دا د امریکا په تاریخ کې لومړی ځل دی چې یو برحاله ولسمشر یا د وسله‌‌‌والو ځواکونو اعلی سر قومندان یې دغه عمر ته رسیږي.

د ازادي راډیو د خبر مرکزي څانګې لیکلي چې، د بایډن د ورځنیو چارو په مهال‌‌‌‌‌وېش کې داسې عمومي غونډې او لیده کاته نه‌‌‌‌دي شامل.

بایډن د نومبر د پنځمې نېټې له ولسمشریزو ټاکنو نه هم په ظاهره د عمر د زیاتوالي او پر هغه د رایه ورکونکو د نه باور له کبله په شا شو.

هغه خپله مرستیاله کامالا هریس د ډیموکرات ګوند نومانده کړه چې، د جمهوري غوښتونکي ډونالډټرمپ په وړاندې یې ماتې وخوړه.

راپور کې راغلي چې، ډونالډټرمپ به د ۲۰۲۹ کال په جنورۍ کې چې واک بل ولسمشر ته سپاري، د عمر په لحاظ له بایډن نه هم پوخ عمره ولسمشر او سن به یې د ۸۲ کلونو او ۷ میاشتو وي.

د امریکا متحدایالتونو پرون چهارشنبه په غزه کې د اوربند د غوښتنې په اړه د ملګروملتونو د امنیت شورا پرېکړه‌‌‌لیک ویټو یا رد کړ.

اسوشیتید پریس خبري اژانس لیکلي، متحدایالتونو ځکه دغه پرېکړه‌‌‌لیک رد کړی دی، چې په وینا یې د برمته شویو اسراییلیانو د سم‌لاسي خلاصون یادونه په‌کې نه‌‌ده شوې.

د ملګروملتونو د امنیت شورا د پنځلس غړو له ډلې یوازې امریکا دا پرېکړه‌‌لیک نه‌‌دی منلی، حال دا چې لویو متحدانو یې، لکه بریتانیا او فرانسې پرېکړه‌‌‌‌لیک ته مثبته رایه ورکړې ده.

حماس چې امریکا او اروپايي ټولنه یې ترهګره ډله بولي، د ۲۰۲۳ کال په اکتوبر کې پر اسراییلو غلچکي برید سره شاوخوا دوه نیم سوه اسراییلیان غزې ته برمته کړل.

لسګونه دغه برمته شوي د یوه لنډمهاله اوربند پر مهال له فلسطیني بندیانو سره تبادله او یوشمېر نور د پوځي عملیاتو پایله کې خوشې شوي، خو له سلو ډېر یې لا هم هلته پاتې دي.

په دغه هېواد کې پروسږکال درې زره کسانو د ترافیکي پېښو په ترڅ کې خپل ژوند له لاسه ورکړی دی.

د ایټالیا نوي ترافیکي مقررات د دغه هېواد مشرانو جرګې پرون تصویب کړل.

په دغو کې یوه مقرره دا ده چې، د موټر چلولو په وخت د چلونکي په یوه لیتر وینه کې باید الکحول تر صفر اعشاریه پنځو زیات نه وي.

هغه کسان چې په وینه کې یې د الکحولو مقدار تر دې ډېر وي تر دوه زره یورو پورې به جریمه شي.

د دې قانون له‌‌مخې که چېرته د الکحولو اندازه د یوه چلونکي په وینه کې د موټر چلولو پرمهال لږ څه زیاته وي ممکن تر شپږ میاشتو پورې زنداني شي.

د نوي قانون له‌‌مخې هغه کسان چې د موټر چلولو پرمهال یا په ټليفون خبرې کوي یا چټ کوي، تر زرو یورو پورې جریمه کېږي او که دا کار تکرار شي جریمه به یې نوره هم لوړه شي او د درې میاشتو په مخه به یې لایسنس هم بند شي.

د افغانستان پخواني ولسمشر حامد کرزي د افغانستان لپاره د ایران له ځانګړي استازي او سفیر حسن کاظمي قُمي سره د لیدو پرمهال ټینګار وکړ چې د سیمې هېوادونه دې د افغانانو د ستونزو د حل لپاره هڅې او ابتکار وکړي.

