ایران وايي، راتلونکې اوونۍ به د افغانستان په شمول د ایکو د لسو غړیو هېوادونو د بهرنیو چارو وزیرانو کوربه وي.

د ایران د بهرنیو چارو وزارت وياند اسماعیل بقايي (د دوشنبې په ورځ) په یوه خبرپاڼه کې وویل چې، د ایکو د اقتصادي همکارۍ سازمان (ECO)د بهرنیو چارو وزیرانو ۲۸مه غونډه به په مشهد ښار کې جوړه شي.

په خبرپاڼه کې همداراز ویل شوي چې، د ایکو د غړو هېوادونو د بهرنیو چارو وزیران، جګپوړي چارواکي، د سیمه‌ییزو سازمانونو مشران او د څو اړخیزو اقتصادي بنسټونو سرمنشيان به په‌‌دې غونډه کې ګډون وکړي.

بقایي د ایکو سازمان د اهمیت د یادونې په ترڅ کې ویلي: "د دې سازمان لومړنی هدف د سیمې اقتصادي پرمختګ ته وده ورکول دي."

د افغانستان د بهرنیو چارو وزارت پخوانی مرستیال حکمت خلیل کرزی وايي، په دوحه کې یې د څو هېوادونو له استازو سره په کتنه کې له افغانستان سره د دوامداره تعامل د امکاناتو په اړه خبرې کړي دي.

حکمت خلیل کرزي پرون (دوشنبې) پر خپله ایکس‌پاڼه لیکلي، د بریتانیا د سفیر په کوربه‌توب په‌‌دې کتنه کې د بریتانیا، امریکا، جرمني، ایټالیا، هالنډ او فنلنډ استازو ګډون کړی و.

حکمت خلیل کرزي تر دې وړاندې په استانبول کې له یوشمېر نورو افغان سیاستوالو سره د افغانستان د وضعیت په اړه سلامشورې کړې وې.

د هندوستان غوره لیګ یا ای پي ایل د ۲۰۲۵م کال د سیالیو لپاره فضل حق فاروقي د راجستان راویلز لوبډلې له لوري په دوه کروړه هندي روپیو واخیستل شو.

دا په روانه بولۍ کې پنځم افغان لوبغاړی دی چې اخستل کېږي.

د فاروقي لپاره د پیل بیه دوه کروړه ټاکل شوې وه چې په هماغه بیې راجستان واخیست او بلې لوبډلې پرې بولي ونه کړه.

د نن ورځې په بولۍ کې یوازې دوه افغان لوبغاړي مجیب‌الرحمن او نوین الحق هېڅ لوبډلې ونه پېرل.

د ویلو ده چې دغه بولي لا هم روانه ده او ګڼ شمېر نور افغان لوبغاړي لا بولۍ ته نه دي وړاندې شوي.

د روسیې د امنیت شورا منشي سرګي شویګو نن دوشنبه په کابل کې له طالب چارواکو سره وکتل.

د طالبانو حکومت په یوه خبرپاڼه کې ویلي چې شویګو په سپېدار ماڼۍ کې د طالبانو د ریاست الوزرا له سیاسي مرستیال مولوي عبدالکبیر سره وکتل او د مسکو او کابل ترمنځ د اړیکو پر پراختیا یې ټینګار وکړ او ویلي یې دي چې هېواد یې چمتو دی په بېلابېلو برخو کې له دې جملې رېل پټلۍ، ټرانسپورټ، صنعت، کرنې، برښنا او کانونو په ګډون بنسټیزې پروژې پیل کړي.

په دې اړه نور جزییات نه دي ورکړل شوي.

په خبرپاڼه کې ویل شوي چې مولوي عبدالکبیر په دې غونډه کې ویلي چې د طالبانو حکومت غواړي په سیمه‌ییزو فارمټونو کې معناداره حضور ولري.

هغه دا هم وویل چې د طالبانو حکومت به چا ته اجازه ورنه کړي چې د افغانستان خاوره د چا پر ضد وکاروي.

