په افغانستان کې سږ لمریز کال د کبانو د روزنې ۳۵۰ نوي فارمونه جوړ شوي دي.

د کرنې او مالدارۍ وزارت ویاند اکبر رستمي نن د پنجشنبې (د لېندۍ ۱۳مه) په ورځ ازادي راډیو ته وویل چې دغه فارمونه د کرنې وزارت او خصوصي سکټور له لارې د هېواد په ۳۴ ولایتونو کې جوړ شوي دي.

د کرنې وزارت وایي، د دغو ٣٥٠ فارمونو ترڅنګ د بڼوالۍ او مالدارۍ ملي پروژه د کب روزنې ۱۰۰ نوي فارمونه چې په کې د کبانو د بچیو دوه تولیدي فارمونه هم شامل دي د کونړ، بلخ، بغلان، لغمان، کندهار، خوست او هرات په ولایتونو کې جوړ کړي دي.

دغه فارمونه د کبانو د ۲.۷ میلیونه بچیانو د تولید وړتیا او تکثیري فارمونه یې د کبانو د دوه میلیونه او ۴۰۰ زره بچیانو د تکثیر وړتیا لري.

وزارت وایي، سږ کال د کبانو د تولید کچه د تېر کال پرتله یو زر او ۵۰۰ ټنه زیاته شوې ده.

دا په داسې حال کې ده چې تېرکال د کبانو د تولید کچه نږدې ۱۰ زره ټنو ته رسېده.

د هند صدراعظم خبرداری ورکړ چې د پهلګام په برید کې ښکېلو کسانو ته به له تصوره پورته سزا ورکړي.

نریندرا مودي نن په بیهار کې یوې غونډې ته وویل، هند به هر ترهګر او د هغوی ملاتړي وپيژني، وبه یې څاري او سزا به ورکړي. ښاغلي مودي زیاته کړه چې د دغو بریدونو تر شا لاس لرونکو ترهګرو ته به د هغوی له ملاتړیو سره یوځای سخته سزا ورکړي.

دا لومړی ځل دی چې ښاغلی مودي تر خپلې ادارې لاندې د کشمیر په پهلګام کې د شوي برید په اړه په یوه عمومي غونډه کې د وینا پر مهال د خپل حکومت دریځ روښانوي.

د سه شنبې په ورځ د هند تر واک لاندې کشمیر د پهلګام په تفریحي سیمه کې وسله والو پر سیلانیانو ډزې وکړې چې ۲۶ کسان پکې ووژل شول.

د هند حکومت د پهلګام په تفریحي سیمه کې پر سیلانیانو له ډزو وروسته د ټولو هغوو پاکستاني وګړو ویزې چې په تیر کې يې ترلاسه کړې وې لغوه کړې او ویلي دي، پاکستاني وګړي اړ دي چې په ۴۸ساعتونو کې له هنده ووځي.

د هند د بهرنیو چارو وزارت یو لوړ پوري ډیپلماټ ویکرم مېشري وړمه ورځ خبریالانو ته ویلي، " پاکستانیان د جنوبي اسیا د ویزو له استثنايي طرحې بې برخې کیږي او د ټولو هغوو کسانو ویزې لغوه دي چې په تیر کې ورته د هند حکومت ورکړې وې".

د مېشرې په ټکو، د دواړو هېوادونو ترمنځ په سرحد کې امنیتي پوستې ستمدسي تړل کیږي چې ورسره به د واهګې بندري لار د تګ راتګ پرمخ وتړل شي.

مېشري وړاندې خبریالانو ته وویل، "په پهلګام کې برید د هند له پولو د باندې پلان شوی وو".

د مېشري په ټکو، "د برید جدیت ته په کتو له پاکستان سره د اباسین سیند د اوبو توافق ځنډوو او له دې هېواد سره ډیپلماټیکې اړیکې را کموو".

مېشري خبریالانو ته ویلي، "څو چې پاکستان په کلکه له خپلو پولو ورخوا د ترهګرۍ له ملاتړه لاس وانخلي، دوی به دا توافق له سره نه کړي".

د اباسین سیند د همالیه له غرونو د هند تر واک لاندې له جمو کشمیر څخه سرچینه اخلي.

په ۱۹۶۰کې هند او پاکستان د نړیوال بانک په منځګړیتوب د دې سیند د اوبو پر ویش توافق وکړ.

د سه شنبې په ورځ د هند تر واک لاندې د کشمیر په تفریحي پهلګام سیمه کې وسله والو پر سیلانیانو ډزې وکړئ چې ۲۶ کسان په کې ووژل شول.

دې برید پراخ نړیوال غبرګونه درلودل.

د طالبانو د حکومت عدلیه وزارت وايي، په تیرو نژدې څلورو کلونو کې يې یو شمیر قوانین د لوی مشر ملا هبت الله اخندزاده له خوا تر توشیح وروسته په رسيمي جریدو کې خپاره کړي دي.

