په کابل کې د امریکا سفارت ۱۱۴ کارکوونکي په کرونا وبا اخته شوي او له ډلې یې یو تن مړ شوی دی.

دا خبر اسوشیټېډ پرس په کابل کې د امریکا سفارت د یادداشت په حواله راپور کړې.

د امریکا سفارت ویلي چې په کرونا وبا اخته کارکوونکي یې قرنطین کړي او نور یې له سفارت ایستلي دي.

په دې سره د سفارت د نږدې ټولو چارو د درېدو راپورونه ورکړل شوي ځکه مخکې هم د سفارت د کارکوونکو شمېر د امنیتي ګواښونو په سبب کم شوی و.

په کابل کې د امریکا سفارت شارژدافیر راس وېلسن ویلي چې "باید د وبا د خپراوي مخه ونیسو او یو بل خوندي کړو."

په افغانستان کې د کرونا د درېیمې څپې له امله په دې وبا د اخته خلکو شمېر ورځ تر بلې زیاتېږي او ورسره د مړینو کچه هم زیاته شوې.

د عامې روغتیا وزارت د پرونیو شمېرو له مخې نږدې ۹۹ زره کسان په کرونا وبا اخته شوي. د ورځنیو مثبتو پېښو چټکتیا ته په کتو وېره شته چې دا شمېر نن له یو لک واوړي.

اخوا د کرونا له لاسه د ټولو مړو شویو خلکو شمېر تر پرونه ۳،۹۴۳ ته رسېدلی و.

د ترکیې دفاع وزارت وايي، وسله والو ځواکونو یې په یوه اونۍ کې ۲۶ کردي وسله وال وژلي دي.

دا وروسته له هغه چې د کردستان د کارګرانو ګوند (PKK) بندي مشر عبدالله اوجلان په عراق او سوریه کې د خپلو ځواکونو د خلع سلاح غوښتنه وکړه.

د رویټرز په وینا، اوجلان تیره اونۍ په ناقانونه ګوند (PKK) غږ وکړ چې خپلې وسلې کېږدي او منحل شي. دي وسله والې ډلې هم تر دې څرګندونې وروسته تېره شنبه اوربند اعلان کړ.

د ترکیې د دفاع وزارت ویاند ذکي اکترک د پنجشنبې په ورځ (مارچ ۶) په یوه خبري غونډه کې وویل چې ترکي ځواکونو عملیات دوام لري او دوی به په کلک هوډ له ترهګرۍ سره مبارزې ته دوام ورکړي.

د ترکیې ولسمشر رجب طیب اردوغان هم تېره شنبه وویل چې که د PKK د بې وسلې کولو پروسه ودرول شي یا خپلې ژمنې پوره نه کړي، ترکیه به د کردستان کارګر ګوند (PKK) پر وړاندې عملیاتو ته دوام ورکړي.

د راپورونو په اساس دا کسان پرون په یو لړ عملیاتو کې د بلوچستان په توبه کاکړي سیمه کې له کلاشینکوفونو، لاسي بمونو او نورو مهماتو سره یوځای نیول شوي.

دغو کسانو اعتراف کړی چې ګواکې په پاکستان کې یې د ترهګرۍ بریدونو پلان درلود.

نه دي ویل شوي چې دغو کسانو په څه ډول شرایطو کې اعتراف کړی.

پاکستاني چارواکو مخکې هم په دغه هېواد کې په ترهګرۍ پېښو کې د افغان اتباعو د ښکېلتیا په اړه تورونه لګولي.

طالب چارواکو د دې وروستۍ پېښې په تړاو څه نه دي ویلي خو مخکې يې دا رد کړې چې ګواکې د پاکستان په نا امنیو کې افغان اتباع ښکېل دي یا له افغانستانه څوک د بریدونو لپاره ور اوښتي دي.

ښاغلي ټرمپ، چې د اسراییلو کلک ملاتړ کوي، پرون ناوخته وویل اسراییلو ته به "هر هغه څه چمتو کړي چې د کار د ترسره کولو لپاره ورته اړتیا لري."
هغه د یو شمېر خلاصو شویو پخوانیو یرغملو سره له لیدنې وروسته، په خپله ټولنیزه شبکه "Truth" کې ولیکل: "ټول یرغمل شوي کسان اوس خوشې کړئ، وروسته نه، او سمدلاسه د هغو ټولو کسانو جسدونه بیرته وسپارئ چې وژلي مو دي، که نه نو دا به تاسو ته ګرانه پریوزي."

ښاغلي ټرمپ دا خبرداری څو ساعته وروسته له هغه ورکړ چې د سپینې ماڼۍ ویاندې کارولین لیویټ اعلان وکړ چې امریکایي چارواکو د حماس له چارواکو سره مستقیمې "خبرې " کړې دي.