باخبرو سرچینو د ازادۍ راډیو د تاجکستان څانګې ته وویل، د تاجکستان په یوه سرحدي سیمه کې پر چینايي وګړو د اکتوبر د ۲۷مې نېټې حمله له افغانستان څخه شوې وه.

په هغه حمله کې یو چینایي وګړی وژل شوی او څلور نور ټپیان شوي وو.

شویګو او ورسره مله پلاوي د طالبانو د ریاست الوزرا له اقتصادي مرستیال ملا عبدالغني برادر سره هم وکتل.

د افغانستان لپاره د روسیې د ولسمشر ولادیمیر پوتین ځانګړي استازي ضمیر کابلوف پرون په کابل کې د طالبانو د بهرنیو چارو له سرپرست وزیر امیرخان متقي سره وکتل.

د طالبانو د بهرنیو چارو وزارت وايي، په دې کتنه کې د دوه اړخیزو اړیکو په ځانګړي ډول پر اقتصادي همکاریو، پانګونې او ټرانزیټ خبرې وشوې.

تر دې مخکې د افغانستان لپاره د چین ځانګړي استازي یوشیاو یونګ د شنبې په ورځ په کابل کې د طالبانو له ځینو چارواکو سره وکتل.

روسیه او چین د هغو څو هېوادونو په ډله کې دي چې د طالبانو له حکومت سره نږدې اړیکې لري او د دې ډلې ډیپلوماتان یې منلي دي.

مسکو په وروستیو کلونو کې د افغانستان په اړه د څو غونډو کوربه توب کړی دی.

د مسکو فارمټ شپږمه غونډه د روان کال په تلې یا میزان میاشت کې د روسیې، ایران، پاکستان، چین، هند، تاجکستان، ازبکستان، قزاقستان، قرغزستان او طالبانو د استازو په ګډون جوړه شوې وه.

د دې فارمټ په خبرپاڼه کې پر طالبانو غږ شوی و چې د افغانستان په خاوره کې د ترهګرو ډلو پر وړاندې مبارزه وکړي او اجازه ورنه کړي چې د افغانستان خاوره د نورو هېوادونو پر ضد وکارول شي.

د هندوستان غوره لیګ یا "آی‌پي‌ایل" د ۲۰۲۵م کال د لوبو لپاره د لوبغاړو د پیرلو مراسمو په دوهمه ورځ د افغان لوبغاړو له ډلې عظمت‌الله عمرزی د پنجاب کېنګز لوبډلې له لوري په ۲ کروړه او ۴۰ لکو هندي روپيو واخیستل شو.

دا په روانه بولۍ کې څلورم افغان لوبغاړی دی چې اخستل کېږي.

د عمرزي د لوبېدو قیمت ۱.۵۰ کروړه هندي روپۍ ټاکل شوی و چې د چینای سوپرکینګز او پنجاب کېنګز ترمنځ پرې بولي ووهل شوه او پنجاب واخیست.

د نن ورځې په بولۍ کې بل افغان لوبغاړی الله محمدغضفنر و چې ممبيي اینډينز لوبډلې واخیست.

تېره ورځ بیا رحمن‌الله ګربز د کلکته نایټ رایډرز او نوراحمد د چینای سوپرکېنګز لوبډلو له لوري اخستل شوي دي.

راشدخان بیا له وړاندې د ګجرات ټایټنز لوبډلې له ځان سره ساتلی دی.

د ویلو ده چې د "آی‌پي‌ایل" د بولۍ لپاره سږکال ۱۸ افغان لوبغاړي شارټ لیست شوي دي، خو تر دې دمه ۸ لوبغاړي بولۍ ته وړاندې شوي دي.

د هندوستان غوره لیګ یا "آی‌پي‌ایل" د ۲۰۲۵م کال د لوبو لپاره د لوبغاړو د پیرلو مراسمو په دوهمه ورځ د افغان لوبغاړو له ډلې الله محمدغضنفر د ممبيي اینډینز لوبډلې له لوري په ۴ کروړه او ۸۰ لکو هندي روپيو واخیستل شو.

