د بریتانیا صدراعظم کییر سټارمر به د خلیج هېوادونو ته خپل څو ورځنی سفر نن یک‌شنبه پیل کړي.

دا به چې له کله نوموړي د بریتانیا د صدراعظم په توګه خپله دنده پیل کړې، سیمې ته د هغه لومړی رسمي سفر وي او د دغه سفر پر مهال له متحده عرب اماراتو او سعودي عربستان سره د پیاوړو اقتصادي او دفاعي اړیکو د ټینګولو هڅه کوي.

د بریتانیا حکومت پرون په یوه اعلامیه کې ویلي، د سټارمر د سفر هدف د پانګونې پیاوړي کول او د دفاعي او امنیتي شراکت ژور کول دي.

سټارمر په جولای میاشت کې د بریتانیا چې د نړۍ شپږم لوی اقتصاد ګڼل کېږي د صدراعظم په توګه وټاکل شو.

د اوکراین ولسمشر ولودیمیرزيلينسکي پرون شنبې د (ډسمبر ۷مه) د امریکا له منتخب ولسمشر ډونالډټرمپ او د فرانسې له ولسمشر امانویل ماکرون سره په پارس کې د اوکراین د جګړې په اړه په یوې کتنه کې خبرې‌اترې کړې دي.

زيلينسکي دا درې اړخیزې خبرې اترې "ښې او ګټورې" بللي او ویلي دي، په اوکراین کې د جګړې د امکاناتو او د "عادلانه سولې" په اړه یې له ماکرون او ټرمپ سره خبرې ښې وې.

زيلينسکي چې د فرانسې په پلازمېنه پارس کې د نوتردام کلیسا په پرانيستې مراسمو کې یې ګډون کړ و، هڅه کوي د روسیې پر وړاندې جګړه کې د لوېديځو هېوادونو لا ډېر ملاتړ ترلاسه کړي.

د نړۍ په لسګونه لوړپوړي چارواکي د نوتردام کلیسا په پرانيستو مراسمو کې د ګډون په موخه پارس ته تللي دي.

په پارس کې د نوتردام کلیسا په ۲۰۱۹ کال کې له اور لګېدو وروسته چې کاملا سوځېدلې وه، د نړۍ له ګوټ‌‌‌ګوټ څخه د شاوخوا یو میلیارد ډالرو په مرسته بېرته رغول شوې ده.

په زرګونو لاریون کوونکي پرون شنبې د (ډسمبر ۷مه) د ګرجستان په پلازمېنه تبلیسي کې د حکومت د هغې پرېکړې د ننګونې په موخه سړکونو ته راوتلي چې، په اروپايي ټولنه کې د دې هېواد غړیتوب ځنډوي.

دا لاریونونه چې له څو ورځي راهیسې د تبلیسي په ګډون د ګرجستان په نورو لویو ښارونو کې روان دي، لاریون کوونکي په‌کې د پولیسو له‌‌‌خوا له تاوتریخوالي سره مخامخ شوي دي.

ډېرشمېر لاریون کوونکي د امنیتي ځواکونو له توقفه د هغوو لاریون کوونکو خوشې کېدل غواړي، چې په وروستیو ورځو کې نیول شوي.

د ګرجستان پولیسو تېره شپه ۴۸ لاریون کوونکي ونیول.

د ګرجستان د بلوا ضد پولیسو پرون سهار وویل، د تبلیسي په جمهوریت میدان کې یې څو بلواګر نیولي دي.

تېره اوونۍ په ګرجستان کې واک ګوند اعلان وکړ چې، له اروپايي ټولنې سره د "ګرجستان هیلې" د یوځای کېدو خبرې‌اترې چې پر بنسټ یې تر ۲۰۲۸ کال پورې دا هېواد له اروپايي ټولنې سره الحاق کوي، دروي.

