د ایټالیا ساحلي ځواکونو نن یوسل او اووه اویا کسان له یوې بېړۍ څخه چې اور پکې بل شو، وژغورل.

په ژغورل شویو کې اووه ویشت کسان د بېړۍ عمله دي.

په دې کښتۍ کې درې اتیا کډوال هم سپاره وو.

دا بېړۍ له لمپادوسا ټاپو څخه د سیسلي یو بندر ته روانه وه.

ارمنستان وایي، تر یولک ډېر کسان له ناګورنو قره باغ سیمې د څه باندې یوې اونۍ په ترڅ کې چې دا سیمه اذربایجان نیولې ده، وتلي دي.

ایروان له ملګرو ملتو غوښتي ، چې د دوی له ادعا سره سم، د باکو مخه ونیسي چې ارمنيان په نښه کوي.

د ارمنستان د صدراعظم نیکول پاشنیان دفتر نن سهار خبر ورکړ، چې چارواکو تر اوسه د هغو یولک څلور سوه اوولس کسانو له ډلې څخه چې ناګورنو قره باغ سیمه یې پرې ایښې ده، د یو اتیا زره یوسل او نهه دیرش کسانونو نومونه ثبت کړي دي.

دا شمېره د ناګورنو قره باغ د ټول نفوس له درېیو څه باندې یوه برخه جوړوي.

اذربایجان بیا په ناګورنو قره باغ کې پر ارمنیانو غږ کړی، چې په سیمه کې پاتې شي او د ملګرو ملتو له ادارو یې غوښتي دي، چې هلته پلاوی ورولیږي چې د اذربایجان له بشري فعالیتونو خبر شي.

د ملګرو ملتو ویاند سټیفین دوجاریک پرون ناوخته وویل، چې ملګري ملتونه به د شنبې یا یکشنبې په ورځو ناګورونو قره باغ ته یو پلاوی واستوي.

د لغمان ولایت په دولت شاه ولسوالۍ کې تیره شپه له بارانونو وروسته سیلونه بهیدلي، چې یو شمیر کورونه یې ویجاړ کړې دي.

تر اوسه د دې سېلونو له امله د ځاني تلفاتو خبر نه دی ورکړل شوی، خو د دغې ولسوالۍ مرکز ته یوشمیر غځیدلې لارې سیلونو وړي دياو په سلګونو څاروي تلف شوي دي.

په لغمان کې د طالبانو د پیښو پر وړاندې د مبارزې او چمتووالي رییس قاري خیر محمد غازي رسنیو ته ویلي ديؤ چې له مرسته کوونکو ادارو څخه یې له ځپل شویو کسانو سره د لومړنیو مرستو غوښتنه کړې ده.

ماسکو او کییف نن وویل، چې په هوا کې یې د مخالف لوري په لسګونو بریدونو شنډ کړي دي.

د روسیې دفاع وزارت وایي، ځواکونو یې په لویدیځ کې د بلګراد په فضا کې د اوکراین نهه اوراګان توغندي ویشتلي دي.

بل لور ته: د اوکراین د پوځ یوې ویاندې ناتالیا همینیوک وویل، چې روسانو تیره شپه د ډرون تر شلو ډیر بریدونه په جنوبي او مرکزي سیمو باندې وکړل، خو نژدې شل الوتکې یې نسکورې شوې.

له نولس میاشتو راپه دې خوا چې روسیې پر اوکراین برید کړی دی، په هغو سیمو کې چې جګړې سخته دي، وخت په وخت د یو بل خلاف د لاسته راوړنو ادعاوې کیږي.

د ازادې اروپا ازادي راډیو د یوه لورې ادعاوې هم نه شي تاییدولی.

په سلواکیا کې چې پنځه نیم میلیونه نفوس لري نن پارلماني انتخابات دي.

د کیڼ اړخي پخواني صدراعظم رابرت فیکو او لویدیځ پلوه لیبرالانو ترمنځ سیالي روانه ده.