حامد کرزي له ښاغلي قُمي سره پرون په کابل کې د لیدو پرمهال دا خبره وکړه، خو د ایراني رسنیو په وینا ښاغلي کرزي د دې هڅو او ابتکار په اړه جزییات نه‌‌دي ورکړي.

کاظمي قُمي پرون د طالبانو د دفاع او بهرنیو چارو د سرپرست وزیرانو په ګډون د هغوی له یوشمېر چارواکو سره هم په کابل کې لیدنې کتنې لرلې.

د افغانستان لپاره د امریکا د متحدایالتونو شارژدافیره کرن ډیکر وایي، افغانستان د خپلو ټولو خلکو له مشارکت پرته پرمختګ نه‌شي کولی.

اغلې ډیکر دا خبره په افغانستان کې د نجونو د زده‌‌‌کړو تر محدودیت پورې پرون په خپلې ایکس‌پاڼه (پخواني ټویټر) کې لیکلې ده.

نوموړې زیاتوي چې، متحدایالتونه په افغانستان کې د ټولو لپاره د یو ډول زده‌‌کړو غوښتنه کوي.

روانه اوونۍ په نړۍ کې د زده‌کړو د اوونۍ په توګه لمانځل کېږي، خو په افغانستان کې تر شپږم ټولګي پورته د نجونو پر زده‌‌‌کړو بندیزونه لګېدلې دي.

د ملګروملتونو د شمېرو له‌‌‌‌مخې د دغو بندیزونو په خاطر په افغانستان کې تر یو میلیون او څلور لکه ډېرې نجونې له زده‌‌‌کړو محرومې شوې دي.

د جرمني د بهرنیو چارو وزارت په هامبورګ، مونشن او فرانکفورت کې د ایران د کونسلګریو د بندېدو خبر ورکړ.

جرمني پرون د ایران د حکومت له لورې د جمشید شارمهد د اعدام په غبرګون کې د دې کونسلګریو د تړل کېدو پرېکړه اعلان کړه.

جمشید شارمهد چې د ایران او جرمني دوګونی تابعیت یې درلود د اکتوبر په اته ویشتمه په ایران کې اعدام شو.

د ایران سفارت به په برلین کې پرانیستی وي.

په جرمني کې نژدې درې لکه ایرانیان ژوند کوي.

شارمهد په ۱۹۵۵م کال کې په ایران کې زېږیدلی و، په اووه کلنۍ کې لوېدیځ جرمني ته تللی و.

دی پروسږکال پسرلی له ترهګرو سره د تړاو په تور په اعدام محکوم شو.

د جرمني حکومت، د شارمهد د کورنۍ غړیو او د بشري حقونو فعالانو دا تور بې‌بنسټه بللی دی.

نړیوال بانک په یوه راپور کې ویلي دي چې، د افغانستان صادرات د روان کال له جنوري تر سپتمبر میاشتې پورې د تېرکال همدې مودې په پرتله څوارلس په سلو کې کم شوې دي.

دغه بانک په خپل راپور کې چې پرون یې له رسنیو سره شریک کړ، د افغانستان د صادراتو د کمېدو یو علت د پاکستان له لورې د افغانستان پر مېوو او زراعتي محصولاتو د مالیاتو زیاتېدل یاد کړي دي.

د طالبانو د سوداګرۍ او صنعت وزارت ویاند عبدالسلام جواد په وروستیو کې ویلي و چې، د کال په لومړیو پنځو میاشتو کې پاکستان ته د افغانستان صادرات لس په سلو کې کم شوې دي.

د نړیوال بانک د راپور له‌‌‌مخې د کال له پیله تر سپتمبر پورې د افغانستان صادرات دوه نوي اعشاریه پنځه میلیونه ډالرو ته رسیږي.

د عربي متحده اماراتو په کوربه‌توب د نولس‌‌کلنو ځوانانو ترمنځ د پیل شویو درې اړخیزو سیالیو په لړ کې افغانستان نن چهارشنبه د نومبر په ۲۰مه نېټه خپله درېیمه سیالي له پاکستان سره ترسره کړه چې د ۱۳ منډو په توپیر یې وبایلله.