دا په روانه بولۍ کې درېیم افغان لوبغاړی دی چې اخستل کېږي.

د غضنفر د لوبېدو قیمت ۷۵ لکه هندي روپۍ ټاکل شوی و، خو په پيل کې د کلکته نایټ رایډرز او رویل چیلنجرز بنګلور لوبډلو پرې بولي ووهله او په پای کې د ممبيي لوبډلې تر ټولو مخکې شو او وی پېره.

د نن ورځې په بولۍ کې بل افغان لوبغاړی مجیب الرحمن هم وړاندې شو، خو هېڅ لوبډلې ورته زړه ښه نه کړ.

تېره ورځ بیا رحمن‌الله ګربز د کلکته نایټ رایډرز او نوراحمد د چینای سوپرکینګز لوبډلو له لوري اخستل شوي دي.

راشدخان بیا له وړاندې د ګجرات ټایټنز لوبډلې له ځان سره ساتلی دی.

د ویلو ده چې د "آی‌پي‌ایل" د بولۍ لپاره سږکال ۱۸ افغان لوبغاړي شارټ لېست شوي٬ خو تر دې دمه ۷ لوبغاړي بولۍ ته وړاندې شوي دي.

ملګروملتونو د ښځو پر وړاندې د تاوتریخوالي د له‌منځه وړلو د نړیوالې ورځې په مناسبت پر افغانستان له واکمنانو غوښتي چې د ښځو او نجونو پر وړاندې د تاوتریخوالي د پای ته رسولو لپاره دې ژر تر ژره اقدام وکړي.

په افغانستان کې د ملګروملتونو د مرستندوی پلاوي دفتر (یوناما) نن دوشنبه پره یوه اعلامیه کې پر افغانستان پر چارواکو غږ وکړ چې د ښځو له حقونو او بنسټیزو آزادیو د سرغړونو سیستماتیک بهیر دې ودروي.

طالبانو مخکې ویلي وو چې، د اسلامي شریعت په چوکاټ کې د ښځو او نجونو حقونو درناوي ته ژمن دي.

یوناما په یوه بیان کې ویلي چې په افغانستان کې د عدالت د تامین او د ښځو او نجونو پر وړاندې د تاوتریخوالي د پای ته رسولو لپاره بېړني اقدام ته اړتیا ده.

تر دې مخکې د افغانستان د پرمختګ غوښتونکو غورځنګ په ګډون د ښځو د حقونو ځینو ډلو نن د ښځو پر وړاندې د تاوتریخوالي د له‌منځه وړلو د نړیوالې ورځې په مناسبت په هېواد کې د ښځو او نجونو پر وړاندې د محدودیتونو د لیرې کولو غوښتنه کړې ده.

دغه غورځنګ په یوه بیان کې ویلي، دا ورځ په داسې حال کې لمانځل کېږي، چې افغان مېرمنې "تر ټولو تورو" شرایطو کې ژوند کوي او له خپلو لومړنیو حقونو بې‌برخې دي.

د افغانستان کرکټ بورډ ادارې ویلي دي چې، د اتلانو جام (چمپینزټراپي) سبا سه‌شنبه افغانستان ته ور وړل کېږي.

کرکټ بورډ زیاته کړې، دغه ټراپي د نومبر په ۲۶مه نېټه افغانستان ته ور وړل کېږي، چې لومړی به د کرکټ بورډ په اداره کې د کرکټ د پخوانیو مخکښو لوبغاړو ترمنځ نندارې ته کېښودل شي او بیا به د افغانستان نورو تاریخي سیمو ته د نندارې لپاره ولېږدول شي.

د افغانستان د کرکټ ملي لوبډلې په لومړي ځل د اتلانو جام سیالیو ته لار موندلې ده او په پلان کې ده چې دغه جام د نوي ۲۰۲۵ زېږدیز کال په فبرورۍ میاشت کې په پاکستان کې پیل شي.

