د ارشاد په وینا دا بس له بهاولپور څخه د پلازمېنې اسلام آباد پر لور روان و.

همداراز سیمه ایزو رسنیو راپور ورکړی چې په سند ایالت کې هم پر یوه لویه لاره په ترافیکي پېښه کې چې د یوه مسافروړونکي او یوه باروړونکي موټر د ټکر له کبله وشوه، اته کسان مړه شوي دي. چارواکو ویلي دي چې دواړه پېښې د ډریورانو د بې احتیاطۍ نتیجه وه.

سپینې ماڼۍ نن په یوه بیان کې وویل چې د دې مرستې نیمايي د اوکراین د پوځ او پاتې نوره یې د اوکراین د امنیتي ملاتړ د نوښت لپاره ځانګړې شوې. په بیان کې د ښاغلي بایډن له قوله راغلي دي چې نوموړی وايي، ده د امریکا د زړو تجهیزاتو په ګډون له اوکراین سره د مرستو د دوام او د جګړې ډګر ته د هغو د ژرترژره رسولو سپارښتنه کړې ده.

له دې څو ساعته مخکې د اوکراین ولسمشر ولودیمیر زیلینسکي ویلي و، چې واشنګټن به ډېرژر دا مرسته اعلان کړي.

د طالبانو تر کنټرول لاندې باختر اژانس نن دوشنبه خبر ورکړی، چې مړه او ټپیان د یوې کورنۍ غړي وو.

بلخوا په لغمان ولایت کې پرون په یوه ټرافیکي پېښه کې لږ تر لږه ۵ تنه مړه او ۱۷ تنه نور ژوبل شول.

د کورنیو رسنیو د راپورونو له مخې، په لغمان کې د دې ډلې د امنیې قوماندانۍ ویاند یونس یوسفزي ویلي، چې ۲۲ کسانو ته وروسته له هغې مرګ ژوبله واوښته چې د لغمان د مرکز مهترلام په قلعه کوټ ساحه کې یوه مرسډیز ډوله موټر له دوو رکشاوو سره ټکر وکړ.

د دغه ټکر د علت په اړه څه نه دي ویل شوي. د ټرافیکي اصولو نه رعایتول، د چلوونکو بې احتیاطي او د سړکونو خرابوالی په افغانستان کې د اکثرو ټرافیکي پېښو اصلي علت ګڼل کېږي.

دا د غزې په مرکزي برخه کې پر دغه کمپ چې د فلسطینیانو بېځایه شویو په کې پناه اخیستې ده، د اسرائیل د وروستیو اوونیو د هوايي حملو وروستۍ هغه ده، چې د راپورونو له مخې، په نتیجه کې یې ۱۵ کسان ټپیان شوي هم دي. د وفا د راپور له مخې تر دې مخکې د غزې په شمال کې پر بیت حانون د اسرائیل په یوه جلا حمله کې ۷ کسان وژل شوي وو. د اسرائیل د پوځ یوه ویاند ویلي د دغو راپورونو په اړه څېړنې کېږي. په همدې حال کې د اسرائیل پوځ ویلي چې پرون یې د غزې د شمال پر یوه روغتون په چاپه کې د فلسطینیانو شا و خوا ۲۰ افراطي وسلوال وژلي دي. اسرائیل دا په دې قلمرو کې خپل تر ټولو پراخ پوځي عملیات یاد کړي دي.

بوریل ویلي، هغې د افغان ښځو کرامت او حقونو ته فوق العاده ژمنتیا درلوده او یوه الهام بخښونکې نمونه وه.

ښاغلي بوریل پر خپله ایکس پاڼه پرون ناوخته لیکلي، چې د مېرمن آیودیس پر مړینه سخت خپه دی. هغه زیاته کړې، چې د رافایلا آیودیس نه ستړې کېدونکو هڅو په افغانستان کې د بېشمېره خلکو ژوند بدل کړ او د هغو کسانو په ږغ بدله شوه، چې چا ورته غوږ نه نیوه.

