ایراني رسنۍ د څه باندې دیارلس زره افغان کډوالو د ایستلو خبر ورکوي.

د ایران ایرنا دولتي اژانس د خراسان رضوي د پولیسو د مشر مجید شجاع په وینا نن راپور ورکړ چې دا ټول بې اسنادو افغان کډوال د دوغارون او طیبات له سرحدونو د افغانستان لور ته وسپارل شول.

د پولیسو دې مشر د دې کډوالو دقیقه شمېره دیارلس زره دوه سوه څلور تنه یاده کړه.

تراوسه طالبانو په دې اړه څه نه دي ویلي.

د ایرنا د راپور له مخې د روان لمریز کال په لومړیو شپږو میاشتو کې شاوخوا درې لکه اته ویشت زره افغانان چې په غیرقانوني ډول ایران ته داخل شوې وو، بېرته افغانستان ته استول شوي دي.

د افغانستان لپاره د امریکا د سفارت شارژدافېرې کرن ډیکر د طالبانو پر دوو چارواکو د لګېدلو بندیزونو دفاع وکړه.

د امریکا متحدایالتونو د طالبانو د امربالمعروف او نهی عن المنکر سرپرست وزیر خالد حنفي او د طالبانو د علومو اکاډمي پر مشر فریدالدین محمود بندیزونه لګولي دي.

اغلې ډیکر په خپله ایکسپاڼه یا پخواني ټویټر کې نن لیکلي چې حنفي او محمود د افغانستان نیم ولس له خپلو حقونو بې برخې کړی دی.

د طالبانو ویاند ذبیح‌الله مجاهد دا بندیزونه غندلي دي.

ده په خپله ایکسپاڼه کې لیکلي چې د فشارونو اعمال د ستونزو حل لاره نه ده.

امریکا د طالبانو د امر بالمعروف او نهی عن المنکر سرپرست وزیر خالد حنفي د بشري حقونو په سرغړونو تورن کړی او ویلي یې دي چې خالد حنفي له شپږم ټولګي ورپورته د نجونو او ښځو له زده کړو سره مخالفت کړی دی.

د طالبانو د علومواکاډمي پر مشر فرید الدین محمود هم له شپږم ټولګي ورپورته د نجونو او ښځو د تعلیمي مرکزونو د تړلو د پرېکړې د حمایت په خاطر بندیز لګېدلی دی.

د افغانستان لپاره د امریکا د متحدو ایالتونو ځانګړي استازي په اسلام اباد کې له یوشمېر افغان کډوالو سره لیدلي دي.

ټام ویسټ د دې لیدنې کتنې په اړه نن په خپله اېکس پاڼه کې لیکلي دي چې د هغوی ستونزې یې اوریدلې دي او د ملګرو ملتونو د کډوالو د چارو د ادارې، همداراز د مهاجرت د نړیوال سازمان د ادارې له استازیو څخه یې مننه کړې ده چې د دې کډوالو حمایت کوي.

ښاغلي ویسټ څرګنده کړې ده چې سږکال د امریکا متحدو ایالتونو له ( یو این ایچ سي ار) سره اووه اویا میلونه ډالره مرسته کړې ده چې د دې کډوالو ملاتړ وکړي.

ټام ویسټ له درې ورځني سفر وروسته نن له اسلام اباده ولاړ.

ده له پاکستاني چارواکو سره د دې سفر په ترڅ کې تر ډېره د افغان کډوالو پر ستونزو خبرې وکړې.

د امریکا متحدو ایالتونو د طالبانو پر دوو جګپوړیو غړیو بندیزونه لګولي دي.

د امریکا د بهرنیو چارو د وزارت په خپاره کړي بیان کې دا بندیزونه، د طالبانو د حکومت د امر با المعروف او نهې عن المنکر پر سرپرست وزیر خالد حنفي او د علومو اکاډمۍ پر مشر فرید الدین محمود لګیدلي دي.

د امریکا مالیې وزارت د طالبانو د امر بالمعروف سرپرست وزیر خالد حنفي د بشري حقونو په سرغړونو تورن کړی دی چې پکې د اختطاف، په دروو وهل او د خلکو توهینول هم یاد شوي دي.

همداراز په بیان کې ویل شوي دي چې خالد حنفي له شپږم ټولګي ورپورته د نجونو او ښځو له زده کړو سره مخالفت کړی دی.

