په‌داسې حال کې چې د بشارالاسد د حکومت ماتې د ایران او روسیې ناکامي ښودل کېږي، د ایران د بهرنیو چارو وزیر عباس عراقچي، بشارالاسد په‌دې پړ وباله چې له مخالفانو سره یې خبرې ونه‌کړې او د یوې سیاسي حل‌لارې د موندلو هڅه یې ونه‌‌کړه.

عباس عراقچي د بشارالاسد د حکومت له پرځېدو یوه ورځ وروسته په یوه ټلوېزیوني خپرونه کې د بشارالاسد د سقوط او د سوریې د وروستیو تحولاتو په اړه د ایران سیاست تشریح کړ او ویې ویل چې، ایران، ترکیې او روسیې د آستانې په بهیر کې د سوریې د حالاتو او نارضایتۍ د مدیریت لپاره توافق کړی و.

د ایران د بهرنیو چارو وزیر د بشارالاسد د حکومت له لوري د "انعطاف نه ښودل او چټک اقدام نه‌کول" د سقوط اصلي دلیل وباله.

د روغتیا نړیوال سازمان د افغانستان د بېړني روغتیایي وضعیت په اړه د اکتوبر میاشتې راپور خپور کړ.

په‌دې راپور کې ویل شوي چې، د اکتوبر په میاشت کې په افغانستان کې تر ۱۳۴ زره زیاتو کسانو په ۱۱۷ روغتیایي مرکزونو او روغتونونو کې، چې د دې سازمان تر ملاتړ لاندې دي، طبي مشورې ترلاسه کړي دي.

راپور زیاتوي چې شدید اوبلن نس‌ناستی، د بدن د اوبو کمېدا، د ډینګې تبه، شری او کوویډ-۱۹ د اکتوبر په میاشت کې عامې ناروغۍ وې.

د روغتیا نړیوال سازمان همداراز وايي چې، د نشه‌يي توکو د درملنې له ۱۲ مرکزونو سره یې په افغانستان کې مرسته کړې ده.

که‌څه هم د طالبانو حکومت د اروپایي اتحادیې د پروژو د تطبیق په څرنګوالي نیوکه کړې، خو دغه اتحادیه وایي چې، په افغانستان کې یې له خلکو سره د مرستې لپاره د لسګونو میلیونو یورو په ارزښت پروژې روانې دي.

د طالبانو تر کنټرول لاندې باختر دولتي خبري اژانس د دوشنبې په ورځ راپور ورکړ چې، د کرنې وزارت معین مولوي صدراعظم عثماني د افغانستان لپاره د اروپایي اتحادیې له ځانګړي استازي توماس نیکلاسن سره په کتنه کې د ځینو پروژو د لوړو اداري لګښتونو په اړه نیوکه وکړه.

مولوي صدراعظم عثماني ويلي: "هغه پیسې چې د افغانستان خلکو ته ځانګړې کېږي، له بده‌مرغه زیاتره د پروژو له لارې په اداري لګښتونو مصرفیږي."

خو ښاغلي نیکولاسن په ځواب کې ویلي چې، اروپایي اتحادیه په اوسني وخت کې په افغانستان کې د ۴۴ میلیون یورو په ارزښت پروژې لري، چې له هغې به تقریباً یو میلیون خلک ګټه پورته کړي.

هغه وسله‌‌وال چې د بشارالاسد رژیم یې د یک‌شنبې په ورځ وپرځاوه وایي چې، د یو موقت حکومت په جوړولو بوخت دي او د راپورونو له‌‌مخې محمد بشیر به، چې د هیئت تحریرالشام غړی دی، د دې موقت حکومت صدراعظم وي.

محمد بشیر د ادلب ولایت اداره په غاړه لرله، چې د هیئت تحریرالشام تر کنټرول لاندې وه.

د بشارالاسد له‌‌خوا ټاکل شوي صدراعظم محمد غازي جلالي ویلي چې، د واک د انتقال په پروسه کې به مرسته وکړي.