دغې اعلان په ګرجستان کې د خلکو غوسه راپارولې او تبلیسي په ګډون په يوشمېر ښارونو کې خلک سړکونو ته راوتلي دي.

د پاکستان نړیوال هوايي شرکت یا پي‌آی‌اې PIA د جنورۍ میاشتې له لسمې بېرته اروپا ته الوتنې پیلوي.

دا الوتنې وروسته له هغې پیلېږي چې پر دغه هوايي شرکت د اروپايي ټولنې د چارواکو څلور کلن بندیز پای ته رسېږي.

پي‌آی‌اې نن شنبه په یوه اعلامیه کې ویلي چې د دوی لومړۍ الوتنه به د جنورۍ پر لسمه د اسلام‌اباد او پاریس ترمنځ وي.

پر دغه هوايي شرکت تور دی چې د ګڼو پیلوټانو لایسنسونه یا جعلي یا مشکوک دي.

د دغه شرکت په وینا په لومړیو کې به په اوونۍ کې دوې نړیوالې الوتنې کوي، خو وروسته به په تدریجي ډول زیاتېږي.

اروپايي ټولنې ته د پي‌آی‌اې هوايي شرکت پر الوتنو په ۲۰۲۰م کال کې بندیز لګول شوی و.

دا بندیز وروسته له هغې ولګول شو چې د دغه شرکت یوه الوتکه په کراچۍ کې پر یوه کوڅه راکوزه شوه او نږدې ۱۰۰ کسان یې ووژل.

په لومړیو کې د پېښې علت د پیلوټانو انساني اشتباه او هوايي ټرافیک یاد شوی و، خو وروسته ادعاوې وشوې چې د دغه شرکت د یو پر درېیمه پیلوټانو لایسنسونه یا جعلي یا مشکوک دي.

د ایران د بهرنیو چارو وزیر عباس عراقچي پرون ویلي، هېواد به یې د اړتیا تر وخته د سوریې ملاتړ ته دوام ورکړي.

دا څرګندونې داسې وخت کېږي چې د سوریې د ولسمشر بشارالاسد ځواکونه د یاغیانو د عملیاتو پر وړاندې په مقابله بوخت دي.

د ایران د بهرنیو چارو وزیر عباس عراقچي پرون د عراق پلازمېنې بغداد ته د سفر پر مهال ویلي، د ایران اسلامي جمهوریت تل د سوریې ملاتړ کړی او په هر قیمت به د سوریې د حکومت له غوښتنې سره سم، د اړتیا تر حده دغه ملاتړ ته دوام ورکړي.

بلخوا د عراق د بهرنیو چارو وزیر فواد حسین پرون ویلي چې هېواد یې باید له هرې حملې خوندي وساتل شي.

حسین، چې له خپل ایراني سیال سره په یوه کنفرانس کې خبرې کولې د سوریې تحولاتو ته په پام ویلي چې دی یو وار بیا د عراق د قلمرو او سرحدونو پر خوندیتوب ټینګار کوي.

هغه ویلي چې د عراق امنیتي ځواکونو د تیارسئ په حال کې دي.

په همدې حال کې د ترکیې د بهرنیو چارو وزیر نن په دوحه کې د روسیې او ایران د بهرنیو چارو له وزیرانو سره په سوریه کې د نوې جګړې پر حل لارو خبرو ته کېني.

دا درې واړه هېوادونه له ۲۰۱۷م کال راهیسې د استانې پروسې په چوکاټ کې شریکان دي او که څه هم د بېلابېلو جهتونو ملاتړ کوي، خو هڅه کوي چې د سوریې کورنۍ جګړې ته حل لار پیدا کړي.

په سوریه کې یاغیانو او د اپوزیسیون ځواکونو د حلب او حما پر لوري مخکې تګ ته دوام ورکړی او حمص ته نږدې شوي او د درعا ښار ۸۰ فیصده برخه یې هم نیولې ده.

