په ایران کې درې کسان د اټومي ساینسپوه د قتل په قضیه کې په اعدام محکوم شوي دي.

د ایران د قضا ویاند اصغر جهانګیر نن په تهران کې یوې خبري غونډې ته وویل چې دا حکم په ۲۰۲۰م کال کې د ایران د نامتو اټومي ساینسپوه محسن فخري‌زاده د وژنې په تړاو د اورمیه ښار لومړنۍ انقلابي محکمې تورنو ته چې نومونه یې نه دي اخیستل شوي، اورولی او دا دوسیه اوس مهال د استېناف په محکمه کې ده.

ایران د فخري‌زاده د قتل پړه پر اسراییلو اچولې ده.

اورمیه د ایران په شمال لوېدیځ کې د آذربایجان او ترکیې سرحدونو ته نژدې پروت ښار دی.

د اعدام دا حکمونه داسې مهال اعلانېږي چې د ایران او اسراییلو اړیکي اوس د بل هروخت پرتله ترینګلي دي.

د کراچۍ پولیسو په یوه بیان کې ویلي چې پېښه نن سهار د کراچۍ د ټوکر اوبدلو په یوه کارخونه کې د یو ځايي امنیتي ساتونکي او چینايي وګړو ترمنځ له شخړې وروسته هغه مهال وشوه چې، ساتونکي پر چینايي وګړو ډزې وکړې.

پولیس وايي چې، ټپیان روغتون ته رسول شوي او تورن کس له ساحې څخه تښتېدلی دی.

تر دې مخکې هم پاکستان کې په بېلابېلو پېښو کې پر چينايي وګړو بريدونه شوي، چې هغوی ته په‌کې مرګ‌ژوبله هم اوښتې وه.

د غزې اوسېدونکي وېره لري چې اسراییل د غزې په شمال کې د استوګنې د سیمو د تخلیې لپاره ښايي نورې هوايي حملې هم وکړي.

د فلسطیني کډوالو لپاره د ملګروملتونو ادارې پرون وویل، اسراییلو د هغو لاریو شمېر کم کړی چې غزې ته مرستې رسوي او وايي چې له‌دې سره به خوړو، دارو-درملو او نورو ضروري موادو ته اړتیا زیاته شي، خو اسراییلو دا خبره رد کړې ده.

د غزې د روغتیايي چارواکو په وینا په بیت لاهیا سیمه کې د اسراییلو په پروني برید کې یوشمېر کسان مړه او ټپیان شوي او په‌دې سیمه کې پر یوه کور د پرون سهارنۍ بمبارۍ په پایله کې اووه کسان وژل شوي دي.

سرچینو رویټرز خبري اژانس ته ویلي، په زوایده ناحیه کې د اسراییلو په یوبل هوایي برید کې څلور کسان او د غزې په مرکزي او جنوبي برخو کې په جلا حملو کې پنځه کسان وژل شوي دي.

د افغانستان لپاره د کاناډا ځانګړی استازی وايي، د ده هېواد، جرمني، هالنډ او اسټرالیا د طالبانو حکومت ته رسما خبر ورکړی چې غواړي د بشري حقونو، په تېره د ښځو د حقونو اړوند بحثونه راپورته او په پایله کې یې د عدالت په نړیواله محکمه ICJ کې د هغوی پروړاندې دعوه وکړي.

د کاناډا ځانګړي استازي دیوید سپرول پرون له ګلوب اینډ مېل سره په مرکه کې وویل، طالبانو تر اوسه دوی ته ځواب نه‌دی ورکړی.

سپرول وايي، د دوی اقدام ته لاهم څو پړاونه پاتې دي، خو دی زیاتوي چې که د ښځو په برخه کې د طالبانو پالیسۍ بدلې نه‌شي نو دوی به دا مسئله ICJ ته راجع کړي.

دې څلورو هېوادونو په خپله طرح کې د هغه نړیوال کنوانسیون یادونه کړې چې د ښځو پر وړاندې د هر راز تبعیض له‌منځه وړل غواړي.

دوی طالبانو ته شپږ میاشتې مهلت ورکړی چې خپلې پالیسۍ بدلې کړي، خو د دې طرحې له اعلان څخه یوه میاشت تېره شوې ده، په‌داسې حال کې چې په افغانستان کې په‌دې برخه کې هيڅ راز بدلون نه لیدل کېږي.

د ایران د بهرنیوچارو وزارت له افغانستان سره په سرحد کې د ایراني پوله‌ساتو په ډزو د یوشمېر افغان کډوالو د وژنې او ټپي کېدو په اړه د طالبانو د حکومت د څېړنو پر پایلو ناخوښي څرګنده کړې ده.

