له جګړه ځپلي هلمنده، د ټوپک د مرمۍ تریخ نه بلکې د موسیقۍ نرم او خوږ غږ، دا غږ د سندرغاړي فرید خوشحال دی چې ۲۰ کال کېږي د هلمند په څېر یوه کلتوري ټولنه کې سندرې وايي چې اوس يې خپل دوه زامن هم سندرو ویلو ته تشویق کړي دي.
خوشحال وايي، زامن يې چې یو ۱۸ کلن او بل ۱۵ کلن دی او په وینا یې په په سندرو ویلو کې یې زیات مهارت او شهرت موندلي.
دی زیاتوي چې د لومړي ځل لپاره یې مور ته سندره ویلې او په وینا یې همدې سندرې له لارې یې شهرت وموند او خلکو هم تشویق کړ.
خوشحال وايي: " ۲۰ کاله کېږي چې په یوه داسې ولایت کې مې خپل هنر ژوندی ساتلی چې ډېری خلک راته په دروند نظر نه ګوري، زیات خلک مې مخالفت کوي، د ښارونو خلک اوس څه اندازه پوه شوي، زه وايم که یو سړی ملا دی د خپل علم له لارې دې ټولنې ته لارښوونه وکړي، بل کس ښوونکی دی د خپل قلم له لارې دې خلکو ته نصیحت وکړي، بل سړی بیا هنرمند دی چې هغه د خپل غږ له لارې خلکو ته نصیحت کوي، زه د خپل وطن سره د مینې په خاطر سندرې وایم."
د افغانستان په زیات شمېر لېرو پرتو سیمو په ځانګري ډول په سویلي ولایتونو هلمند، ارزګان او کندهار کې د سندرغاړو شمېر ډېر کم دی چې لامل يې هم دغه ولایتونو کې کلتوري محدودیتونه دي او کم شمېر کورنۍ د خپل کورنیو غړیو ته د سندرو ویلو ته اجازه ورکوي.
خو فرید خوشحال له ۲۰ کلنې هنري مبارزې وروسته خپل دغه هنر خپلو دوه کوچني زامنو ته پریښی دی. عمران شېرزاد او عادل شېرزاد، هغه چې د سندرو ویلو په برخه کې یې زیات مهارت او شهرت موندلی دی.
عمران شېرزاد ازادي راډيو سره په مرکه کې وویل، خوشحاله دی چې پلار ورسره د سندرو ویلو برخه کې مخالفت نه کوي: "پلار جان مې هنري برخه کې زیاته مرسته راسره کړې او تشویق کړی یې یم، کومه سندره چې ما ویلې، لومړی مې پلار راته ویل چې ډېره ښه سندره دې ویلې، د هلمند خلک اوس زما زیات قدر کوي، زیاته مینه راسره کوي، خو یو شمېر کسان شته چې هغوی بیا زما د هنر مخالف دي."
شېرزاد زیاتوي، په هلمند کې یې زیات شمېر همزولي سندرو ویلو ته لېواله دي، خو د کورنۍ له لوري اجازه نه ورکول کېږي.
یو شمېر خلک په دې اند دي چې د افغانانو ته د سندرو او موسيقۍ له لارې د سولې او نور ګټور پيغامونو رسول د دې لپاره ګټور دي چې دغه هېواد کې زيات شمېر خلک نالوستي دي او د هنر له لارې پیغام ښه نتیجه لري.