د حماس لخوا د اکتوبر په ۷مه پر اسراییلو د برید پر مهال د ۲۵۱ یرغمل شویو کسانو له ډلې څخه ۵۸ یې لا هم په غزه کې شته (چې د اسراییلي پوځ په وینا ۳۴ یې وژل شوي دي).

اوسنی راپور چې ملګرو ملتونو نن په خپله پاڼه خپور کړی له سیاسي تحولاتو نیولې تر امنیت، بشري حقونو، مرستو او د یوناما په ملاتړ باندې څرخیږي.

په راپور کې ویل شوي چې اوسنیو افغان چارواکو طبي زده کړو ته د ښځو د لاسرسي په اړه نوي محدودیتونه لګولي او د "امرباالمعروف او نهی عن المنکر" قانون په پلي کولو سره یې د ښځو ژوند لا محدود کړی.

په ۲۰۲۱ کال کې، وروسته له هغه چې طالبانو د افغانستان کنټرول واخیست، دوی د شپږم ټولګي څخه پورته نجونې له زده کړو منع کړې.

طالبانو همداراز ښځې په غیر دولتي موسسو کې له کاره منع کړې او په دولتي ادارو کې یې هم پر کارونو ګڼ بندیزونه ولګول. دوی تر هغه مخکې ښځې له پارکونو، عمومي حمامونو، تفریح ځایونو او له محرم پرته د اوږده واټن له سفر منع کړې.

د طالبانو محدودیتونه که څه هم نړیوالې ټولنې په پراخه کچه غندلي خو د دوی چارواکو لا د خپلو پالیسیو په بدلولو کې کوم نرمښت نه دی ښوولی.

د امریکا د فدرالي څیړنو د ادارې ( ایف.بي.آی) مشر کش پټېل تېره شپه ناوخته د داعش خراسان څانګې د غړي، چې د دوی د ادعا له مخې د کابل د هوایي ډګر د برید یو طراح دی، انځور خپور کړی.

پټيل پر خپله ایکس پاڼه/ پخواني ټویټر له دغه انځور سره لیکلي چې محمد شریف الله تېره شپه امریکا ته رسیدلی او د عدالت منګولو ته سپارل کیږي.

د کابل هوایي ډګر په ابي دروازه کې د ۲۰۲۱ کال د اګست په شپږویشته، له افغانستانه د امریکایي ځواکونو د تخلیې پر مهال، خونړی برید وشو چې ۱۳ امریکایي سرتیري او ۱۷۰ افغانان یې ووژل.

د برید مسولیت هغه مهال داعش وسله والې ډلې ومانه.

د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ وړمه شپه ګانګرس ته د وینا پر مهال له پاکستانه مننه وکړه چې د داعش دغه غړی یې نیولی دی.

که څه هم ښاغلي ټرمپ د داعش د دغه غړي هویت په ډاګه نه کړ، خو تېره ورځ د پاکستان صدر اعظم شهباز شریف وویل چې دغه کس د افغانستان تبع دی.

د طالبانو د حکومت ویاند ذبیح الله مجاهد بیا وویل، په پاکستان کې د داعش د غړي نیول، د دې ښکارندویي کوي چې داعش پاکستان ته پنا وړې او هلته یې ځالې جوړې کړې دي.

د بښنې نړیوال سازمان په کابل کې د زده کړو د فعال وزیر خان د نیولو په اړه اندیښنه ښودلې او د هغه د سملاسي خوشې کېدو غوښتنه یې کړې ده.

دغه سازمان د چهارشنبې په ورځ ( د کب ۱۵مه) پر خپله ایکس پاڼه/ پخواني ټویټر لیکلي، یوه اونۍ کیږي چې د طالبانو استخباراتو دغه فعال نیولی، خو زیاته کړې ده چې کورنۍ یې د هغوی د ځای ځایږي په اړه معلومات نه لري.

وزیرخان په افغانستان کې د نجونو او هلکانو د زده کړو لپاره کمپاینونه کول او د خپلو فعالیتونو انځورونه یې پر خپلو ټولنیزو پاڼو خپرول.

سازمان د طالبانو له حکومته غوښتي چې دغه فعال سملاسي او له کوم شرط پرته خوشې کړي.

طالبانو تراوسه د هغه د نیولو په اړه رسمي تبصره نه ده کړې.

د هغه د کورنۍ غړو دوه ورځې وړاندې ازادي راډیو ته ویلي وو چې د وزیر خان د وضعیت په اړه اندیښنه لري او هیڅوک یې د حال په اړه معلومات نه ورکوي.