د ایران د بهرنیوچارو وزارت ویاند اسماعیل بقايي پرون یوې خبري غونډې ته وویل، ایران د طالبانو د ځانګړي تحقیقاتي ټیم د راپور له لیدو وروسته حیران شوی دی.

بقايي وايي، ایران له‌دې کبله ناراضه دی چې ولې د طالبانو حکومت د ایران په کلګان-سراوان سرحدونو کې د هغې پېښې په اړه چې نه‌ده شوې بې‌بنسټه راپورونه جدي ګڼلي.

د طالبانو حکومت څلور ورځې مخکې اعلان وکړ چې، د څېړنو ډلې یې خپل تحقیقات بشپړ کړي دي، خو دې ډلې د پېښې د مرګ‌ژوبلې ارقام يې نه‌دي ښودلي.

د امریکا استخباراتي او امنیتي چارواکو پر روسیې او ایران تور لګولی دی چې، د ناسمو معلوماتو د خپرولو او د سایبري حملو د کمپاین له لارې د ولسمشرۍ د انتخاباتو په مسئله کې په خلکو کې د اختلاف راوستو هڅه کوي.

دا په‌داسې حال کې ده چې د امریکا خلک نن د نوامبر پنځمه نوي ولسمشر د غوره کولو لپاره د رایو ورکولو مرکزونو ته ځي.

د امریکا د استخباراتو ملي دفتر، د فدرال تحقیقاتو ادارې یا FBI او د ملي تاسیساتو د سایبري امنیت ادارې پرون په یوه بیان کې وویل، په روسیه پورې تړلي عناصر د دې لپاره چې د امریکا د انتخاباتو مشروعیت زیانمن کړي، په خلکو کې ویره خپره کړي او د دې ناسم روایت په تبلیغ سره چې ګنې امریکایان د سیاسي لومړیتوبونو په خاطر د یوبل پر وړاندې له تشدد څخه کار اخلي، جعلي ویډیوګانې جوړوي او مقالې خپروي.

په بیان کې راغلي چې، دا هڅې د انتخاباتو د مسوولو چارواکو پر وړاندې د تشدد د پارونې خطر رامنځته کولای شي.

د امریکا استخباراتي ادارو له څو میاشتو راهیسې د هغو هڅو په اړه خبرداری ورکړی، چې د امریکا د انتخاباتو پر بهیر د اغېز لپاره د دوی په وینا د روسیې په ملاتړ ترسره کېږي.

د پخواني افغان هوايي ځواک پیلوټان په امریکا کې د پیلوټۍ د اسنادو د ترلاسه کولو په هڅه کې دي.

ویرتیکل مجله چې د پیلوټانو اړوند خبرونه خپروي، دوشنبه ناوخته راپور ورکړی چې په تکزاس کې دغو اتلسو افغان پیلوټانو د فدرال هوايي چلند د سند لپاره یو لړ روزنیزې دورې هم ترسره کړې دي.

د راپور په اساس دا هغه پیلوټان وو چې د طالبانو په وړاندې په جګړه کې یې MH-6 محاربوي، بلک هاک یا Mi-17 ترانسپورتي هیليکوپترې چلولې.

دا پیلوټان که څه هم هر یو له ۳۰۰ تر ۱۲۰۰ ساعتونو د پرواز تجربې لري، خو په امریکا کې د هوایي چلند سکتور ته د داخلېدو لپاره باید ازموینه ورکړي او سند ترلاسه کړي.

د پخواني افغان هوايي ځواک نږدې ټول پيلوټان د ۲۰۲۱ کال په اګست کې له افغانستان ووتل.

د دوی ګڼ‌شمېر امریکا کې مېشت دي.

د کابل په سقوط سره یوشمېر پخوانيو پیلوټانو ځینې هیليکوپترې چې امریکا وايي د دوی ملکیت وې او د افغان هوايي ځواک په اختیار کې وې، ازبکستان ته یوړې او لا هم هلته پاتې دي.

د ازادي راډيو د خبر له‌مخې، په‌دې انتخاباتو کې چې تاریخي بلل شوي رایه ورکوونکي هم په ملي کچه او هم په ۷ مهمو ایالتونو کې په دوو ډلو وېشل شوي دي.

تمه ده دا ۷ ایالتونه د ډیموکراټ ګوند د کاندیدې کامالا هریس او د جمهوري غوښتونکي ګوند د کاندید ډونالډ ټرمپ ترمنځ د سیالۍ پایلې وټاکي.