اسرائیل پرون جمعه هغه ادعاوې رد کړې چې ګواکې د غزې په شمال کې یې پر یوه روغتون حمله کړې وي، یا ور داخل شوې وي.

دغه پوځ وايي، روغتون ته نږدې یې عملیات کړي دي.

تر دې مخکې د روغتون مشر او ژغورندویانو د اسراییل پوځ پر دغه روغتون په چاپې اچولو او ورباندې په حمله تورن کړی و.

د اسراییل پوځ په یوه اعلامیه کې ویلي چې پر کمال عدوان روغتون دوی نه حمله کړې نه یې په کې دننه پوځي عملیات کړي دي.

خو پوځ ویلي چې د روغتون د مربوطاتو په ګډون به د تروریستانو د تاسیساتو او تروریستانو خلاف خپلو عملیاتو ته دوام ورکړي.

تر دې مخکې د غزې د ملکي دفاع بنسټ ویلي وو چې د جمعې په ورځ ۲۹ کسان هغه وخت ووژل شول چې د روغتون په شاوخوا کې د اسراییل پوځ عملیات وکړل.

کمال عدوان د غزې په شمال کې یوازېنی فعال روغتون ګڼل کېږي.

د ویډیوګانو د شریکولو مشهور شرکت ټیک ټاک پرون اعلان وکړ، د جنورۍ پر ۱۹مه به د هغه قانون پر وړاندې چې له مخې یې ښايي په امریکا کې د دغه شرکت د اپ کارول منع شي، د مبارزې لپاره د امریکا د متحدو ایالتونو سترې محکمې ته مراجعه وکړي.

وروسته له هغې چې یوې فډرال محکمې د دغه شرکت د استېناف غوښتنه رد کړه، دغه شرکت وویل: "ستره محکمه د امریکایانو د بیان د ازادۍ د حق په دفاع کې ثابت تاریخ لري او تمه لرو چې دغه محکمه د دې قانوني مسئلې په مورد کې هم همدا کار وکړي."

پر ټیک ټاک بندیز به د امریکا او چین ترمنځ اړیکې نورې هم خرابې کړي او ټاکل شوې د امریکا منتخب ولسمشر ډونالډ ټرمپ د جنورۍ پر ۲۰مه د نوي ولسمشر په توګه لوړه وکړي.

د امریکا حکومت ادعا کوي ټیک‌ټاک چې یو چینايي شرکت دی پیکنګ ته زمینه برابروي، څو د کاروونکو په باب اطلاعات راټول کړي او د کاروونکو په اړه جاسوسي کوي.

امریکا ټیک‌ټاک د تبلیغاتو په خپرولو هم تورن کړی، هغه تور چې چین او ټیک‌ټاک رد کړی دی.

د جنوبي کوریا ولسمشر نن شنبې څو ساعته مخ ته تر دې چې په پارلمان کې د نوموړي د استیضاح په اړه رایې واخیستل شي، په دې هېواد کې د پوځي حالت د لنډ مهاله اعلان له امله د خلکو په منځ کې د اندېښنو د خپرېدو په‌خاطر بخښنه وغوښته.

یون سوک یول نن سهار په یوه لنډه تلوېزیوني وینا کې وویل چې دی به د دغه اعلان له قانوني یا سیاسي مسوولیت څخه اوږې سپکې نه‌کړي او ژمنه کوي چې د بل ځل پوځي حالت د اعلانولو هڅه به ونه‌کړي.

د جنوبي کوریا ولسمشر وویل چې دی به دا خپل ګوند ته پرېږدي چې د ولسمشر په توګه د ده د دندې اړوند چارې په ګډون د هېواد سیاسي کړکېچ کومې لارې ته سیخوي.

نوموړي زیاته کړه چې له ناهیلۍ یې پوځي حالت اعلان کړی و، خو دا چې د عملي کېدو په ترڅ کې یې خلک اندېښمن او ناارامه شوي، ډېر خواشینی شوی او له هغوی د دغه ټکان پخاطر بخښنه غواړي.