که څه هم د هندوستان او پاکستان د خپل‌منځي جنجالونه له امله لا هم د چمپینز ټراپۍ بشپړ مهال‌وېش نه‌دی اعلان شوی، خو افغانستان به په خپل ګروپ کې له سویلي افریقا، اسټرالیا او انګلستان سره سیالۍ وکړي.

افغان کرکټ بورډ نه‌دي ويلي چې دا ټراپي به د افغانستان په کومو تاریخي سیمو او ولایتونو کې نندارې ته کېښودل شي.

د ویلو ده چې یاده ټراپي په لومړي ځل په پاکستان کې نندارې ته وړاندې شوه او تر افغانستان وروسته به بنګله‌‌دېش، سویلي افریقا، اسټرالیا، نیوزیلنډ، انګلستان اوهندوستان ته هم د نندارې لپاره سفرونه وکړي.

د روغتیا نړیوال سازمان (WHO) په بلخ کې په نشو د روږدو ښځو او ماشومانو د درملنې لپاره د یوه ۵۰ بستري مرکز د پرانیستې خبر ورکړ.

د دغه بنسټ د افغانستان څانګې پرون پر خپله ایکس‌‌پاڼه (پخواني ټویټر) لیکلي، چې د روغتیا نړیوال سازمان سیمه‌‌‌ییزې مشرې حنان بلخي افغانستان ته د سفر پر مهال دغه مرکز پرانیست.

وړاندې ویل شوي، چې په راروانو لسو میاشتو کې به په نشو ۶۲۰ روږدې ښځې او ۱۲۰ روږدي ماشومان په دغه مرکز کې تداوي شي.

د طالبانو کورنیو چارو وزارت په چنګاښ/ سرطان میاشت کې ویلي وو، په ټول افغانستان کې په نشو څه باندې ۱۱۵زره روږدي کسان راټول کړای شوي او تداوي شوي دي.

بیا هم اندېښنې شته چې ګڼ روږدي کسان له نشو تر لاس اخیستو وروسته روغ شوي، خو د کاري فرصتونو او سالمو بوختیاوو د نشتوالي له کبله بیا په نشو اخته شوي دي.

د افغانستان د پرمختګ غوښتونکو غورځنګ په ګډون د ښځو د حقونو ځینو ډلو نن د ښځو پر وړاندې د تاوتریخوالي د له‌‌منځه وړلو د نړیوالې ورځې په مناسبت په هېواد کې د ښځو او نجونو پر وړاندې د محدودیتونو د لیرې کولو غوښتنه کړې ده.

دغه غورځنګ په یوه بیان کې ویلي، دا ورځ په‌‌داسې حال کې لمانځل کېږي، چې افغان مېرمنې "تر ټولو تورو" شرایطو کې ژوند کوي او له خپلو لومړنیو حقونو بې‌‌برخې دي.

بل‌خوا د ملګروملتونو سرمنشي انتونیو ګوتېریش وايي، د ښځو او نجونو په وړاندې زورزیاتی یوه وبا ده، چې د بشريت د شرم سبب شوی دی.

هغه نن د ښځو په وړاندې د تاوتریخوالي له‌‌‌منځه وړلو ورځې په مناسبت چې هم‌مهاله ورسره د یوې اوونۍ لپاره کمپاین پیلېږي، پر خپله ایکس‌‌‌پاڼه لیکلي، هېڅ هېواد او ټولنه نه‌‌شته، چې اغېزمنه شوې نه‌‌وي او وضعیت د لا کړکېچن کېدو خوا ته روان دی.

د ملګروملتونو سرمنشي د عدالت او حساب‌کتاب لپاره د فوري اقدام غوښتنه کړې ده.

ملګري ملتونه وايي، د ښځو په وړاندې د تاوتریخوالي د له‌منځه وړلو په موخه په یوه کمپاین کې چې هر کال د نومبر له ۲۵مې څخه د ډسمبر تر ۱۰مې پورې د "NoExcuses" یا "هيڅ پلمه نه‌شته" له شعار سره پیلېږي او له حکومتونو غواړي چې د ښځو او نجونو په وړاندې د تاوتریخوالي پر مخنیوي پانګونه وکړي.