د ازادي راډيو د خبر د مرکز په اساس، ټاکل شوې چې په يوشمېر ختيځو ايالتونو کې د رايې ورکولو مرکزونه د امریکا په وخت سه‌شنبه سهار شاوخوا پنځه بجې پرانيستل شي او د الاسکا او هاوايي په ګډون د امريکا په لوېديځو ايالتونو کې د رايې ورکولو لړۍ به تر ماښامه دوام وکړي.

د امریکا د متحدایالتونو د ولسمشر مرستیاله کامالا هریس او د دغه هېواد پخواني ولسمشر ډونالډ ټرمپ پرون په پنسلوانیا ایالت کې د رایې ورکوونکو د هڅولو لپاره خپل وروستي کوښښونه وکړل.

پنسلوانیا یو له هغو ۷ کلیدي ایالتونو څخه دی، چې تمه کېږي د متحدایالاتو د ټاکنو برخلیک معلوم کړي.

هریس او ټرمپ نږدې یو وخت پرون د پنسلوانیا دوو کوچنیو ښارګوټو ریډینګ او ایلین ټاون کې راڅرګند شول.

هریس او ټرمپ دواړو د ټاکنیز کمپاین په جریان کې د پنسلوانیا د ۱۹ الکټرال کالجونو یا ټاکنیزو پلاو د ترلاسه کولو هڅې وکړې.

د عراق د شیعه‌ګانو ستر مذهبي مشر ایت‌الله علي سیستاني په خپل هېواد کې د بهرنۍ مداخلې د مخنیوي پر اړتیا ټینګار کړی دی.

سیستاني دا ټینګار وروسته له‌دې وکړ چې، د ایران له لوري د عراق له خاورې پر اسراییل د برید د احتمال په اړه راپورونه خپاره شول.

د ایت‌الله سیستاني د دفتر وېبپاڼې د دوشنبې په ورځ د (عقرب ۱۴مه) د هغه له قوله لیکلي: "وسلې باید یوازې د حکومت په لاس کې وي او په عراق کې بهرنۍ لاس‌وهنه په ټولو ابعادو کې باید پای ته ورسېږي."

د دغه بانفوذه شیعه مشر په وینا، عراقیان باید له تېرو تجربو درس واخلي او له بحران څخه د وتلو، د هېواد د بریالیتوب او پرمختګ لپاره هڅه وکړي او دا کار تر هغه وخته ممکن نه‌دی چې، د هېواد د ادارې لپاره د لارې نقشه جوړه نه‌شي.

د هغه په ټکو، داسي نقشه چې په هغې کې د وړتیا معیار ته پاملرنه، په ټولو شکلونو کې د بهرنۍ مداخلې مخنیوی، د قانون حاکمیت او په ټولو کچو کې د فساد پر ضد مبارزه شامله وي.

ده همداراز ویلي، داسې ښکاري چې عراقیان د دې هدفونو د پوره کولو لپاره اوږد سفر په مخکې لري.

د ملګروملتونو د نفوسو ادارې سیمه‌ییز مشر د طالبانو د حکومت د عامې روغتیا له وزیر سره په کتنه کې په لیرې پرتو سیمو کې د نویو روغتیایي مرکزونو د جوړولو، د خدمتونو د کیفیت د ښه کولو او د نړیوالو مرستو په جذبولو خبرې کړې دي.

د طالبانو تر کنټرول لاندې د باختر دولتي خبري اژانس د راپور له‌مخې، پیوسمیت د طالبانو د عامې روغتیا سرپرست وزیر نورجلال جلالي ته ویلي؛ ملګري ملتونه هڅه کوي چې په افغانستان کې روغتیایي مرکزونه زیات کړي او په‌‌دې برخه کې خپل کار ته دوام ورکړي.

دا په‌داسې حال کې ده چې له ګاونډیو هېوادونو پاکستان او ایران څخه د سلګونو زرو افغان کډوالو د راتګ او په هېواد کې دننه د خلکو د بې‌ځایه کېدو له امله د افغانستان روغتیایي خدمتونه تر فشار لاندې راغلي دي.

له بلې خوا، د افغانستان سره میاشت ټولنې د دوشنبې په ورځ وویل چې له ۷۴ افغان ماشومانو څخه، چې د درملنې لپاره جرمني ته استول شوي وو، ۴۶ تنه به له درملنې وروسته په راتلونکو درېیو ورځو کې هېواد ته راستانه شي.

د دې ماشومانو درملنه د جرمني د سولې کلي بنسټ په مرسته شوې ده.