د افغانستان د سیاسي ګوندونو، مدني او ټولنیزو بنسټونو کور له افغان حکومت او ولسي جرګې غواړي چې د انتخاباتي اصلاحاتو د لس ماده يي طرحې اصلاحي موارد ژر تر ژره تصویب او توشیح کړي.
د دغه کور مسؤلین وايي ډېری ګوندونه په دې ټینګار کوي چې په انتخاباتو کې د دوی رول باید پیاوړی او انتخاباتي سیسټم هم په مختلط او د انتقال وړ رایو په سیسټم بدل شي.
د افغانستان د سیاسي ګوندونو، مدني او ټولنیزو بنسټونو کور وايي چې په انتخاباتو کې د سیاسي ګوندونو د رول په پیاوړي کېدلو سره به په افغانستان کې شفاف انتخابات تر سره او ملت ته به یو ځواب ورکونکې پارلمان رامنځته شي.
د دغه کور رئیس محمد عمر عیار د جمعې په ورځ په دې اړه ازادي راډیو ته وویل چې افغان حکومت او ملي شورا باید په دې برخه کې د انتخاباتي اصلاحاتو د لس ماده يي طرحې اصلاحي موارد ژر تر ژره تصویب او توشیح کړي.
د ښاغلي عیار په وینا د ډېریوو سیاسي ګوندونو غوښتنه همدا ده چې په انتخاباتو کې باید د دوی رول پیاوړی شي.
هغه زیاته کړه:
"زیاتره ګوندونه په دې ټینګار کوي چې د دوی رول باید پیاوړی شي او د انتخاباتو سیسټم باید مختلط او د انتقال رایو سیستم وي، تر څو سیاسي ګوندونه وکولای شي چې حضور پیدا کړي په کمپاینونو کې کار وکړي او ډېری افغانان راشي د رایو صندوق ته او رایه ورکړي."
د افغانستان د انتخاباتي اصلاحاتو د کمېسیون په لس ماده يي طرحه کې راغلي چې انتخاباتي نظام باید داسې بدلون ومومي چې د سیاسي ګوندونو د ونډې اخیستنې او پرمختګ لامل شي او د افغانستان د حکومتوالۍ په سیسټم کې د سیاسي ګوندونو اغیزمن رول ته زمینه برابره کړي.
د دغه طرحې له مخکې چې رایې به په کې د انتقال وړ وي د ولسي جرګې په ۲۵۰ څوکیو کې د درې ښځو په ګډون لس څوکۍ کوچیانو ته، یوه څوکۍ اهل هنودو ته، یو ثلث څوکۍ سیاسي ګوندونو ته او پاتې نورې به د ۶۵ ښځو په ګډون خپلواکو کاندیدانو ته ورکول کېږي.
ویل کېږي چې نن سبا په افغانستان کې له سلو څخه زیات سیاسي ګوندونه موجود دي چې په ۲۰۰۱ میلادي کال کې د بن تر تفاهم لیک وروسته د افغانستان له عدلیې وزارت سره ثبت شوي دي.
خو د افغانستان د ولسي جرګې د عدلي او قضايي کمېسیون رئیس سید محمد حسن شریفي بلخابي وايي چې دغه طرحه د نظر ورکونې او تعدیلاتو د راوستلو لپاره دولس ګونو کمېسیونونو ته لېږل شوې ده:
"قانون ولسي جرګې ته راغی او بیا زموږ کمېسیون ته راورسید، موږ دوه ورځې پې کار وکړ، لازم تعدیلات مو رامنځته کړل او ومو لېږو نورو کمېسیونونو ته، لا د کمېسیونونو نظریات موږ ته نه دي رارسېدلي چې د دوی نطرونه او تعدیلات موږ ته راورسیدل بیا پرې ګډه جلسه نیسو او بیايي د عمومي غونډې په اجندا کې رایې ته کېږدو."
په ورته وخت کې د افغانستان د یو شمېر سیاسي ګوندونو غړي او مشران هم د انتخاباتي اصلاحاتو د کمېسیون د دغې طرحې هرکلی کوي.
د سولې د ملي اسلامي ګوند مشر شا محمود پوپل وايي چې د یو سالم حکومت او پارلمان، شفافو انتخاباتو او خلکو ته د ځواب ګویه مراجعوو د رامنځته کولو لپاره د دې طرحې عملې کېدل ډېر اړین دي.
راپور: اجمل تورمان