د طالبانو د علومواکاډمۍ پر مشر فرید الدین محمود هم له شپږم ټولګي ورپورته د نجونو او ښځو د تعلیمي مرکزونو د تړلو د پریکړې د حمایت په خاطر بندیز لګیدلی دی.

د افغان ښځو، نجونو او بشري حقونو لپاره د امریکا ځانګړې استازې رینا امیري هر څه ژر د طالبانو په بند کې د بشري حقونو د زنداني فعالانو د ازادېدو غوښتنه کړې.

اغلې امیري نن سهار په خپله ایکس‌پاڼه د بشري حقونو د نړیوالې ورځې په مناسبت په طالبانو غږ کړی چې ژولیا پارسي، منیژه صدیقي، ندا پرواني، پریسا ازاده او د بشري حقونو ټول هغه مدافعین چې یوازې د افغانانو د حقونو لپاره د مبارزې په خاطر نیول شوي دي، له بنده خوشې کړي.

رینا امیري زیاته کړې، نیول شوي کسان د ستایلو دي او نه باید مجازات شي.

د طالبانو حکومت تر اوسه د ښځو او بشري حقونو په برخه کې د دې فعالانو د نیول کېدو په اړه هیڅ هم نه‌دي ویلي.

خو د نیولو شویو کسانو کورنیو څو ځل تایید کړې ده چې دوی د طالبانو د حکومت له‌خوا نیول شوې دي.

د افغانستان لپاره د امریکا ځانګړی استازی توماس ویسټ وايي، په اسلام‌اباد کې یې له چارواکو سره د تحریک طالبان پاکستان په اړه د را پورته شویو اندېښنو او د افغان کډوالو لپاره په اسانتیاوو خبرې کړي دي

ښاغلي ویسټ نن سهار له پاکستانه د روانېدو پر مهال په خپله ایکس‌پاڼه لیکلي، هغه د دې هېواد د پوځ له لوی درستیز جنرال عاصم منیر، د بهرنیو چارو سرپرست وزیر عباس جیلاني او د افغانستان لپاره د پاکستاني له ځانګړي استازي اصف دراني سره کتلي دي.

ویسټ زیاته کړې ده، امریکا په سیمه کې له ترهګرۍ سره د مبارزې په برخه کې له پاکستان سره ولاړه ده.

هغه له افغان کډوالو او له نړیوالو سازمانونو سره د پاکستان له چلند هم مننه کړې ده.

د افغانستان لپاره د امریکا متحده‌ایالاتو ځانګړی استازی توماس ویسټ ویسټ د ډسمبر په اوومه پاکستان ته تللی و.

د طالبانو حکومت یو چارواکی ادعا کوي چې دوی له پاکستانه د راستنېدونکو کډوالو د استوګنې لپاره د ځمکو دوه لکه نومرې چمتو کړې دي.

د کرنې سرپرست وزیر عطاالله عمري په یوه ویډیو کې چې د طالبانو تر ادارې لاندې باختر اژانس خپره کړې، وايي چې د راستنېدونکو افغان کډوالو لپاره دا ځمکې د هېواد په ټولو ولایتونو کې د ښارګوټو په چوکاټ کې چمتو شوې دي او هغو کسانو ته ورکول کېږي چې خپلې ځمکې نه لري.

د ښاغلي عمري په وینا، د هغو کورنیو لپاره چې تر ۱۰ پورې غړي لري ۱۰ بسوې او د هغو لپاره چې له ۱۰ غړو زیات لري، ۱۵ بسوې نومرې ځانګړې شوې دي چې حکومت یې راستنېدونکو ته په نیمه بیه یا پنځوس سلنه تخفیف ورکوي او په لومړي کال به هېڅ پیسې هم نه ترې اخیستل کېږي.

دا څرګندونې په داسې حال کې کېږي چې په تېرو دوو میاشتو کې له څلورنیم لکو ډېر افغانان، څه په جبري ډول او څه په خپله خوښه له پاکستانه افغانستان ته ستانه شوي دي.

دا کډوال شکایت کوي چې د حکومت او مرستندویو ټولنو له خوا له دوی سره شوې مرستې کافي نه دي.

د کړکېچونو او بشري څېړنو مرکز وايي چې په افغانستان کې د ښځو د زده کړو پر وړاندې د پرتو ننګونو په اړه نن د قطر په پلازمېنه دوحه کې په یوه غونډه کې خبرې په پام کې دي.

