ډنمارک پرېکړه کړې چې هغه افغان پاسپورټونه نور په رسمیت نه‌پېژني چې د روان ميلادي کال د سپټمبر میاشتې له ۱۸مې وروسته تمدید شوي دي.

د شینګین نیوز د راپور له‌مخې د ډنمارک د کډوالو د چارو د ادارې د پرېکړې له‌مخې هغه افغانان به چې دغه پاسپورټونه لري او دې هېواد ورته پناه ورکړې اړ وي چې نوي افغاني پاسپورټونه واخلي.

د راپور له‌مخې، ډنمارک له دغو افغانانو سره که غوښتي یې وي چې د نویو پاسپورټونو د اخیستو لپاره افغانستان ته لاړ شي هم ستونزه نه‌لري، خو هغه افغانان چې ډنمارک ورته سیاسي پناوې ورکړې، کولای شي د دې هېواد سیاسي پاسپورټونه ترلاسه کړي.

ډنمارک دغه پرېکړه وروسته له هغې کوي چې د طالبانو د حکومت د بهرنیو چارو وزارت د زمري یا اسد د میاشتې په نهمه اعلان وکړ چې په اروپا کې له څو محدودو سفارتونو او قونسلګریو پرته چې ورسره اړیکي لري، د نورو سفارتونو او قونسلګریو له‌خوا د پاسپورټونو د تمدید او نورو سندونو په ګډون د دوی له‌خوا ترسره کېدونکي خدمتونه ورته رسمیت نه‌لري.

د کابل په سروبي ولسوالۍ کې پرون سه‌شنبه د ۲۲،۷۵ مېګاواټه لمریزې برښنا د پروژې عملي چارې پیل شوې.

د طالبانو تر کنټرول لاندې باختر خبري اژانس د راپور له‌مخې، په سروبي کې نغلو بند ته نژدې د دغې پروژې په پرانیست غونډه کې د طالبانو د ریاست الوزرا د اقتصادي مرستیال ملا عبدالغني برادر په ګډون یو شمېر لوړپوړو چارواکو ګډون کړی و.

ملا برادر وویل، دا پروژه نه یوازې دا چې د اقلیم له پاک ساتلو سره مرسته کوي، بلکې دا او دا ډول پروژې کولای شي چې په تدریجي ډول پر وارداتي برښنا د افغانستان اتکا راکمه کړي.

دغه پروژه چې یوه ترکي او یوه کورني شرکت شاوخوا ۱۸ميلیون ډالرو پانګونه په‌کې کړې، چارې به یې د یوه کال په موده کې بشپړې شي.

د ملګرو ملتونو یو شمېر مرستندویه ادارې وایي، د هرات له زورورې زلزلې یو کال وروسته تر اوسه پورې په لسګونو زره زیانمنو کسانو کافي لاسنیوی نه‌دی شوی.

د ملګرو ملتونو د بشري چارو همغږۍ ادارې یا اوچا پرون سه‌شنبه په خپله ایکس‌پاڼه لیکلي چې یو کال مخکې هرات ولایت مرګونو زلزلو ولړزاوه چې ۲۷۵ زره کسان یې بېړنیو مرستو ته اړ کړل.

د اوچا په خبره، که څه هم ملګرو ملتونو او شریکانو یې ډېرو زیانمنو ته مرستې رسولي، خو د بوديجې د کمښت له کبله نه‌دي توانېدلي چې په اغېزمنه توګه د زیانمنو شویو کسانو د بشپړ رغېدو اساسي ملاتړ وکړي.

د ملګروملتونو پراختیایي ادارې یا "یواین‌ډ‌ي‌پي" پرون په خپله ایکس‌پاڼه کې ویلي، دغو زلزلو په سلګونو کسان وژلي او په لسګونو کلي یې وران کړي وو چې دې ادارې تر اوسه پورې یوازې د ۲۳۵ کورنیو لپاره موقتي سرپناوې جوړې کړې او په چهاک کې د ۱۶۹ دایمي سرپناو د جوړولو چارې روانې دي.

د افغانستان لپاره د مهاجرت نړیوال سازمان یا "آی‌او‌ایم" هم ویلي چې یونیم زر کورنۍ چې په خېمو کې یې ژوند کاوه، ورته کورونه جوړشوي او زیاتوي چې له نورو مرستندویه ادارو سره به د دغو زلزله‌ځپلو لپاره د کورونو د جوړولو په ګډون د بنسټیزو تاسیساتو او د معیشیت برابرولو په چارو کې خپلو هڅو ته دوام ورکړي.

د پاکستان د مالیې وزیر محمد اورنګزیب پرون سه‌شنبه وویل چې هغه دوه چینایي اتباع چې د یک‌شنبې په ورځ د پاکستان په کراچۍ کې نړیوال هوايي ډګر ته نژدې په یوه چاودنه کې ووژل شول، د برښنا د یوې فابریکې انجینران وو.