د راپورونو له‌مخې، اوس د بشارالاسد مخالفان د دمشق ښار او دولتي ودانیو بشپړ کنټرول په لاس کې لري.

د افغانستان او زمبابوې د کرکټ ملي لوبډلې به سبا (چهارشنبې) د درې شل اوره سیالیو د لړۍ په لومړۍ مسابقه کې مخامخ شي.

په پام کې ده چې دواړه لوبډلې دوهمه سیالي د جمعې په ورځ، چې د دسمبر ۱۳مه کېږي او همداراز د شنبې په ورځ، چې د دسمبر ۱۴مه ده، دوې نورې شل اوره سیالۍ وکړي.

دواړه لوبډلې همداراز د دسمبر په ۱۷مه، ۱۹مه او ۲۱مه په درې یو ورځنیو یا پنځوس اوره سیالیو کې هم مخامخ کېږي.

ورپسې په پام کې ده چې دواړه لوبډلې دوې ټېست سیالۍ وکړي.

د دوی لومړۍ ټېسټ‌‌‌لوبه د دسمبر په ۲۶مه پیلیږي او ټاکل شوې ده، چې دوهمه د جنورۍ په دوهمه پیل شي.

دا مسابقې د زمبابوې په کوربه‌‌‌توب په هرارې کې کېږي.

د جنسیتي برابرۍ لپاره د استرالیا سفیرې سټیفني کوپس کمپبل، د افغانستان لپاره د ملګروملتونو د ښځو له چارواکو سره په کتنه کې د طالبانو تر واک لاندې د افغان ښځو او ماشومانو د ستونزو په اړه خبرې وکړي.

د افغانستان لپاره د استرالیا سفارت پرون (دوشنبې) په ایکس‌پاڼه یا پخواني ټویټر کې لیکلي چې، د ملګروملتونو د استازو او اغلې کوپس خبرې د افغانستان د ښځو او ماشومانو پر وړاندې د بشري حقونو او بشري ستونزو پر حل متمرکزې و.

په یوه جلا غونډه کې چې د افغانستان لپاره د استرالیا سفارت له لوري جوړه شوې وه، کمپبل له افغان محصلانو سره د جنسیتي برابرۍ، تعلیم او د ځوانانو لپاره د فرصتونو د زیاتولو په اړه خبرې وکړې او د افغانانو د راتلونکي نسل د ځواکمنولو پر اهمیت یې ټینګار وکړ.

تر دې مخکې د استرالیا د بهرنیو چارو وزیرې پیني وانګ، په طبي انستیتیتونو کې د نجونو پر زده‌کړه د طالبانو د بندیز وروستۍ پرېکړه وغندله او ویې ویل چې، دا د افغان ښځو لپاره پاتې تعلیمي او کاري فرصتونه له‌منځه وړي.

د طالبانو یوې مخالفې ډلې، د افغانستان د ملي مقاومت جبهې ادعا وکړه، چې په فاریاب ولایت کې د دوی په برید کې د طالبانو یو تن وژل شوی او دوه نور ټپیان شوي دي.

د دې جبهې له‌‌خوا په خپره شوې خبرپاڼه کې راغلي، چې دغه برید تېره شپه د فاریاب ولایت په قیصار ولسوالۍ کې د طالبانو پر ګزمه شوی دی.

طالبانو تر اوسه د دې ادعا په اړه څه نه‌دي ویلي.

د ازادې اروپا / ازادي راډیو په خپلواکه توګه دا ادعا تاییدولی نه‌شي.

په اسلام‌اباد کې د طالبانو تر کنټرول لاندې د افغانستان د سفارت سرپرست سردار احمد شکېب د پاکستان له بهرنیو چارو وزیر او د صدراعظم له مرستیال محمد اسحاق ډار سره د دواړو لوریو د اړیکو پر پیاوړتیا خبرې وکړې.

