ولسي جرګې ته کاندید مولوي ترهخېل محمدي وايي، تر هغې چې د انتخاباتو خپلواک کمېسیون، د کاندیدانو له لېسته د ده د نوم د ایستلو حقوقي دلایل روښانه نهکړي، د ده پلویان به د انتخاباتو د خپلواک کمېسیون له مخې لیرې نهشي او خپلو اعتراضونو ته به دوام ورکړي.
نوموړي د دوشنبې په ورځ «۱۳۹۷ کال د زمري ۲۲» ازادي راډیو ته وویل، د ده پلویان حق لري چې له خپل کاندید سره د شوي چلند په اړه وضاحت وغواړي.
ښاغلي ترهخېل زیاته کړه:
"دا یو سولهییز مدني حرکت او د هر افغان حق دی، دوی وضاحت غواړي چې په کومو دلایلو مو دغه نومونه حذف کړل. ایا د محکمې په حکم محکوم شوي وو، که کوم شکایتیې په ادرس درج شوی، دوی ته خو به مو د استېناف حق ورکړی و."
دا پهداسې حال کې ده چې د افغانستان د انتخاباتو خپلواک کمېسیون د شنبې په ورځ د انتخاباتي شکایتونو له ارزونې وروسته، د ولسي جرګې د کاندیدانو له لېسته د ۳۵ کسانو نومونه لیرې کړي.
د انتخاباتي شکایتونو کمېسیون د خلکو لهخوا پر ځینو احتمالي کاندیداتو د اعتراضونو او شکایتونو له څېړلو وروسته د شنبې په ورځ د کاندیدانو د وروستي لېسته ۳۵ کسان وایستل او ۴۵ نورو تهيې خبرداری او توصيې کړې دي.
له لېسته د لیرې کړای شویو کاندیدانو په ډله کې داسې کسان هم شته چې اوس د ولسي جرګې برحال غړي هم دي، لکه مولوي ترهخېل، فوزیه کوفي او مریم کوفي.
سربېره پر ملا ترهخېل، د کاندیدانو له لېسته نورو حذف شویو کسانو هم د اعتراض غږ پورته کړی او دغه اقدامیې غیر قانوني ګڼلی دی.
د انتخاباتو خپلواک کمېسیون وايي، د دغه کمېسیون مخې ته د مولوي ترهخېل د پلویانو راغونډېدو او مظاهرې د دوی په ورځنیو کارونو منفي اثر کړی دی.
د انتخاباتو د خپلواک کمېسیون غړي او ویاند سید حفیظالله هاشمي ازادي راډیو ته وویل:
"مدني حرکت او مظاهرې د دوی حق دی، خو په هېڅ عنوان موږ ته د منلو نهده چې د کمېسیون د دروازې مخې ته راټول شي او زموږ د کارونو او عملیاتي پروسې خنډ وګرځي، پر حکومت غږ کوو چې دې کار ته رسېدهګي وکړي. مظاهره کوونکو ته هم وايو چې که د انتخاباتو په پروسه کې هر ډول خنډ رامنځته شي، کمېسیونیې ځواب ورکوونکی نهدی."
د کابل امنیه قومانداني که څه هم د چا نوم وانهخیست، خو وايي دا یوازې د مولوي ترهخېل کسان نهدي، بلکې د یو شمېر نورو حذف شویو کاندیدانو پلویان هم له اعتراض کوونکو سره ملګري دي او د انتخاباتو د خپلواک کمېسیون دروازهیې تړلې ده.
د ولسي جرګې لپاره د کاندیدانو له وروستي لېسته د لیرې کړل شویو کاندیدانو د اعتراضونو په لړ کې تېره ورځ فوزیه کوفي او شایسته باز ناصري هم په یو اعتراضیه غونډه کې له وروستي لېسته د دوی د نومونو لیرې کول بېدلیله وګڼل.
د دغې قوماندانۍ ویاند حشمتالله ستانکزي ازادي راډیو ته وویل، د اعتراض کوونکو راټولېدنه سولهییزه ده او کمېسیون له امنیتي پلوه خوندي دی.
دی وايي:
"هغه کسان چې له لومړني لېستهیې نومونه لیرې شوي، سهار مهال د انتخاباتو د کمېسیون مخې ته راټول شوي دي، د کمېسیون لپاره مؤظف پولیس په سیمه کې موجود دي، موږ امنیتي تدابیر نیولي، د کمېسیون دروازې تړلي، خو کمېسیون په بشپړه توګه خوندي دی او د تاوتریخوالي کومه پېښه نهده رامنځته شوې."
لیرې شوي یو شمېر کاندیدان حکومت د کمېسیون په چارو کې په لاسوهنو تورنوي، خو ولسمشر محمد اشرف غني تېره ورځ د ځوانانو نړیوالې ورځې په مناسبت جوړه شوې غونډه کې وویل چې هېڅکله به د انتخاباتو د کمېسیون په چارو کې مداخله ونهکړي او نه به چا ته د مداخلې اجازه ورکړي.
سربېره پر دې د انتخاباتو خپلواک کمېسیون وايي چې په پرېکړو کې خپلواک او د هېڅ فرد او هېڅ ارګان تر اغېزې لاندې نهدی.
راپور: خان محمد سیند