د جنوبي کوریا ولسمشر په ۲۰۲۲م کال کې واک ته له رسېدو راهیسې د پارلمان له لارې چې اپوزیسیون پرې واکمن دی، د خپلو تګلارو د پر مخ وړلو لپاره له ننګونو سره مخامخ دی.

نوموړي چې پر ځان او مېرمنې یې د رسوایي تورونه لګول شوي او محبوبیت یې په خلکو کې ډېر کم شوی، د سې شنبې په شپه په هېواد کې د پوځي حالت د اعلان په مهال پارلمان د "مجرمانو پټنځای" وباله چې په خبره یې د دولت چارې ګډوډوي او ژمنه یې وکړه چې "د شمالي کوریا بې‌شرمه پیروان او د دولت ضد ځواکونه" به له منځه یوسي.

د اټومي انرژۍ د نړیوالې ادارې یا آی‌اې‌اي‌اې IAEA مشر خبرداری ورکړی چې ایران په لوړه پیمانه د یورانیمو غني کولو ته چمتوالی نیسي.

رافایل ګروسي دغه خبردارې په یوه محرم راپور کې چې د دې ادارې د مدیره هیئت بورډ ته یې وړاندې کړی، ورکړی دی.

په دغه راپور کې ویل شوي چې که ایران د یورانیمو د غني کولو پروسه چټکه کړي، د یورانیمود غني کولو اندازه به ۶۰ سلنه ته ورسوي.

د راپور له مخې، دا به په دې معنی وي چې یوازې به په فردو تاسیساتو کې په یوه میاشت کې په لوړه کچه د غني شویو یورانیمو اندازه چې مخکې ۴،۷ کیلوګرامه وه، ۳۴ کیلوګرامه ته لوړه شي.

د اټومي انرژۍ د نړیوالې ادارې مشر چې په بحرین کې د یوه کنفرانس په څنډه کې خبریالانو ته د دغه راپور په اړه څرګندونې کولي وویل چې دغه زیاتوالی به اوه یا اته چنده یا هم له هغې زیات وي چې دی دغه پرمختګ خورا د اندېښنې وړ بولي.

په داسې حال کې چې تهران ټینګار کوي چې اټومي پروګرام یې سوله‌ییز دی، خو ایراني چارواکو مخ په زیاتېدونکي ډول ګواښونه کړي چې د اټوم بم او د قاره ویشتونکو بالسټیک توغندیو تولید ته به مخه کړي.

د یو شمېر کارپوهانو په باور که ایران په لوړه کچه د غني شویو یورانیمو زېرمې تر۶۰ سلنې پورې ورسوي نو دا هیواد به له اټوم بم څخه چې نوي سلنه غني شوي یورانیم یې تولید ته په‌کاردي، ډېر ورنژدې شي.

د اوکراین چارواکي وایي چې د روسي ځواکونو له‌خوا د دې هېواد پر زاپوریژیا ښار په پروني برید کې ۱۰ کسان وژل شوي او په لسګونه نور ټپیان شوي دي.

د سیمې والي ایوان فیدوروف پر ټیلګرام د ټپیانو شمېر شل تنه وښود چې درې یې ماشومان دي او زیاته یې کړه چې دغه برید د خدماتو یوسټیشن ویجاړ او نږدې کورونه او دوکانونه یې زیانمن کړل.

پر ټیلګرام د هغه په پوسټ کې ښکاري چې له یوې ودانۍ څخه لوګي پورته کېږي او په سړک کې د کثافاتو ټوټې پرتې دي.

د اوکراین ولسمشرولادمیر زیلینسکي دغه برید غندلی او ویلي یې دي چې هغه د دې څرګندونه کوي چې روسیه لېواله نه‌ده چې پراوکراین د بشپړ یرغل د پای ته رسولو لپاره یوه موافقه وکړي.