دغه وزارت نن پنجشنبې په یوه اعلامیه کې ویلي، تراوسه لس عنوانه قوانین توشیح شوي چې تر ټولو مهم يې د امربالعمروف او نهی المنکر قانون وو.

طالبانو د تیرکال په سنبلې میاشت کې د امربالعمروف قانون توشیح او په رسمي جریده کې خپور کړی و.

په دغه قانون کې "د فتنې د مخنیوي په موخه ښځو ته امر شوی څو داسې واغوندي چې ټول بدن يې پټوي".

د قانون پر بنسټ په عامه ځایونو کې د ښځو له خوا په لوړ غږ د قرانکریم تلاوت او نعمت ویل هم منعه شوي دي.

د طالبانو د امربالعمروف قانون له توشیح کیدو وروسته پراخ کورني او بهرني غبرګونه راوپاول.

پر دې قانون له پراخو نیوکو وروسته، د طالبانو عدلیې وزارت ویلي و، "هر څوک یا رسنۍ چې پر دغه قانون نیوکه وکړي له شرعي چلند سره به مخ شي او محکمې ته به معرفي کیږي".

طالبانو پر افغانستان له واکمنیدو وروسته د تیر جمهوریت ټول قوانین لغوه او د فرمانونو په ورکولو سره يې نوي قوانین رامنځته کړل.

د روغتیا نړیوال سازمان وايي، د روانې میاشتې له پیله تر ۱۳نېټې پورې څه باندې ۱۳۰ زره افغان کډوال له پاکستان او ایرانه افغانستان ته راستانه شوي دي.

دغه سازمان په هغه راپور کې چې پرون چهارشنبې يې خپور کړی ویلي، " د راستانه شویو کډوال لپاره يې په سرحدي سیمو کې سیار روغتیايي کمپونه جوړ کړي چې کډوالو ته د ابتدايي معایناتو سربیره روغتیايي خدمتونه وړاندې کوي".

د راپور په ټکو، په راستانه کډوال کې ساري ناروغۍ تشخیص شوي چې تر ټولو ډیرې يې د کویډ ۱۹ مثبتې پېښې دي.

په راپور کې وړاندې ویل شوي، د راستانه شویو کورینو ماشومان د تنفسي ناروغیو سربیره، په اسهال، ملاریا او نورو ساري ناروغیو اخته دي.

د روغتیا نړیوال سازمان په خبره، ښايي د روان کال تر پایه دوه میلیونه افغان کډوال له ایران او نژدې دوه میلیونه نور له پاکستانه بیرته افغانستان ته راستانه شي.

بل پلو، د طالبانو د حکومت د اقتصاد وزارت سرپرست وزیر دین محمد حنیف له نړیوالو خیریه ټولنو غوښتي چې له راستانه کډوالو ملاتړ وکړي.

ښاغلي حنیف دا غوښتنه پرون چهارشنبې په کابل په یوې ناسته کې کړې ده.

پاکستان د اپریل میاشتې له پیله د افغان کډوال د ایستلو بهر پیل کړی چې په دې لړ کې تراوسه په زرهاوو افغانې کورنۍ بیرته افغانستان ته ستنې شوي دي.

په نورستان کې د ترافیکې پېښې له کبله ۶ کسان وژل شوي دي.

د طالبان تر واک لاندې باختر خبري اژانس د دې ولایت د امنیې قومندانۍ ویاند غلام رحمان حیدري په حواله ویلي، "پيښه پرون ماښام د کامدیش ولسوالۍ اړوند په پتیګل سیمه کې رامنځته شوې ده".

د حیدري په ټکو، په وژل شویو کې ښځې او ماشومان شامل دي.

خراب سړکونه او د ترافیکي اصولو نه رعایت په افغانستان کې د ډیرو ترافیکي پېښو عمده لامل بلل کیږي.

د اوکراین په پلازمېنه کییف کې د شپې د روسیې د راکټي بریدونو په پایله کې لږ تر لږه دوه کسان وژل شوي دي.

د کییف ښاروال ویتالي کلیچکو نن سهار، په ټیلیګرام کې لیکلي چې د دوو مړینو سربیره، په بریدونو کې ۵۴ نور ټپیان شوي دي.

کلیچکو دا هم وویل چې د استوګنې د یوې ودانۍ اوسیدونکي د کنډوالو لاندې بند پاتې دي او ودانۍ اور اخیستی دی.

روسیې تېره شپه پر اوکراین خپلو راکټي بریدونو ته دوام ورکړ، دقیقا څو ساعته وروسته له هغه چې چارواکو وویل د اوکراین د شخړې د حل په لور پرمختګ شوی دی.

د امریکا متحدو ایالتونو، اروپايي ټولنې، انګلستان او د اوکرایین استازو د چهارشنبې په ورځ په لندن کې سره ولیدل او په دې برخه کې یې د پرمختګ په اړه بحث وکړ.

