افسې کلی د نورستان برګیمټال ولسوالۍ کې موقعیت لري چې ډېری اوسیدونکي يې د اپیمو او چرسو په نشو روږدي دي، هر کور او حجرې ته چې ننوځي نو د چرسو او اپیومو لوګي.
د افسې کلي قومي مشر مولوي محمد حسن ازادي راډیو ته وویل، د دوی په کلي کې د اپیومو او چرسو څښل رواج ګرځیدلی دی:
"څه ماشومان او څه زنانه پهدې نشه يي توکو باندې اخته دي."
مولوي محمد حسن وايي، د دوی په سیمه کې د چرسو او کوکنارو کښت نه کېږي، خو دوی ته دغه نشه يي توکي له بدخشان څخه راوړل کېږي خو تر اوسه حکومت پهدې نهدی بریالی شوی چې د اپیمو او چرسو د راوړونکو مخه ونیسي.
دی وايي:
"د منجان او بدخشان طرف نه يې خلک راوړي او خرڅوي يې، حکومت يي هم تر اوسه مخه نهده نیولې."
په اپیمو یو روږدي کس ازادي راډیو ته خپله کېسه داسې بیان کړه:
"۲۵ کاله کېږي چې زه اپیم څښم، له ۱۲ کلنۍ مې پیل کړی. ماشومان پهدې لوګي اخته کېږي، بیا چې ناروغ شي، تاریاک ورکوو چې هغوی هم په همدې نشو اخته شي. نور درمل موږ ته نه رسیږي د مجبوریت نه يې د دردونو د کرارولو لپاره کاروو."
به نشهيي توکو روږدي او نور خلک وايي، د ناروغانو د درملنې لپاره په سیمه کې کوم روغتون نهلري او دوی دومره وس هم نهلري چې د درملنې لپاره کونړ، جلال اباد او یا هم کابل ته لاړ شي:
"موږ ته دلته درمل او کلینک نشته، جلالاباد او کابل ته هم نشو تللی، دلته خو غوا او جوار هم ورکوو، هلته بې پیسو کار نه کېږي. جلالاباد ته چې لاړ شو یوه غوا راته به لسو غواو تمامېږي. څه وکړو اوس یې نشو پریښودلی."
په نورستان کې د ښځو چارو رئیسې میرمن زاهده فیضان ازادي راډیو ته وویل، د نورستان په برګیمټال او نورو سیمو کې په نشهيي توکو د سړیو ترڅنګ ښځې او ماشومان هم روږدي دي.
اغلې فیضان زیاته کړه:
"د برګیمټال طرف نه ځینې خویندې له تاریاکو نه استفاده کوي چې په یوه کور کې یو څوک په نشهيي توکو اخته وي، ماشومان او زنانه پرې ضرور مبتلا کېږي."
هغې له مرکزي حکومته وغوښتل چې باید د نورو ولایتونو په څېر په نورستان کې هم د معتادینو د درملنې لپاره یو روغتون جوړ کړي.
نوموړې وویل:
"زموږ غوښتنه له دولتي چارواکو دا ده چې باید په نورستان کې یو روغتون او یا هم کلینک جوړ کړي، د نورستان مرکز پارون، نورګرام او دواب ولسوالیو کې هم دغه ناروغي شته."
د نورستان والي حافظ عبدالقیوم ازادي رادیو ته وویل، د برګیمټال په افسې کلي کې په نشه يي توکو د روږدو کسانو شمېر د اندیښنې وړ دی او دی هم له مرکزي حکومته د روغتون د جوړولو غوښتنه کوي.
نوموړی وايي:
"تقریباً ۶۰ په سلو کې د دې کلي خلک پهدغه مهلک مرض اخته دي او دا یو ډېر خطرناک رقم دی. زه خپله له مرکزي حکومته غواړم چې د افسې کلي یو لس بستریز روغتون جوړ کړې."
والي وايي، برګیمټال ته له بدخشانه راغلو لارو کې پرتو امنیتي ځواکونو ته يې امر کړی چې د نشه يي توکو کاروباریان ونیسي.
دی وايي:
"په رښتیا هم چې په نورستان کې کوکنار نه کرل کېږي او دا هرڅه له بدخشانه راوړل کېږي، موږ ټولو امنیتي ځواکونو ته امر کړی چې د نشه يي توکو کاروباریان تعقیب کړي او نورستان ته يې له راتګ مخه ونیسي."
د برګیمټال اوسیدونکي وايي، په سیمه کې يې د نورو خلکو ترڅنګ څو تنه دیني عالمان هم د نشه يي توکو په استعمال روږدي دي.
دوی دا هم وايي کله چې په نشهيي توکو د روږدي کېدو خبره دیني عالمانو ته هم وغځیده نو بیا به څوک خلکو ته د حرامو او حلالو ترمنځ د توپیر کولو او د خوږ نبي پیغامونه څوک ورسوي.
راپور :روح الله – انوري