د لاسرسۍ وړ لېنکونه

تازه خبر
جمعه ۱۰ وری ۱۴۰۳ کابل ۱۱:۲۴

'۲۰۱۹ په افغانستان کې د ملکيانو لپاره خونړی کال'


کابل کې یو روغتیايي کارکوونکی له برید وروسته یو کس روغتون ته لېږدوي. September 17, 2019
کابل کې یو روغتیايي کارکوونکی له برید وروسته یو کس روغتون ته لېږدوي. September 17, 2019

د ملکي تلفاتو په اړه د افغانستان د بشر حقونو خپلواک کمېسیون کلنی راپور!

د افغانستان د بشر حقونو خپلواک کمېسیون وايي، ۲۰۱۹ میلادي د افغانانو لپاره خونړی کال و.

په دې راپور کې ۲۰۱۹ میلادي کال یو له خونړیو هغو بلل شوی چې په لومړیو ۹ میاشتو کې یې د ملکي مرګ ژوبلې شمېره نسبت ۲۰۱۸ میلادي کال ته ډېره لوړه ده.

د افغانستان د بشر حقونو خپلواک کمېسیون وايي، په دې کال کې ۱۰۷۷۲ تنه ملکیانو ته مرګ ژوبله اوښتې چې له ډلې یې ۲۸۱۷ تنه وژل شوي او ۷۹۵۵ تنه ټپیان دي.

د بشر حقونو خپلواک کمېسیون مرستیال نعیم نظري د سې شنبې په ورځ «۱۳۹۸ کال د سلواغې ۱۵» د دې راپور د خپرولو پر مهال وویل، تر ډېره ملکي مرګ ژوبله د دې کال په لومړیو ۹ میاشتو کې اوښتې، خو په وروستیو ۳ میاشتو کې بیا د ملکي وګړو مرګ ژوبله ۳۸ سلنه راکمه شوې ده.

د افغانستان د بشر حقونو خپلواک کمېسیون مرستیال وايي، تېر کال د سولې له هڅو سره، سره د ملکیانو لپاره خونړی و.

د بشر حقونو خپلواک کمېسیون مرستیال نعیم نظري
د بشر حقونو خپلواک کمېسیون مرستیال نعیم نظري

نعیم نظري زیاته کړه: "۲۰۱۹ میلادي کال د نورو په څېر د ملکي افغانانو لپاره خونړی کال و، په دې کال کې که څه هم د امریکا متحده ایالاتو او طالبانو ترمنځ د سولې خبرې روانې وې، ولې بیا یې هم په درې لومړنیو ربعو کې بې‌ساری تاوتریخوالی شوی دی."

د افغانستان د بشر حقونو خپلواک کمېسیون د راپور پر بنسټ، په ۲۰۱۹ میلادي کال کې ملکیانو ته د اوښتې مرګ ژوبلې په شمېر کې ۲۶۹۶ ماشومانو ته هم مرګ ژوبله اوښتې چې په‌کې ۴۴۵ تنه وژل شوي او ۲۲۵۱ نور ټپیان دي.

دا شمېر د تېر ۲۰۱۸ کال په پرتله ۰،۲۲ سلنه زیاتوالی ښيي.

د افغانستان د بشر حقونو خپلواک کمېسیون د ملکي مرګ ژوبلې ۷۱ سلنه مسؤلیت د وسله‌والو طالبانو پر غاړه اچوي، خو د وسله‌والو طالبانو ویاند ذبیح‌الله مجاهد بیا دا راپور ردوي او وايي، ملکي تلفات د حکومت او بهرنیو ځواکونو په هوايي بریدونو کې اوښتي دي.

په دې راپور کې د ملکي مرګ ژوبلې ۱۴ سلنه مسؤلیت د افغانستان پر حکومت او بهرنیو ملاتړو ځواکونو اچول شوی، ۵ سلنه مسؤلیت د داعش ډلې او د ۹ سلنې مرګ ژوبلې عاملان بیا نامعلومه وسله‌والې ډلې بلل شوې دي.

دغه کمېسیون د پاتې شمېر مسؤل پاکستاني پوځیان بللي چې د دوی په وینا پر کونړ یې راکټي بریدونه کړي دي.

د افغانستان حکومت بیا وايي، د ملکیانو د ژوند خوندیتوب د دوی لپاره تر ټولو مهم کار دی.

د ملي امنیت شورا ویاند جاوېد فیصل
د ملي امنیت شورا ویاند جاوېد فیصل

د ملي امنیت شورا ویاند جاوېد فیصل وویل: "وسله‌وال طالبان بیا هم د ملکي تلفاتو د لویې برخې مسؤلین دي، حکومت په خپله برخه کې یو څه کارونه کړي او نور هم تر لاس لاندې دي چې ملکي تلفات صفر شي."

د افغانستان د بشر حقونو خپلواک کمېسیون وايي، د ملکي مرګ‌ژوبلې تر ټولو ډېر شمېر د سړک غاړې د ماینونو له کبله دی.

بل‌خوا بیا په افغانستان کې د غوڅ ملاتړ مأموریت وايي، د ۲۰۱۹ میلادي کال د جنوري میاشتې له لومړۍ نېټې څخه د اکټوبر تر ۳۱مې پورې ټول‌ټال ۵۴۳۶ تنو ملکیانو ته د روانې جګړې له کبله مرګ ژوبله اوښتې چې په دې شمېر کې ۱۴۱۳ تنه وژل شوي او ۴۰۲۳ تنه نور ټپیان شوي دي.

د غوڅ ملاتړ د ملکي تلفاتو ډلې د شمېرو له مخې، له یاد شمېر څخه ۵۶ تنو ته (۳۱ وژل شوي او ۲۵ ټپیان) د امریکا په مشرۍ د ائتلافي ځواکونو د عملیاتو په لړ، ۱۳۳ تنه نور (۵۱ وژل شوي او ۸۲ ټپیان) ته د افغان امنیتي او دفاعي ځواکونو له‌خوا او ۵۰۲۳ تنه نورو ته (۱۲۶۸ وژل شوي او ۳۷۵۵ ټپیان) د حکومت د مخالفو وسله‌والو ډلو له‌خوا مرګ ژوبله اوښتې ده.

د غوڅ ملاتړ مأموریت په شمېرو کې همدا راز ویل شوي چې ۲۲۴ تنه ملکیانو ته چې په ډله کې یې (۶۳ وژل شوي او ۱۶۱ ټپیان) شامل دي، د نا پېژانده ډلو له‌خوا مرګ ژوبله اوښتې ده.

دا په داسې حال کې ده چې د بشر حقونو د څار نړیوال سازمان هم په خپل راپور کې ویلي چې په ۲۰۱۹ کال په لومړیو نهه میاشتو کې په افغانستان کې د جګړې د ښکېلو غاړو له‌خوا له ۸۰۰۰ زیاتو ملکیانو ته مرګ ژوبله اوښتې ده.

همدا ډول د بخښنې نړيوال سازمان روانه ميلادي مياشت په یوه راپور کې د يوناما په حواله وویل چې د ٢٠١٩ میلادي کال په لومړيو نهو مياشتو کې په افغانستان کې ٢٥٦٣ ملکيان وژل شوي او ٥٦٧٦ نور ټپيان شوي دي.

د راپور پر اساس تېره جولاى مياشت په تېرو ۱۰ کلونو کې تر ټولو خونړۍ مياشت ګڼل شوې ده.

XS
SM
MD
LG