د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ هم تېره شپه په سپینه ماڼۍ کې خبریالانو ته وویل چې هغه فکر کوي د روسیې ولسمشر ولادیمیر پوتین او د اوکراین ولسمشر ولودومیر زیلینسکي سره یوې موافقې ته رسیدلی دی.

ټرمپ وویل: "زه فکر کوم چې روسیه چمتو ده. زه فکر کوم چې موږ له روسیې سره یو تړون ته رسېدلي یو. موږ باید له زیلینسکي سره یو تړون وکړو."

ټرمپ دا هم وویل چې له زیلینسکي سره هوکړې ته رسېدل تر هغه څه سخته وو چې په اړه یې فکر کېده. "ما فکر کاوه چې له زیلینسکي سره موافقې ته رسیدل به اسانه وي. خو تر اوسه دا کار ستونزمن وو، مګر زه فکر کوم چې موږ د دواړو خواوو سره موافقې ته رسیدلي یو."

بریټانیايي پولیسو یو افغان ځوان په جرمني کې د یوه کس د وژلو په تور نیولی دی.
دا اولس کلن افغان تورن دی چې په جرمني کې یې د فبروري په ۴ یو کس وژلی دی او بیا بریټانیا ته تللی.

جرمني چارواکو ویلي چې دغه افغان ځوان په شویرین ښار کې یو کس وژلی او لومړی فرانسې بیا بریټانیا ته تښتېدلی دی.

جرمن چارواکو له بریټانیا غوښتي چې دا تورن کس دوی ته وسپاري.

په استانبول کې د چهارشنبې ورځې د زلزلې له امله لږ تر لږه ۱۵۱ کسان ټپیان شوي دي.

پرون د ترکیې دا لوی ښار د ۶ اعشاریه ۲ درجې په کچه یوې زوروروې زلزلې ولړزاوه.

اکثر کسان له خپلو کورونو او ودانیو د تېښتې په وخت د لوېدو یا د ډبرو او خښتو د لګېدو له امله ژوبل شوي.

په استانبول کې د فاتح سیمې لرغونې ودانۍ هم زیانمنه شوې ده.

د استانبول چارواکو خلکو ته د زلزلې پر مهال د زیان د نه لیدو لارښود هم خپور کړی دی.

د ترکیې اکثر ښارونه د زلزلې په مسیرونو کې پراته دي.

تېر کال فبروري کې هم د ترکیې اکثر جنوب ختیځ ښارونه د اوه اعشاریه اتو درجې په ځواک یوې ډېرې زورورې زلزلې وران کړل.

په هغه خطرناکه زلزله کې چې څو ټکانونه یې هم درلودل لږ تر لږه ۵۵ زره کسان ووژل شول او تر یو لکو ډېر خلک ټپیان شول.

لکونه کسان بې کوره شول چې لا هم په موقتو کورونو کې اوسېږي.

د خوړو نړیوال پروګرام (WFP) د روان کال تر پایه پورې له پاکستان څخه افغانستان ته له راستنیدونکو کډوالو سره د مرستې لپاره ۲۵ ملیون ډالرو مرستې ته اړتیا لري.

په افغانستان کې د WFP د پروګرام استازې موتینتا چیموکا په یوه ویډیو کلیپ کې چې د اپریل په درویشتمه یې پر ایکسپاڼه خپور کړی دی، ویلي دي چې دا تورخم ته تللې، هغه ځای ته چې هره ورځ له دې لارې په زرګونو افغان کډوال له پاکستانه راځي.

هغې وویل چې دا هغه خلک دي، چې ډیری یې خپل ټول ژوند په پاکستان کې تیر کړی او اړ شوي چې خالي لاس بیرته راستانه شي، ځینې یې هیڅ عاید نلري، کار نلري، خواړه نلري، او د تګ لپاره هیڅ ځای نلري.

نوموړې زیاته کړه چې دلته بشري وضعیت لا دمخه خراب دی، او په هرو دریو افغانانو کې یو یې ډاډه نه دی چې بله ورځ به څه خوري.

د اغلې چیموکا په وینا دوی د کال تر پایه په بیړني ډول ۲۵ ملیون ډالرو ته اړتیا چې له پاکستانه راغلیو کډوالو سره مرسته وکړي.

یوې زورورې زلزلې نن د ترکیې د استانبول ښار ولړزاوه.

د ترکیې حکومت ویلي دي چې دا زلزله د ریښتر په کچه شپږ اعشاریه دوه وه.

په وروستیو کلونو کې دا په استانبول کې چې نژدې شپاړس میلیونه نفوس لري تر ټولو زوروره زلزله ده.

تر اوسه د دې زلزلې له امله د سر او مال د زیانونو په اړه راپور نه دی ورکړل شوی.

له زلزلې سره خلکو له جګپوړیو ودانیو د واټونو او پارکونو لور ته مخه کړه.