فیکو هغه څوک دی، چې له ګاونډي اوکراین سره یې د پوځی مرستو د پای ته رسولو ژمنه کړې ده.

د نظرپوښتنو له مخې ښکاري، چې دواړه لورې سره ډیر نژدې دي.

ګټونکی به د هغه سرپرست حکومت ځای ونیسي، چې د مې له میاشتې راهیسې واکمن دی.

د نجونو، ښځو او بشري حقونو افغانې فعالې محبوبه سراج د اوسلو د سولې څېړنيز انسټيټيوټ"Peace Research Institute Oslo" (PRIO) د ۲۰۲۳ کال د سولې نوبل جایزې د نوماندې په توګه وروستي نوم‌لړ ته لار موندلې ده.

دې انسټيټيوټ پرون د جمعې په ورځ په خپله ویب‌پاڼه د ۲۰۲۳ کال لپاره د سولې نوبل جایزې لپاره خپل لنډ نوم‌لړ اعلان کړی چې د بشري حقونو فعالان یې په سر کې دي.

د اوسلو د سولې څېړنيز انسټيټيوټ محبوبه سراج د ماشومانو د روغتیا، زده‌کړو، له فساد سره د مبارزې او د کورني تاوتریخوالي د مخنیوي په برخه کې یوه اتله بللې او ویلي، هغه له ۲۶ کاله جلاوطنۍ وروسته په ۲۰۰۳ کال کې افغانستان ته ستنه شوه او اوس په کابل کې مېشته ده.

له اغلې محبوبه سراج سره د ایران د بشري حقونو فعاله او خبریاله نرګس محمدي هم دې جایزې ته نومول شوې.

د اوسلو د سولې څېړنيز انسټيټيوټ زیاتوي، اغلې محمدي په ایران کې د ښځو د حقونو او د اعدام د سزا د ختمولو لپاره کمپاین کړی دی.

د سولې د نوبل جایزه هر کال د ناروې د نوبل کمېټې له‌خوا هغو اشخاصو یا سازمانونو ته ورکول کېږي، چې د سولې او د بشري حقونو د خوندیتوب په برخه کې یې هڅې کړې وي.

د افغانستان د بشري حقونو او ښځو لپاره د امریکا ځانګړې استازې رینا امیري وايي، د ملګرو ملتونو په عمومي غونډه کې د هېوادونو اکثریت مشران په دې موافق وو، چې د نجونو او ښځو پر وړاندې د طالبانو سیاستونه له نړۍ سره په ټکر او د دې هېواد لپاره ویجاړونکي دي.

هغې نن په خپله ایکس‌پاڼه لیکلي، دوی هوکړه کړې چې د افغانستان په ملاتړ نړیواله همغږي وساتل شي او تر خوا یې د ډیپلوماتیکو او کوټلو هڅو له لارې په افغانستان کې دننه او بهر د افغان ښځو او نجونو ملاتړ ته دوام ورکړل شي.

اغلې امیري زیاته کړې، په افغانستان کې د وضعیت د بدلون لپاره شاید لارې توپیر ولري، خو نوموړې د بشري حقونو د اوسني وضعیت د ښه‌‌والي لپاره په مدني لارو چارو او زغم ټینګار کړی.

هغې دا هم لیکلي، چې افغانان په ځانګړي ډول ښځې باید د افغانستان په اړه بحثونو کې ونډه ولري، هغه هم داسې مهال چې طالبان په دې غونډو کې ګډون ولري.

د افغانستان د بشري حقونو او ښځو لپاره د امریکا ځانګړې استازې ویلي، دا ډاډ باید تر لاسه شي چې له افغانانو په ځانګړي توګه له نجونو او ښځو د ملاتړ د اعلامیو په پایله کې هغوی زده‌کړو، کار او ټولو هغو سرچینو ته لاس‌رسی پیدا کړي چې د طالبانو د ځپونکو او افراطي اقداماتو په برخه کې د هغوی له مبارزې سره مطابقت ولري.

