د ترکیې حکومت وایي، په پرونۍ ټولپوښتنه کې ګډونکوونکو د اساسي قانون تعدیل تائید کړ.
په دې ډول به د ترکیې پارلماني سیسټم په جمهوري بدل شي.
په ترکیه کې د هغو کسانو شمېر چې د اساسي قانون تعدیل تهیې "هو" رأیه ورکړه، لږ پر هغو کسانو ډېر وو چې له دې پلان سرهیې د مخالفت رأیې ورکړې دي.
د ترکیې حکومتي چارواکو پرون یکشنبه وویل چې ۵۱ اعشاریه ۳ فیصده خلکو چې په ټولپوښتنه کې یې برخه اخیستې وه، "هو" رأیه ورکړې ده.
د ترکیې اساسي قانون کې تعدیل د هغه هېواد د ولسمشر صلاحیتونه زیاتوي او ولسمشر رجب طیب اردوغان به تر ۲۰۲۹ میلادي کاله په قدرت کې پاتې شي.
ترکیه کې له هغو کسانو چې د رأيې ورکولو په شرایطو برابر وو، غوښتنه شوې وه چې د هغه هېواد په اساسي قانون کې د ۱۸مادو تعدیل ته "هو" یا "نه" رأیه ورکړي.
د ترکیې ولسمشر رجب طیب اردوغان پرون په ټولپوښتنه کې د بري له امله، خپلو ملتپالو پلویانو ته مبارکي ورکړه.
ترکیه کې د رژیم عمده اپوزېسیون، د ترکیې د خلکو جمهوري ګوند د ۶۰ فیصده رأیو د بیا شمېرلو غوښتنه کړې ده او وايي چې ۳۷ فیصده رأیې چې د تعدیل په ګټه ګڼل شوي، سمې نهدي.
دې ګوند د ترکیې د انتخاباتو پر کمېسیون هم انتقاد کړی چې د رأیو د شمېرنې په بهیر کې یې په وروستۍ شېبه کې بدلون راوست او درغلیو تهیې لار پرانیستله.
په اساسي قانون کې د تعدیل د تائید لپاره د ساده اکثریت رأیو ته اړتیا وه.
د انتخاباتو کمېسیون ویلي چې نېږدې ۴۸ سلنه کسانو د تعدیل خلاف رأیه ورکړې وه.
پهدې نظرپوښتنه کې نېږدې ۸۶ فیصده تُرکانو چې د رأيې ورکولو په شرایطو برابر وو، ګډون کړی وو.
د ترکیې او اروپايي اتحادیې نازک روابط هم لهدې ټولپوښتنې سره تر زیاتو سؤالونو لاندې دي.
یو شمېر څارونکي په دې باور دي چې په دې ټولپوښتنه کې د اردوغان بری ښايي د انقرې او بروکسل د اړیکو د پرې کېدو سبب شي.
اردوغان خلکو ته پرون وویل چې په اساسي قانون کې تعدیل ته "هو" ویل په ترکیه کې د بدلون ملاتړ دی او ټینګار یې کړی وو چې ډموکراتیکو ارزښتونو ته د ترکیې د خلکو پر لېوالتیا باور لري.
د ټولپوښتنې پلویان تر مخالفانو لږ برلاسي دي.
هغوی وايي چې د قانون تعدیل به د ترکیې له ثبات او د ډموکراسۍ له ودې سره مرسته وکړي.
خو مخالفانیې وايي چې د اساسي قانون تعدیل یوازې د اردوغان په ګټه دی، پارلمان به کمزوری کړي، قضا به سیاسي شي او د ولسمشر اجرائیه صلاحیت به زیات شي.
ترکیه کې د تېر کال د جولای له میاشتې چې د حاکم نظام پر ضد ناکامه کودتا وشوه، اضطراري یا بېړنی حالت ټینګ دی.
هلته د کودتا تر ناکامې هڅې وروسته، لسګونه زره ترکان چې محصلان، د پوهنتونونو استادان، خبریالان او مدني فعالان پهکې دي، بندیان شوي یا له دندو لیرې شوي دي.
له هغه راهیسې، په ترکیه کې څو مطبوعاتي ادارې هم تړل شوې دي.
په ترکیه کې لږ تر لږه ۵۵ میلیونه وګړي د رأی ورکولو په شرایطو برابر ګڼل شوي وو.
پهدې هېواد کې پرون د رأیې ورکولو څه باندې ۱۶ نیم زره مرکزونه پرانیستل شوي وو.
هغو ترکانو چې له ترکیې بهر مېشت دي، تېره اوونۍ رأیې ورکړې وې.
د ترکیې صدراعظم بنعلي ییلدیریم چې د تعدیل پلوي یې کوله، پرون په ازمیر کې رأیه ورکړه او ویېویل چې هېواد یې باید داسې پرېکړه وکړي چې معمولي نهده.
بنعلي ییلدیریم تېره شپه اعلان وکړ چې ټولپوښتنه کې ګډونکوونکو په اساسي قانون کې تعدیل تائید کړ.
