د افغانستان د سوداګرۍ او صنایعو د خونې چارواکي وایي، که چیرې د امریکا دا غوښتنه ومنل شي، د دوي ترانزیتي او سوداګریزو فعالیتونو ته به زیان ورسیږي.
د دې خونې مرستیال خان جان الکوزي د پنجشنبې په ورځ ازادۍ رادیو ته وویل، چې د امریکا د بودیجې وزارت له دوي غوښتي، چې د ایران له ځینو بانکونو او سوداګریزو او ترانزیتي ادارو سره دې معاملې بندې کړي.
ده له افغان حکومته وغوښتل، چې د دې اندیښنې او ستونزې اواري ته دې ژر تر ژره یوه روښانه پالیسي غوره کړي:
«دا ناممکنه ده، موږ له دغو څلور کمپنیو سره مستقیمې اړیکې لرو، موږ هر کال د یو میلیارد او درې سوه میلیونو ډالرو په ارزښت محصولات او د سون مواد رانیسو.
د عباس بندره د دوه نیم میلیارد ډالرو په ارزښت ترانزیتي معاملې لرو، ارین بانک او نورو بانکو سره دوه نیم میلیونه کډوال معاملې لري، د دې بندول د افغانستان په تجارتي او ترانزیتي معاملو شپیته فیصده ناوړه اثر کوي.
هیله ده، افغان حکومت یوه څرګنده پالیسي رامنځته کړي، څو د سوداګرو ستونزې او اندیښنې اوارې شي.»
د سوداګرۍ او صنایعو د خونې چارواکې وایي، امریکا دوي ته د ایران«سنتربانک، ارین بانک» د تیلو تولیدونکې یو شرکت او د عباس د بندر یوه څانګه په ګوته کړې او غوښتې یي دي چې، افغان سوداګراو واردوونکې دې ورسره معاملې بندې کړي.
الکوزي زیاته کړه، د تیلو تولیدونکي د همدغه شرکته هرکال له پنځه لسو څخه ترشل فیصدو پورې د ضرورت وړ تیل واردوي.
الکوزي دا هم وویل، امریکا اندیښنه لري چې ایران به په دغو ادارو کې له راټولې شویو پیسو څخه د یورانیمو په غني کولو کې کار واخلي.
د افغانستان د سوداګرۍ او صنایعو وزارت ویاند ازادۍ رادیو ته وویل، په دې برخه کې د افغان او امریکایي چارواکو ترمنځ خبرې روانې دي:
«پر مسئلې مو کار پیل کړی، څو رامنځته شوي اندیښنو ته د حل یوه لاره وموندل شي، افغانستان او امریکا یو د بل ستونزې درک کړي او دواړه لوري هڅه کوي، یوه سودمنه لار ورته غوره شي.»
تیره ورځ د افغانستان د بهرنیو چارو وزیر زلمی رسول د ایران د بهرنیو چارو له وزیر سره په یوې ګډه خبري ناسته کې ویلي، چې دوي ته په دې ډول مسئلو کې ملي ګټې مهمې دي.
په دې وروستیو کې د افغانستان او ایران ترمنځ یو تړون شوی چې له مخې به یي افغانستان د هغه هېواد د چاه بهار له بندر څخه په سوداګریزو او ترانزیتي چارو کې کار اخلي.
د سوداګرۍ او صنایعو د خونې د معلوما تو له مخې اوس مهال د افغانستان او ایران ترمنځ د سوداګریزو فعالیتونو اندازه له یو میلیارد ډالره څخه زیاته شوې ده.
راپور: خان محمد سیند
د دې خونې مرستیال خان جان الکوزي د پنجشنبې په ورځ ازادۍ رادیو ته وویل، چې د امریکا د بودیجې وزارت له دوي غوښتي، چې د ایران له ځینو بانکونو او سوداګریزو او ترانزیتي ادارو سره دې معاملې بندې کړي.
ده له افغان حکومته وغوښتل، چې د دې اندیښنې او ستونزې اواري ته دې ژر تر ژره یوه روښانه پالیسي غوره کړي:
«دا ناممکنه ده، موږ له دغو څلور کمپنیو سره مستقیمې اړیکې لرو، موږ هر کال د یو میلیارد او درې سوه میلیونو ډالرو په ارزښت محصولات او د سون مواد رانیسو.
د عباس بندره د دوه نیم میلیارد ډالرو په ارزښت ترانزیتي معاملې لرو، ارین بانک او نورو بانکو سره دوه نیم میلیونه کډوال معاملې لري، د دې بندول د افغانستان په تجارتي او ترانزیتي معاملو شپیته فیصده ناوړه اثر کوي.
هیله ده، افغان حکومت یوه څرګنده پالیسي رامنځته کړي، څو د سوداګرو ستونزې او اندیښنې اوارې شي.»
د سوداګرۍ او صنایعو د خونې چارواکې وایي، امریکا دوي ته د ایران«سنتربانک، ارین بانک» د تیلو تولیدونکې یو شرکت او د عباس د بندر یوه څانګه په ګوته کړې او غوښتې یي دي چې، افغان سوداګراو واردوونکې دې ورسره معاملې بندې کړي.
الکوزي زیاته کړه، د تیلو تولیدونکي د همدغه شرکته هرکال له پنځه لسو څخه ترشل فیصدو پورې د ضرورت وړ تیل واردوي.
الکوزي دا هم وویل، امریکا اندیښنه لري چې ایران به په دغو ادارو کې له راټولې شویو پیسو څخه د یورانیمو په غني کولو کې کار واخلي.
د افغانستان د سوداګرۍ او صنایعو وزارت ویاند ازادۍ رادیو ته وویل، په دې برخه کې د افغان او امریکایي چارواکو ترمنځ خبرې روانې دي:
«پر مسئلې مو کار پیل کړی، څو رامنځته شوي اندیښنو ته د حل یوه لاره وموندل شي، افغانستان او امریکا یو د بل ستونزې درک کړي او دواړه لوري هڅه کوي، یوه سودمنه لار ورته غوره شي.»
تیره ورځ د افغانستان د بهرنیو چارو وزیر زلمی رسول د ایران د بهرنیو چارو له وزیر سره په یوې ګډه خبري ناسته کې ویلي، چې دوي ته په دې ډول مسئلو کې ملي ګټې مهمې دي.
په دې وروستیو کې د افغانستان او ایران ترمنځ یو تړون شوی چې له مخې به یي افغانستان د هغه هېواد د چاه بهار له بندر څخه په سوداګریزو او ترانزیتي چارو کې کار اخلي.
د سوداګرۍ او صنایعو د خونې د معلوما تو له مخې اوس مهال د افغانستان او ایران ترمنځ د سوداګریزو فعالیتونو اندازه له یو میلیارد ډالره څخه زیاته شوې ده.
راپور: خان محمد سیند