د طالبانو حکومت تر اوسه د اغلې امیري د څرګندونو په اړه څه نه‌دي ویلي.

ټاکل شوې د افغانستان د پخواني پاچا محمد ظاهر د زوی شهزاده میرویس ظاهر جنازه نن (سپتمبر ۳۰) په کابل کې خاورو ته وسپارل شي.

د شهزاده میرویس وراره مصطفی ظاهر تېر ماښام په خپل فیسبوک کې لیکلي، چې د ميرويس ظاهر د جنازې مراسم به نن سهار لس بجې په مرنجان تپه کې ترسره شي.

په ورته وخت کې پخواني ولسمشر حامد کرزي او د افغانستان د ملي مصالحې د عالي شورا پخواني رییس عبدالله عبدالله په ټولنیزو شبکو کې په خپلو پیغامونو کې د شهزاده میرویس مړینه یوه ضایعه بللې ده.

د ځینو راپورونو له مخې، شهزاده میرویس ۶۶ کلن و او له ډېرې مودې راهیسې په کابل کې اوسېده.

هندي رسنۍ وايي، په نوي ډیلي کې د افغانستان د سفارت د تړلو له اعلان وروسته د هند په ممبۍ او حیدراباد کې د دغه هېواد کونسلګریو ویلي چې خپلو فعالیتونو ته به دوام ورکړي.

د "هندو" ورځپاڼې په ګډون د ګڼو رسنیو په حواله، په ممبۍ کې د افغانستان جنرال قونسلې ذکیې وردک هغه راپورونه رد کړل چې ګواکې په هند کې به د افغانستان ټول ډیپلوماټیک ماموریتونه وتړل شي.

په ورته وخت کې د «وایر» په نوم یوې بلې هندي رسنۍ په نوي ډیلي کې د افغانستان د سفیر فرید ماموندزي له خولې ویلي، چې د سفارت ټول کارونه به نن (سپتمبر ۳۰) ودرول شي.

تر دې مخکې په نوي ډهلي کې د افغانستان سفارت دننه یوې سرچینې چې د موضوع د حساسیت له امله د نوم د نه ښودلو په شرط ازادي راډيو ته د یوه مکتوب د کاپي په استولو سره تایید کړې وه، چې د دغه ډیپلوماټیک ځای د ځنډولو پرېکړه د هند د بهرنیو چارو له وزارت سره شریکه شوې ده.

د هند په ګډون د نړۍ هېڅ هېواد د طالبانو سرپرست حکومت په رسمیت نه دی پېژندلی، خو طالب چارواکي د پاکستان، ایران، چین او ترکمنستان په ګډون په څو هېوادونو کې د افغانستان په سفارتونو کې حضور لري.

د افغانستان د ښځو د والیبال ملي لوبډله نن (سپتمبر ۳۰) په اسیایي سیالیو کې له قزاقستان سره لوبه کوي.

دا د چین په هانګژو کې د دوی لومړۍ لوبه ده.

په اسیايي لوبو کې د افغانستان په استازیتوب هغو نجونو برخه اخیستې، چې بهر اوسیږي ځکه طالبانو په دې سیالیو کې د افغانستان دننه هیڅ نجونو ته د ګډون اجازه نه ده ورکړې.

په ورته وخت کې کیمیا یوسفي د افغانستان په استازیتوب د ۱۰۰ متره ځغاستې په لوبو کې نهم/وروستی ځای خپل کړی دی.

هغې د فرانسې خبري اژانس ته ویلي په دې سیالیو کې د مقام په نسبت هغې ته په دې سیالیو کې د افغان نجونو استازیتوب مهم وو.

د کیمیا یوسفي په ګډون ۱۷ ښځینه ورزشکارانو د افغانستان په استازیتوب په اسیایي سیالیو کې ګډون کړی دی.