په افغانستان کې د جګړې له تودېدو سره جوښت امریکا او اروپايي ټولنې د سولې د بهیر ترڅنګ په دغه هېواد کې د تېرو شلو کلونو د لاسته راوړنو پر ساتنې ټینګار کړی دی.
د امریکا او اروپايي ټولنې په ګډه اعلامیه کې چې د سې شنبې (د غبرګولي ۲۵مه) په ورځ ناوخته په بروکسل کې د ناټو د غړو هېوادونو د مشرانو له ناستې وروسته خپره شوه راغلي چې د بشري حقونو په برخه کې د لاسته راوړنو ساتل ورته ډېر مهم دي.
د مېرمنو برخه کې د لاسته راوړنو د له منځه تلو په اړه اندېښنې شته.
په اعلامیه کې ویل شوي: "له افغانستانه د بهرنیو ځواکونو وتلو ته په پام سره، موږ په ګډه کار کوو چې د سولې د روان بهیر ملاتړ وکړو او د بشري حقونو لاسته راوړنې خوندي کړو، په ځانګړي ډول د ښځو او نجونو لپاره."
دا په داسې حال کې ده چې د سولې په روانو خبرو کې په تېرو شلو کلونو کې د مېرمنو برخه کې د لاسته راوړنو د له منځه تلو په اړه اندېښنې موجودې دي.
په قطر کې د طالبانو د سیاسي دفتر ویاند محمد نعیم ازادي راډيو ته وویل، دوی د اسلام په چوکاټ کې د مېرمنو حقونو ته ژمن دي: "د افغانستان اسلامي امارت د ښځو د حقونو په اړه د اسلام د مبارک دین او د ملي او افغاني عنعناتو په رڼا کې هېڅ ډول ستونزه نه لري، ټول هغه حقونه چې مېرمنو ته اسلام ورکړي هغه به تأمنیږي او د دې حقونو تامینول او تضمینول د اسلامي امارت مسوولیت دی، موږ په دې اړه هېڅ ستونزه نه لرو."
خو د افغانستان د بشر حقونو خپلواک کمېسیون چارواکي وايي چې د سولې په روان بهير کې د بشري حقونو د وضعیت په اړه اندېښمن دي.
د دې کمېسیون مرستیال نعیم نظري ازادي راډیو ته وویل چې د بشري حقونو په ځانګړي ډول د ښځو د حقونو په اړه د طالبانو نظرونه د نړیوالو معیارونو سره په ټکر کې دي.
ټول هغه حقونه چې مېرمنو ته اسلام ورکړي هغه به تأمنیږي.
ښاغلي نظري زیاته کړه: "هغه څه چې طالبان يې د ښځو د حقونو په اړه مطرح کوي، شرطونه او قیدونه لري چې د بشر حقونو د نړیوالو نورمونو سره ټکر لري، د افغانستان د بشر حقونو کمېسیون د سولې له خبرو وروسته د بشري حقونو د وضعیت په اړه جدي اندېښنې لري، ځکه نو موږ غوښتنه کوو چې سوله باید د بشري حقونو پر بنسټ وشي."
په همدې حال کې په قطر کې د افغانستان اسلامي جمهوري دولت او طالبانو د مرکچي پلاویو د تماس ډلو تېره ورځ ناوخته سره کتلي دي.
د سولې په چارو کې د دولت وزارت ویاندې ناجیې انوري ازادي راډيو ته وویل چې دې ناسته کې د راتلونکو ناستو لپاره په تیارو بحثونه وشول.
اغلې انوري زیاته کړه: "تېره شپه د مذاکره کوونکو ټیمونو د تماس ډلو ناسته درلوده په دې ناسته کې د راتلونکو ناستو په ترتیب او تنظیم خبرې وشوې."
میرمن انوري د دې ناستې په اړه نور جزییات ورنه کړل.
په قطر کې د طالبانو سیاسي دفتر هم په دې اړه جزییات نه دي ورکړي، خو د دواړو لوریو د تماس ډلو دا خبرې اترې تاييد کړي دي.
هاخوا د افغانستان لپاره د اروپايي ټولنې ځانګړي استازي اسلام اباد ته د خپل د سفر په ترڅ کې له پاکستاني چارواکو سره د افغان سولې د بهير په اړه خبره کړي دي.
توماس نېکلسن تېره ورځ ناوخته پر خپل ټویټر ولیکل:"اوس د دې وخت دی چې د دوحې خبرې باید د دواړو مذاکره کوونکو پلاویو د اساسي وړاندیزونو له مخې وشي."
نوموړي ټینګار کړی چې په دوحه کې د سولې خبرې باید له هر ډول ځنډ پرته له سره پيل شي، څو د یوې سیاسي حل لارې په پیدا کېدو سره په افغانستان کې د جګړې د پای ته رسېدو او سولې ټینګېدو لامل شي.
دا په داسې حال کې ده چې له افغانستانه د بهرنیو ځواکونو د وتلو لړۍ روانه ده.
د امریکا مرکزي قوماندانۍ تازه ویلي دي چې له دې هېواده په سلو کې پنځوس بهرني ځواکونه وتلي او دا چاره روانه ده.
د دغه قوماندانۍ له لوري په اعلامیه کې راغلي چې تر اوسه د امریکايي ځواکونو ۶ پوځي اډې په رسمي ډول د افغانستان دفاع وزارت ته سپارل شوي دي.
ټاکل شوې چې له افغانستانه د بهرنیو ځواکونو د وتلو لړۍ د روان کال د سېپټمبر په ۱۱ مه بشپړه شي، خو لا هم په دې هېواد کې جګړه ورځ تر بلې تېزېږي او د سولې خبرو هم کومه ښکاره پایله نه ده ورکړې چې په کور دننه يې د عامو خلکو او له بشري حقونو د ملاتړو بېلابېلو بنسټونو اندېښنې زیاتې کړي دي.