د افغانستان ولسي جرګه وايي چې پاکستاني ځواکونه د ډيورنډ فرضي کرښې په اوږدو کې تاسیساتو په جوړولو لګیا دي او افغان حکومت باید د اساسي قانون سره سم د ځمکنی بشپړتیا څخه دفاع وکړي.
ډيورنډ هغه فرضي کرښه چې د ولسي جرګې غړو په باور پاکستان یې د کلونو راهیسې په رسمیت د پیژندلو لپاره د افغانستان اقتصاد او امنیت ته ضربه رسولې ده.
د ولسي جرګې غړو د چهارشنبې ورځې غونډه تر ډېره په همدې اړه بحثونو ته ځانګړې کړې وه.
د ولسي جرګې رییس عبدالروف ابراهیمي د وکیلانو له بحثونو وروسته ټینګار وکړ چې افغان حکومت باید دغه هېواد د اساسي قانون سره سم د ځمکنې بشپړتیا څخه ساتنه وکړي.
ښاغلي ابراهیم زیاته کړه:
"پاکستان په صفري نقطو کې د تاسیساتو جوړولو ته دوام ورکوي د قانون له مخې د ځمکنې بشپړتیا او ملي حاکمیت ساتل د حکومت له اصلي دندو څخه دي چې باید په مسولانه ډول ورسره چلند وکړي او په دې اړه موږ اعلامیه هم ورکړې چې د خپل حکومت تر څنګ ولاړ یو."
د ډیورنډ فرضي کرښه د امیرعبدالرحمان خان حکمرانی پر مهال د هندوستان سره د یوې معاهدې تر لاسلیک وروسته د بریتانیا تر استعمار لاندې مشخصه شوه.
خو د پاکستان له جوړېدو وروسته افغان حکومت هغه وخت دا کرښه په رسمیت نه وپیژانده او تراوسه د کابل او اسلام اباد ترمنځ ډېر وخت د اختلافونو او جنجالونو لامل شمېرل کیږي.
د ولسي جرګې ځيني نور غړي وايي چې د ډیورنډ کرښې په اړه د پاکستان او افغانستان تر منځ کوم حقوقي سند نشته.
د دې جرګې یو غړی کمال ناصر اصولي وايي:
"د انګریزانو او د وخت افغان حکومت تر منځ یوازې یوه موضوع مطرح شوې هغه هم دا چې" د انګریزانو او افغان حکومت تر اغیز لاندې ساحه" نو ځکه پوله مشخصه شوه خو دا چې کومه برخه د ډیورنډ کرښې په نوم مشخصه شوې وي په دې اړه کوم حقوقي سند نشته او زموږ پوله تر اټک او اباسینه ده."
د ډيورنډ کرښې په اوږدو کې تاوتریخوالی له تېرو دوه اونیو راهیسې یو ځل بیا هغه وخت ډېر شو چې پاکستاني ځواکونو په تورخم کې د یوې دروازې د جوړولو چارې پیل کړې.
افغان پوله ساتو ځواکونو د پاکستان د دې کار مخنیوی وکړ چې په مقابلو وسله والو ډزو کې دواړو لورو ته تلفات هم ورسېدل.
په تورخم کې د افغانستان او پاکستاني ځواکونو تر منځ له نښتو وروسته د دواړو هېوادونو د بهرنیو چارو وزارتونو د یو ګډ مېکانېزم په جوړېدو ټينګار وکړ.
خو پوښتنه دا ده چې د پاکستان له لوري د ډیورنډ کرښې د پیژندلو ټولو هڅو سره افغان لوری د دغې فرضي کرښې په اړه څه نظر لري.
د بهرنیو چارو وزارت ویاند شکیب مستغني په دې اړه ازادي راډيو ته وویل:
"د ډیورنډ کرښې په اړه د تصمیم نیول د حکومتونو کار نه دی دا د دواړو لورېو ته پراته ولسونه دي چې د دې کرښې په اړه به پریکړه وکړي تر هغې وخته چې په افغانستان کې امنیت ټینګ نه شي د ډيورنډ موضوع د بحث وړ نه ده."
له دې سره چې د ولسي جرګې یو شمېر غړي د پاکستان پر وړاندې د افغان حکومت د پالیسۍ په روښانولو ټينګار کوي وايي چې د ډیورنډ کرښې دواړو لورو ته پراته خلک افغانان دي.
راپور: یوسف خان ځدراڼ
