه د اسلام په رڼا کې تامینوي خو دا چې د اسلام په رڼا کې له حقونو کوم تعریف لري په دې اړه يې څه نه دي ویلي.
خو یو شمېر افغان مېرمنې په دې برخه کې د نړیوالو بنسټونو له لوري د افغان مېرمنو د وضعیت په اړه د اندېښنو څرګندول او راپور ورکول کافي نه بولي.
لیلا چې په تېر جمهوري حکومت کې يې دنده درلوده وايي د طالبانو له راتګ وروسته په کور ناسته ده، خو وايي لا هم راتلونکې ته هیلې لري.
لیلا وايي له ستختو اقتصادي ننګونو سره مخ ده ان روحي تکلیفونه ورته پیدا شوي دي.
نوموړې وايي: "دا چې طالبانو افغان مېرمنې قید کړي دي، ځينې يې له کارونو راګرځولي، په نجونو يې د ښوونځيو دروازې بندې کړي، ځينې له پوهنتونو پاتې دي دا واقعاً د ټولو لپاره ډېره سخته ده، دا حالات بیخي سخت دي، زه له نړیوالې ټولنې غواړم چې پر طالبانو باید فشارونه زیات کړي یا لږ تر لږه له دوی سره خبرې وکړي چې افغان مېرمنې بېرته خپل مخکیني حالت ته لاړې شي."
دا ښايي لومړی ځل نه وي چې یو نړیوال بنسټ په افغانستان کې د مېرمنو د حقونو په اړه اندېښنه څرګندوي بلکې په دې هېواد کې د مېرمنو د حقونو په اړه اندېښنې ورځ تر بلې په زیاتېدو دي.
نړیواله ټولنه له طالبانو غواړي چې مېرمنو ته د کار، په سیاست کې د ونډې او نجونو ته د زده کړو حق ورکړي.