د رویترز خبري اژانس د راپور له‌مخې، نوموړي په یوه ویډیویي بیان کې چې د محلي تلوېزیوني خبري چینلونو له‌خوا خپور شوی، ویلي چې له دغو چینایي انجینرانو سره چې دوی د تعرفې پر بیا کتنې خبرې کولې، د آی‌پي‌پي IPP یا د خپلواکه برښنا تولیدونکو په توګه یې کار کاوه.

په اسلام‌اباد کې د چین سفارت وویل، هوایي ډګر ته نژدې په برید کې چې مسوولیت یې د بلوڅانو بیلتون غوښتونکې ډلې با بي‌ایل‌اې BLA اخیستی، Port Qasim Electric Power Company د کمپنۍ د موټرو یو کاروان په نښه شوی و.

د پاکستاني رسنیو د راپورونو له‌‌مخې، په‌دې چاودنه کې شاوخوا دېرش تنه ټپیان شوي دي.

په اسلام‌اباد کې یوه جګپوړي امنیتي چارواکي د نوم نه ښودلو په شرط رویټرز ته ویلي، وروستی برید امنیتي ناکامي وه او په کراچۍ کې د چینایانو د امنیت لپاره ګومارل شوي ټول لوړپوړي چارواکي له دندو ګوښه شوي دي.

دا په پاکستان کې پر چینايي اتباعو د مارچ د میاشتې له ځانمرګي برید وروسته تر ټولو خونړی برید دی.

په هغه برید کې پنځه چینایي انجینران چې د اوبو د برښنا په پروژه کې یې کار کاوه ووژل شول چې له امله یې پېکېنګ له اسلام‌اباد څخه وغوښتل چې د چینایي وګړو لپاره امنیتي تدابیرسخت کړي.

د افغانستان د خبریالانو مرکز په کابل کې د یوه خبریال مهدي انصاري پر ورکېدو خواشیني څرګنده کړې ده.

په هغه خبرتیا کې چې د سه‌شنبې په ورځ د تلې یا میزان ۱۷مه د دې مرکز په وېب‌پاڼه کې خپره شوې، ویل شوي چې انصاري په کابل کې ورک شوی، خو انصاري ته نژدې سرچینې ادعا کوي چې دوی داسې شواهد لري چې نوموړی د طالبانو د استخباراتو له‌خوا نیول شوی دی.

د افغانستان د خبریالانو مرکز د طالبانو له حکومته وغوښتل چې د انصاري وضعیت روښانه کړي او له کورنۍ سره یې د ژر تر ژره یو ځای کېدو زمینه برابره کړي.

دغه مرکز ته د طالبانو د حکومت ویاند ذبیح‌الله مجاهد ویلي، د طالبانو استخباراتو مهدي انصاري نه‌دی نیولی.

مهدي انصاري تر دې پېښې مخکې په کابل کې د افغانستان له خبري اژانس سره د خبريال په توګه کار کاوه.

دې خبري اژانس په ۱۳۸۸ کال کې په فعالیت پیل وکړ.

فرانسوي چارواکو د سه‌شنبې په ورځ د تلې یا میزان ۱۷مه اعلان وکړ چې د القاعده شبکې د بنسټګر او پخواني مشر اسامه بن لادن زوی عمر بن لادن ته یې امر کړی چې له فرانسې ووځي.

فرانس پرېس خبري اژانس د دغه هېواد د چارواکو له قوله خبر ورکړی چې دغه اقدام یې په ټولنیزو شبکو کې د عمر له څرګندونو وروسته کړی دی.

د فرانسې د کورنیو چارو وزیر برونو ریتالو په ایکس‌پاڼه یا پخواني ټويټر کې لیکلي، عمر بن لادن په ۲۰۲۳م کال کې په خپلو ټولنیزو شبکو کې داسې څرګندونې خپرې کړې وې چې د ترهګرۍ ملاتړ یې په ډاګه کړی و.

د ریتالو په وینا، محکمو د فرانسې د حکومت د دې پرېکړې مشروعیت د هېواد د ملي امنیت له ګټو سره سم تایید کړی دی.

۴۳ کلن عمر بن لادن په سعودي عربستان کې زېږېدلی، خو هغه په سوډان او افغانستان کې هم ژوند کړی دی.

هغه په ۱۹ کلنۍ کې خپل پلار پرېښود او بلاخره په ۲۰۱۶م کې د فرانسې په شمال کې د نورمانډي په ښار کې مېشت شو او انځورګري یې پیل کړه.

پاکستاني چارواکو د بلوڅانو یوه مخکښه فعاله ماهرنګ بلوڅ بهر ته له سفره راګرځولې ده.

ماهرنګ بلوڅ پرون ناوخته پر خپلې ایکس‌پاڼې یا پخواني ټویټر په یوه ویډیو پیغام کې ویلي، د امریکا نیویارک ښار ته په یوه نړیواله غونډه کې د ګډون په موخه روانه وه چې د کراچۍ له هوايي ډګره راوګرځول شوه.