دې مرکز پر خپله وېبپاڼه په یوه خبرپاڼه کې ویلي چې د قطر او اندونېزیا د بهرنیو چارو د وزارتونو په کوربه توب د افغان ښځو د زده کړو په اړه نړیوال کنفرانس نن د ډسمبر په نهمه نېټه جوړېږي.

په خبرپاڼه کې راغلي دي چې په دې غونډه کې مخکښ کارپوهان، نړیوال سازمانونه او نور اړوند چارواکي راټولېږي او د افغان ښځو د زده کړو پر وړاندې د خنډونو په اړه بحث کوي.

د کړکېچونو او بشري څېړنو مرکز ویلي چې د دې کنفرانس د څېړنو نتاېج به د یکشنبې په ورځ د دوحه فورم په نوم د پالیسي جوړوونکو او نورو ګډونوالو هغې غونډې ته وړاندې شي چې سږکال د ګډو برخلیکونو د جوړولو تر سرلیک لاندې جوړېږي.

طالبانو د افغانانو او نړیوالو له پرله پسې غوښتنو سره سره تراوسه د نجونو پرمخ د منځنیو ښوونځیو، لیسو او پوهنتونونو دروازې بندې ساتلې دي.

د پاکستان د کورنیو چارو سرپرست وزیر سرفراز بګټي وايي، لس هغه د قانوني اسنادو لرونکي افغانان يې له دې هېواده ايستلي چې د ده په خبره په سیاسې فعالیتونو کې يې لاس درلود.

خو هغه د دې افغانانو د سیاسي فعالیتونو په اړه ډېر جزيیات ورنه کړل.

بګټي چې نن جمعه په اسلام اباد کې يې یوه خبرې کنفراس کې خبرې کولې وویل، بهرني اتباع نه شي کولی د پاکستان په سیاسي چارو کې مداخله وکړي.

بګټي زیاته کړه، دوی اوسمهال د بې اسناده افغان کډوالو د ايستلو په لومړی مرحله کې دي.

د هغه په خبره، په تېرو دوه نیمو میاشتو کې نږدې نیم میلیون هغه افغانان چې په پاکستان کې د پاتې کېدو قانوني اسناد يې نه درلودل له دې هېواده ايستل شوي دي.

پاکستان په رسمي ډول د بې اسنادو افغان کډوالو د ایستل بهیر د روان کال د نومبر په لومړۍ نېټه پیل کړ.

د طالبانو د حکومت ویاند ذبیح‌الله مجاهد د حزب اسلامي د مشر ګلبدین حکمتیار هغه ادعاوې رد کړې چې ویلي وو، امریکا له طالبانو د ټولشموله حکومت د جوړیدو غوښتنې چټکې کړي او د دوی حکومت ته يې یو فهرست هم سپارلی دی.

مجاهد نن پر خپلې ایکسپاڼې یا پخواني ټویټر لیکلي، د حکمتیار خبرې حقیقت نه لري او د دوی حکومت له هیچا سره د ټولشموله حکومت د جوړېدو ژمنه نه ده کړې.

تر دې مخکې د افغانستان ځینو کورنیو رسنیو د افغانستان د اسلامي حزب د مشر ګلبدین حکمتیار له قوله راپور ورکړی و چې امریکا له طالبانو د ټولشموله حکومت د جوړولو غوښتنې چټکې کړي او یو فهرست يې هم ورته سپارلی دی.

د حکمتیار له خولې همدارنګه ویل شوي چې امریکا د طالبانو حکومت ته خبرداری ورکړی، که یې شرایط ونه منل شي د دوی د مخالفانو ملاتړ به پیل کړي.

دا څرګندونې داسې وخت کېږي چې په وروستیو کې په روسیه، تاجکستان، اتریش او نورو هېوادونو کې د طالبانو د سیاسي مخالفانو غونډې جوړې شوي دي.

خپله امریکايي چارواکو د ګلبدین حکمتیار د دې ادعا په اړه تبصره نه ده کړې، خو تر دې مخکې امریکايي چارواکو په افغانستان کې د افغانانو ترمنځ په خبرو ټینګار کړی، خو ویلي یې دي د طالبانو د حکومت پر وړاندې د کوم وسله‌وال مخالفت ننګه نه کوي.