د پاکستان د بهرنیو چارو وزارت نن دوشنبه پر خپله ایکس‌پاڼه لیکلي، چې دواړو لوریو د پاکستان او افغانستان پر ژورو اړیکو خبرې وکړې او پرېکړه یې وکړه، دا اړیکې لا پیاوړې کړي.

وړاندې لیکل شوي، چې په‌‌دې کتنه کې د افغانستان لپاره د پاکستان نوي ګمارل شوي استازي محمد صادق هم برخه درلوده.

صادق تېره اوونۍ یو وار بیا د افغانستان لپاره د پاکستان د ځانګړي استازي په توګه وټاکل شو.

د پاکستان پخوانی ځانګړی استازی اصف درانی په وږي/ سنبلې میاشت کې له دندې لیرې کړای شو.

پاکستان د ګوتو په شمېر هېوادونو له ډلې دی، چې د طالبانو ډیپلوماتان یې منلي او په کابل کې یې سفارت فعال دی، خو پاکستاني چارواکو په وروستیو کې په وار وار ادعا کړې، چې د تحریک طالبان پاکستان جګړه‌مار د افغانستان په خاوره کې حضور لري او د طالبانو حکومت یې په وړاندې اقدام نه‌کوي.

خو پر افغانستان واکمنو طالبانو د افغانستان په خاوره کې د پاکستاني طالبانو د حضور موضوع رد کړې او ویلي دي، چې هېچا ته اجازه نه ورکوي، چې د افغانستان له خاورو د نورو هېوادونو پر خلاف کار واخلي.

د کرملین ویاند وايي، د روسیې ولسمشر ولادمیر پوتین په شخصي ډول د سوریې ولسمشر بشارالاسد ته سیاسي پناه ورکړې ده.

دمتري پسکوف نن په مسکو کې خبریالانو ته وویل، ولسمشر پوتین په شخصي ډول دا پرېکړه وکړه، چې اسد او د کورنۍ غړو ته یې پناه ورکړي.

هغه په‌دې باب نور توضیحات ورنه‌کړل.

بشارالاسد د سوریې د نظام له پرځېدو وروسته مسکو ته تللی او پر سوریې د هیئت تحریرالشام افراطي ډلې په مشرۍ یاغیانو پرون یک‌شنبه ولکه ټینګه کړه.

په همدې حال کې ټاکل شوې، چې د ملګروملتونو امنیت شورا نن د تړلو دروازو تر شا د سوریې پر وضعیت بحثونه وکړي.

د ملګروملتونو د بشري حقونو کمېشنر وايي، د بشارالاسد د رژیم نسکورېدلو، په دغه هېواد کې د سیاسي انتقال په اړه هراړخیزو خبرو ته زمینه برابره کړې ده.

ولکر تُرک نن په جنیوا کې په یوه کنفرانس کې وویل، هیله‌‌‌من دی، چې اوسنی وضعیت د هراړخیزو خبرو لپاره لار خلاصه کړي، ځکه د ده په وینا د دې کار لپاره لوی فرصت برابر شوی دی.

ترک دغه‌‌راز په سوریه کې د تېرو جنایتونو په اړه د حساب‌‌‌‌کتاب او د دقیقو شواهدو د خوندي کېدو غوښتنه وکړه.

د بشارالاسد رژیم پرون یک‌شنبه ړنګ شو او د هیئت تحریرالشام ډلې په مشرۍ یاغیانو پر قدرت ولکه ټینګه کړه.

د اتریش لپاره د روسیې سفیر میخایل اولیانوف پرون ناوخته په ټولنیزو شبکو کې لیکلي، چې بشارالاسد او د کورنۍ غړي یې مسکو ته تللي دي.

د روسي رسنیو د راپورونو له‌‌‌مخې، روسیې اسد ته پناه ورکړې ده، خو د کرملین ویاند دمتري پیسکوف نن په یوه کنفرانس کې د خبرو پر مهال، مسکو ته د اسد د تګ موضوع تایید نه‌کړه.