- نشنل انټرسټ
نشنل انټرسټ خپرونې د چین او ایران د پراخېدونکې اړیکو په اړه یو لیکنه کړې.
په لیکنه کې د ایران په چابهار بندر کې د هندوستان پر پانګونې د دې اړیکو د اغېزو او په دې برخه کې د نورو ستونزو یادونه شوې.
هندوستان غواړي د ایران د چابهار بندر له لارې له افغانستان او منځنۍ اسیا سره سوداګریزه راکړه ورکړه پراخه کړي.
خپرونه د چین او هندوستان ترمنځ ترینګلو اړیکو ته اشاره کوي او وايي، هندوستان له لسیزو راهیسې په ایران کې د خپل حضور د پیاوړي کولو هڅه کوي.
نشنل انټرسټ د ایران په چابهار بندر کې د هند د پانګونې یادونه کوي او وايي، هندوستان په وروستیو کلونو کې، د ایران چابهار بندر کې د عصري تأسیساتو د ودانولو موافقه وکړه چې په دې لړ کې له چابهار څخه تر افغان پولې پورې د اورګاډي د پټلۍ غځول هم شامل و.
د لیکوال په وینا دا هغه څه دي چې په وچه کې ایسار افغانستان له سمندر سره وصلوي او د دې هېواد سوداګري او ځپلی اقتصاد پیاوړی کولای شي.
د نشنل انټرسټ په وینا د هندوستان لپاره چابهار یوازې د تېلو د وارداتو اسانتیا او افغانستان او منځنۍ اسیا سره د تړاو لاره نهده، بلکې ورته نږدې د چین په ملاتړ د پاکستان د ګوادر بندر په وړاندې هم د سیالۍ یو فرصت برابروي.
د لیکوال په وینا په ۲۰۱۸ م کال کې چې کله ولسمشر ټرمپ له ایران سره له نړیوال اټمي تړون ووت او امریکا پر ایران بېرته بندیزونه ولګول، په چابهار بندر کې یې د هند پانګونه هم اغېزمنه کړې.
د نشنل انټرسټ خپرونې په وینا د ایران چابهار بندر د افغانستان په بیا رغونه کې د احتمالي رول له کبله له دې بندیزونو مستثنی وګڼل شو، خو بیا هم هند ونهتوانېده چې د چابهار چلولو لپار خصوصي کمپنۍ ومومي.
خپرونه زیاتوي، دا هم ثابته شوه چې هند ته د دې بندر د فعالولو لپاره اړینه ماشینري برابرول هم ناممکن شول.
لیکوال د تېر اوړي هغو راپورونو ته هم اشاره کړې چې وايي، هندوستان تر اوسه د هغې بودجې څخه چې ۲۰۱۷ م کال کې یې چابهار بندر ته بېله کړې وه، تقریباً هېڅ پیسې نهدي لګولي.
نشنل انټرسټ زیاتوي، له دې بندر څخه اوس سوداګري ډېره کمه ده او په وینا یې د چابهار بندر د کلني ظرفیت تر ۱۰ سلنه کمه راکړه ورکړه ترې کېږي. د لیکوال په وینا هند د اورګاډي د پټلۍ په برخه کې هم څه پرمختګ ونهکړ او پر ځای یې ایران اړ شو چې خپله لاس په کار شي.
افغانستان چې د پاکستان د بندرونو له لارې په سوداګرۍ کې وخت په وخت ستونزې لري، د چابهار بندر ته د هند او نورې نړۍ سره د راکړې ورکړې لپاره د یو ښه بدیل په سترګه ګوري.
- مېل انلاین
مېل انلاین بیا په افغانستان کې د داعش شبکې د یو مشر اسدالله اورکزي د وژل کېدو په اړه راپور خپور کړی دی. د ورځپانې په وینا اورکزی په افغانستان کې پر پوځي او ولسي اهدافو په څو خونړیو بریدونو کې په لاس لرلو مشکوک دی.
مېل انلاین د افغانستان په اړه د ملګرو ملتونو وروستي راپور ته اشاره کړې چې پهکې ویل شوي، افغانستان کې د ۲۰۲۰ م کال په لومړیو شپږ میاشتو کې د داعش وسلهوالې ډلې لهخوا ۱۷ بریدونه ثبت شوي چې پهکې ولسي خلکو ته مرګژوبله اوښتې ده.
مېل انلاین په کابل کې تېرې مارچ میاشت کې د سېکهـ افغانانو پر یو عبادتځای د داعش د وسلهوالې ډلې برید هم یاد کړی چې لږ تر لږ ۲۵ تنه پهکې وژل شوي او یو شمېر نور ټپیان شوي وو.