دغه سیالي چې د کابل پر وخت سهار ۱۰ بجې پیل شوې وه، پاکستان د پچې تر ګټلو وروسته توپوهنه وکړه او د ۲۴۵ منډو هدف یې وټاکه.

په‌‌‌‌دې سیالۍ کې د پاکستان پيلیزو توپوهونکو عثمان خان او شاهزیب خان اوږده ملګرتیا وکړه او دواړو نیمه سلیزې ووهلې.

د افغانستان د توپ اچونکو له ډلې خاطر ستانکزي او عبدالعزیز خان درې درې او نصیر خان دوه لوبغاړي وسوځول.

افغان نولس‌‌‌‌کلنې لوبډلې که څه هم د هدف پوره کولو ته ورنږدې شوي وو، خو د لوبې په وروستیو شېبو کې یې پرله‌‌‌‌پسې ویکټې له لاسه ورکړې او په ۴۷ اورونو کې یې د ټولو لوبغاړو تر سوځېدو وروسته ۲۳۱ منډې وکړې.

دا ځل د افغان توپوهونکو له ډلې عزیرالله ۷۰، نصیرخان او فیصل خان بیا ۴۷ـ۴۷ منډې وکړې.

د پاکستان لپاره علي رضا او فهیم‌‌‌الحق مخکښ توپ اچونکي وو چې په ترتیب سره یې څلور او درې لوبغاړي وسوځول.

د دې لوبلړۍ په لومړنیو دوه سیالیو کې بیا افغانستان پاکستان ته د ۱۰۰ منډو په توپیر او عربي متحده اماراتو ته د ۱۶۹ منډو په توپير ماتې ورکړې وې.

د ویلو ده چې افغان لوبډله به د نومبر په ۲۴مه نېټه خپله وروستۍ لوبه له عربي متحده اماراتو سره ترسره کوي او تر هغې وروسته به د لوبلړۍ دوه مخکښې لوبډلې د نومبر په ۲۶مه نېټه پایلوبه لوبوي.

د حافظ ګل‌‌بهادر ډلې، چې د تحریک طالبان پاکستان څخه جلا شوې ډله ده، د پاکستان د امنیتي ځواکونو پر یوې پوستې د تېرې شپې د ځانمرګي برید او ډزو مسوولیت منلی دی.

دغې ډلې په‌‌‌دې پېښه کې د ۱۲ پاکستاني پوځیانو د وژل کېدو ادعا کړې ده، چې دا ارقام تر اوسه په خپلواکه توګه نه‌‌‌‌‌‌‌دي تایید شوي.

د پاکستان د استخباراتو یوه چارواکي د خپل نوم نه افشا کېدو په شرط پرون سه‌‌شنبې مشال راډیو ته وویل چې، یوه مشکوک ځانمرګي پر چاودېدونکو موادو بار خپل موټر د ډيورنډ فرضي کرښې ته څېرمه د خیبرپښتونخوا ایالت په جاني‌خېلو کې له پوستې سره ټکر کړ، چې د چادونې په نتیجه یې دولس سرتیري ووژل شول او څو تنه نور ټپیان شول.

د دغه چارواکي په خبره دا پېښه تېر ماښام شاوخوا اووه بجې شوې.

د افغانستان لپاره د ملګروملتونو د عالي کمېشنرۍ دفتر (یوناما) وايي، په افغانستان کې د ماشومانو د خوندي راتلونکي لپاره پانګونه اړینه ده.

یوناما دا خبره نن (چهارشنبه، د سلواغې ۳۰مه) د ماشومانو د نړیوالې ورځې په مناسبت پر خپله ایکس‌‌پاڼه یا پخواني ټویټر کې لیکلې ده.

د دې سازمان په وینا، راتلونکي نسلونه د ځمکنیو ماینونو او د جګړې له پاتې شونو څخه د پاک ژوند مستحق دي.

تر دې مخکې د ملګروملتونو د بشري چارو د همغږۍ دفتر (OCHA) د تېر کال په راپور کې ویلي و چې، د افغانستان د ۴۰۱ ولسوالیو په درېیمه برخه کې ناچاودي توکي او ماینونه شتون لري، چې د چاودنو له امله یې هره میاشت ۶۰ کسان چې ډېری یې ماشومان دي مړه کېږي او یا معلول کېږي.