د کریکټ د اتلانو جام ( چمپینز ترافۍ) دویمه نیمه پایلوبه کې نیوزلنډ د جنوبي افریقا لوبډلې ته د ۳۶۳ منډو هدف ورکړ.

د لوبې پچه نیوزیلند وګټله او د ټولو اورونو په لوبېدو او د شپږو لوبغاړو په سوځېدو یې دومره منډې وکړې.

د نیوزلنډ لوبډله به وروسته خپل بیټینګ پيلوي، خو د دومره لوی هدف پوره کول به ورته ګران پریوزي.

د نن ورځې بریالۍ لوبډله به د راتلونکې یکشنبې په ورځ ( د مارچ په نهمه) له هند سره پایلوبه ولري.

هند پرون استرالیا ته په څلورو ویکټو ماته ورکړه او پایلوبې ته یې لاره پيدا کړه.

د تورخم په نننۍ جګړه کې دوه افغان خبریالان ټپیان شوي دي.

په تورخم کې یو سیمه ییز خبریال نن چهارشنبه ازادي راډیو ته وویل، په نننۍ جګړه کې د ټپي شویو خبریالانو وضعیت نازک دی.

دوی کې یو د پژواک خبریال محمد شینواری او بل د حریت په نوم د یوې ویب پاڼې خبریال عزیزالحسن نعماني دی.

دوی هلته له سیمې راپور چمتو کاوه چې د هاوان مرمۍ باندې ټپیان شول.

په تورخم کې نن غرمه مهال یو ځل بیا د پاکستاني او طالب د پوله ساتو ځواکونو ترمنځ جګړه پیل شوې وه.

د فبرورۍ له ۲۱مې راهیسې له کله چې په تورخم کې د طالبانو او پاکستاني ځواکونو ترمنځ د مورچلو د جوړولو پر سر شخړه جوړه شوې، دا دریم ځل دی چې یو پر بل د سپکو او درنو وسلو بریدونه کوي.

د جګړې په لومړۍ ورځ پاکستان خواته د ځینو ملیشه سرتیرو د ټپي کېدو راپورونه خپاره شول.

طالبانو ویلي، د دوی یو سرتیری جګړه کې وژل شوی او یوشمېر نور برسیرن ټپیان دي.

په تورخم کې نن چهارشنبه غرمه مهال یو ځل بیا د دواړو لورویو د پوله ساتو ځواکونو ترمنځ جګړه شوې ده.

په ننګرهار کې د طالبانو د حکومت یوې سرچینې چې له تورخمه یې ازادۍ راډيو سره خبرې کولې وویل، جګړه وروسته له هغه پيل شوه چې د پاکستان یوې وړې بې پيلوټه الوتکې د دوی پر یوې پوستې برید وکړ.

سرچینې چې د موضوع د حساسیت له کبله یې نه غوښتل نوم او غږ خپور شي زیاته کړه چې دغه برید کې چاته زیان نه دی اوښتی.

د سرچینې په ټکو دواړه لوري یو د بل پر اهدافو د توپونو او نورو درنو وسلو ډزې کوي.

تورخم د فبرورۍ له ۲۱مې را په دې خوا د هر ډول تګ راتګ او سوداګرۍ په وړاندې تړل شوی دی
دغلته د جګړې له دواړو لوریو ته سلګونه کورنۍ بې ځایه شوي او خوندي سیمو ته تللي دي.

د پاکستان پوځ ادعا کوي چې د خیبر پښتونخوا په بنو کې پروني ځانمرګي او ډله ییز برید کې افغانان ښکیل وو.

پوځ نن چهارشنبه( د کب ۱۵مه) په یوه خبرپاڼه کې ویلي چې پر پوځي مرکز شوی دغه برید " د خوارجو د مشرانو له خوا" چې افغانستان کې دي، پلان شوی و.

حمله د دوو ځانمرګو بریدونو په وسیله پيل او بیا نور وسله وال پوځي مرکز ته دننه شول.

د ټولو برید کوونکو شمېر ۱۶ ښودل شوی چې ویل کیږي څلور هغه یې ځانمرګي وو.

د پوځ د اعلامیې په ټکو، برید کې د پنځو پوځیانو په ګډون ۱۸ تنه وژل شوي دي.

دوی یوځل بیا د طالبانو له حکومته غوښتي چې له خپلې خاورې دې د نورو په ضد چاته د ګټې اخیستنې اجازه نه ورکوي.

د طالبانو حکومت تراوسه په دې اړه تبصره نه ده کړې، خو مخکې تر دې یې ورته تورونه رد کړي او ویلې يې دي، دوی هیچا ته اجازه نه ورکوي چې د افغانستان خاورو د نورو په ضد وکاروي.