په افغانستان کې د ماین پاکۍ هغه مؤسسې چې لا هم فعالیت لري وايي، د افغانستان ټوله خاوره به تر ۲۰۲۳ میلادي پورې په بشپړه توګه له ماینونو پاکه شي.
د «اېم. ډي. سي» د ماین پاکولو مؤسسې مشر شهاب حکیمي د سې شنبې په ورځ ازادي راډیو ته د ماین پاکۍ د نړیوالې ورځې د لمانځلو په مناسبت وویل، افغانستان کې د ماین پاکۍ د کورنیو او بهرنیو مؤسسو د فعالیتونو په نتیجه کې د افغانستان ۸۰ فیصده ځمکه له ماینونو پاکه شوې او هڅې روانې دي چې پاتې ځمکهیې هم له ماینونو پاکه شي.
ښاغلي حکیمي زیاته کړه:
"۲۰ فیصده کار پاتې دی، هیلهمند یو چې راتلونکو پنځه-شپږ کلونو کې دا کار هم پای ته ورسېږي. د دغې ساحې مساحت له ۶۰۰ څخه ۷۰۰ کېلو متر مربع پورې دی چې د هېواد د ۲۵۰ ولسوالیو سیمې دي او شمېر یې ۴۰۰۰ ته رسېږي چې باید پاکې شي."
د ښاغلي شهاب د معلوماتو له مخې افغانستان کې د ماین پاکۍ د یو شمېر بهرنیو مؤسسو په ګډون لسګونه کورنیو مؤسسو هم له څه باندې ۲۷ کلونو راهیسې د دغه هېواد بېلابېلو سیمو کې په میلیونونه ماینونه کشف او لهمنځه وړي دي.
افغان چارواکي او د ماینونو متخصصین وايي، دغه ماینونه افغانستان کې شوروي پوځونو د خپل شااوخوا ۱۰ کلن یرغل په موده کې خښ کړي چې له املهیې لسګونه زره افغانان وژل شوي او لسګونه زره معلول شوي دي.
دغهشان ویل کېږي چې اوس هم د افغان حکومت د مخالفینو لهخوا ځینو سیمو کې ماینونه خښ شوي دي.
د افغانستان پر عامو خلکو سربېره، ماینونو دې موده کې د ماین پاکۍ ګڼ شمېر ماهرین او کار کوونکي هم وژلي دي.
د «اېم. ډي. سي» د ماین پاکۍ مؤسسه وايي، د ماین پاکۍ په ۲۷ کلنه موده کې ۲۰۰ د ماین پاکۍ کارکوونکي وژل شوي او ۵۰۰ نور یې ټپیان دي.
د لیرو پرتو سیمو اوسېدونکي وايي، ماینونو د دوی زرګونه څاروي هم لهمنځه وړي دي.
د دې هېواد خلک له ماینونو څخه ناوړه خاطرې لري او له افغان حکومت، د ماین پاکولو له مؤسسو او نړیوالې ټولنې هیله کوي چې په ګډو مالي او تخنیکي مرستو دې ژر تر ژره د افغانستان ټوله ځمکه له ماینونو پاکه کړي څو پاتې افغانان ځینې خوندي پاتې شي.
صاحب ګل منګل چې کلونه مخکې ماین چاودنې معلول کړی ازادي راډیو ته وویل:
"دا چې ټپیان شوي یا معلول شوي، په بد حالت کې ژوند کوي، خدای دې ځینې نور مسلمانان وساتي، دولت هم ورته په ښه نظر نهدي کتلي، ډېری معلولین په نشهیي توکو روږدي شول، ډېرو ځانونه ووژل ځکه چې کور تهیې نفقه نهشوه ګټلی. معلولین په بد حالت کې دي."
ځیني افغانان شکایت کوي چې د ماین پاکولو د مؤسسو چارې د پخوا په شان چټکې نهدي.
خو د ماین پاکولو د مؤسسو مسؤلین وايي، ۲۰۱۳ میلادي کال کې د دغو مؤسسو سره د نړیوالې ټولنې مرستې کمې شوي له همدې امله پهکې ځنډ راغلی او اوس بیا هیلې پیدا شوي چې نړیواله ټولنه به له دغو مؤسسو سره مرستې وکړي او چارې بهیې ګړندۍ شي.
راپور: خان محمد سیند