اغلې بلوڅ ویلي، چارواکو ترې پاسپورټ اخیستې او غواړي چې په دې اقداماتو سره د "بلوڅانو غږ خاموشه" کړي.

د کراچۍ په هوايي ډګر کې پاکستاني چارواکو د نوم نه ښودلو په شرط د ازادي راډیو مشال برخې ته ویلي، د ماهرنګ بلوڅ او یو شمېر نورو بلوڅ فعالانو نومونه په هغې لېست کې شامل دي چې د سفر بندیز پرې لګېدلی دی.

ماهرنګ بلوڅ په دې وروستیو کې د امریکا په ټامیز مجله کې د نړۍ د سلو اغېزمنو کسانو په نوملړ کې شامله شوې وه.

اغلې بلوڅ په بلوچستان کې د جبري بې درکیو پر ضد د غږ پورته کولو یو سمبول ګرځېدلې او د بلوڅانو ډېر لاریونونه د هغې تر مشرۍ لاندې ترسره کېږي.

پاکستان یوځل بیا د طالبانو پر حکومت غږ کړی، د هغو ترهګرو ډلو ګواښونو ته ‌دې پام وکړي چې د افغانستان او سیمې امنیت ته خطر پېښوي.

د پاکستاني رسنیو د راپورونو پر بنسټ، د دې هېواد د بهرنیو چارو وزارت ویاندې ممتاز زهرا بلوچ نن د اکټوبر اتمه په یوې خبرې ناسته کې هغه ادعاوې رد کړې چې ګواکې د بامیانو او کابل په بریدونو کې ښکېلې ډلې د پاکستان په بلوچستان ایالت کې روزل شوې وې.

هغې زیاته کړې، که څه هم طالبان هڅې کوي چې دا ترهګرې ډلې وځپي، خو په خبره يې دغو ډلو خپلو فعالیتونو ته دوام ورکړی او د سیمې د امنیت لپاره ګواښ جوړوي.

مېرمن بلوچ زیاته کړه: "طالبان د دې پر ځای چې نور ملامته کړي، ښه دا ده چې د دې ډلو ځپل پیل کړي."

که څه هم طالبانو د دې پاکستانۍ چارواکې تازه څرګندونو ته څه غبرګون نه‌دی ښودلی، خو له‌دې وړاندې يې په ځلونو د پاکستاني چارواکو ورته څرګندونې رد کړي او په پاکستان کې ناامني يې د دې هېواد داخلي مسئله بللې ده.

د طالبانو تر کنټرول لاندې د ټرانسپورټ او هوايي چلند وزارت د هواپېژندنې ریاست په ۱۹ ولایتونو کې د شدیدو وروښتونو اټکل کړی دی.

دې وزارت نن د اکټوبر اتمه پر خپلې وېب‌پاڼې د یوې اعلامیې په خپرولو سره ویلي، د دې ورښتونو اټکل په بدخشان، نورستان، کونړ، لغمان، ننګرهار، پنجشېر، کاپیسا، کابل، لوګر، پکتیا، خوست، بغلان، سمنګان، پروان، بامیان، میدان وردګ او غزني ولايتونو کې شوی دی.

په اعلامیه کې راغلي، د ورښتونو له کبله د سېلابونو د راوتلو امکان هم شته.

تېره اوونۍ د افغانستان په ختيځو ولایتونو کې د شدیدو ورښتونو له کبله سېلابونو خلکو ته د ځاني زیانونو سربېره، د دوی په سلهاو جریبه کرنیزې ځمکې هم ویجاړې کړې وې.

د طالبانو د حکومت عدلیې وزارت وايي، په تېره یوه میاشت کې يې څه باندې ۳۴زره جریبه ځمکه چې غصب شوې وه، بېرته مسترده کړې ده.

د طالبانو تر کنټرول لاندې باختر خبري اژانس نن د اکټوبر اتمه پر خپلې ایکس‌پاڼې یا پخواني ټویټر د دې وزارت د یو بیان په حواله ویلي، دغه دولتي ځمکه په غور، میدان وردګ، تخار، نورستان، بادغیس او پنجشېر ولایتونو کې له غصب څخه راګرځول شوې ده.

د طالبانو حکومت په‌دې اړه چې دا ځمکه يې د چا له غصب څخه راګرځولې، څه نه‌دي ویلي.

له‌دې وړاندې د طالبانو حکومت د غصب د مخنیوي او د غصب شویو ځمکو د بېرته راګرځولو په موخه ځانګړې محکمه، مقرارت او کمېسیون جوړ کړی و.

که څه هم دا معلومه نه‌ده چې څومره دولتي ځمکې غصب شوي، خو د تېر حکومت د ښار جوړونې وزارت په ۲۰۱۹م کال کې ویلي وو، په ټول هېواد کې څه باندې یونیم میلیون جریبه دولتي ځمکه غصب شوې ده.