بل لوري ته پخواني ولسمشر حامد کرزي هم پر خپله ایکسپاڼه د مېرمن آیودیس پر مړینه خپګان ښوولی او لیکلي یې دي، چې د افغانستان لپاره د اروپايي ټولنې دې پخوانۍ چارواکې د خپل ماموریت پر مهال له افغانانو سره زیاته مرسته او همکاري کړې وه.

د افغانستان لپاره د اروپايي ټولنې استازولۍ پرون د رافایلا آیودیس د مړینې خبر ورکړ. په افغانستان کې د اروپايي ټولنې د شارژدافېرې په توګه د هغې دنده د سږ میلادي کال د اګست میاشتې په وروستیو کې پای ته رسېدلې وه.

د امریکا پخوانی ولسمشر جیمي کارتر د سل کلنۍ په عمر مړ شو.

د کارتر مرکز پرون یکشنبه خبر ورکړ چې نوموړی په جورجیا ایالت کې په خپل کور کې مړ شوی دی.

کارتر د ۱۹۷۷ او ۱۹۸۱ کال ترمنځ د امریکا نهه دیرشم ولسمشرپاته شوی او په ۲۰۰۲ کال کې یې د نوبل د سولې جایزه هم ګټلې وه.

د امریکا ولسمشر جوبایډن ویلي چې د کارتر لپاره به په واشنګټن کې د جنازې د مراسمو د بند و بست امر وکړي او نوموړي زیاته کړې " متحده ایالتونو او نړۍ یو کمساری رهبر له لاسه ورکړ".

د بشري حقونو د څار نړیوال سازمان د بشري حقونو په ساتنه کې د کارتر رول ستایلی او ویلې يې دي، هغه له ولسمشرۍ وروسته هم د بشري حقونو دفاع ته دوام ورکړ.

کارتر د نړۍ او سیمې په سیاستونو کې هم مهم رول درلودلی دی.

کارتر د اسراییل او مصر ترمنځ د سولې په تړون کې منځګړیتوب کړی او دغه راز یې په ایران کې د ۱۹۷۹ کال له اسلامي انقلاب وروسته د متحده ایالتونو له ملاتړه برخمن پاچا محمد رضا پهلوي ته هم سیاسي پنا ورکړه چې د ګڼ شمېر ایرانیانو غوسه یې پارولې وه.

هغه د یکشنبې په ورځ له العربیه شبکې سره په مرکه کې وویل چې ایران باید په سیمه کې پر خپلو مداخلو او سیاستونو له سره غور وکړي.

دا په داسې حال کې ده چې د ایران مشر علي خامنه يي د بشاراسد له تېښتې وروسته په خپله وینا کې په سوریه یا سیمه کې د ایراني نیابتي ځواکونو موجودیت په اساسي توګه رد کړ او ادعا یې وکړه چې دوی ته "اړتیا نه لري".

د روسیې ترڅنګ ایران هم د دغه هېواد په کورنۍ جګړه کې د سوریې د لیرې شوي ولسمشر بشاراسد له اصلي ملاتړو څخه و.

د اسد رژیم د دسمبر په اتمه نسکور شو او د تحریر الشام ډلې په مشرۍ وسله وال واک ته ورسیدل.

د یکشنبې په ورځ دغې ادارې په ایکس پاڼه یوه ویډیو خپره کړې او ویلي یې دي چې د ټولنیزو سرچینو د مرکز له لارې چې د جنوبي کوریا د بهرنیو چارو وزارت او د دغه صندوق له خوا یې ملاتړ کیږي د راستنیدونکو او بې ځایه شویو لپاره د روغتیا زده کړې، کارموندنې او عامه پوهاوي پروګرامونه وړاندې کړي.
دغې ادارې ویلي دي چې د ټولنیزو سرچینو د مرکز له جوړیدو راهیسې یې له ۱۷۸۰۰ کسانو سره د ژوند په بیا پيل کې مرسته کړې ده.

په همدې حال کې د طالبانو د حکومت د کډوالو او راستنېدونکو چارو وزارت د معلوماتو له مخې هره اوونۍ له پاکستان او ایران څخه زرګونه کسان په زوره او یا په خپله خوښه هېواد ته راستنېږي.

تر دې مخکې یو شمېر راستنېدونکو ازادي راډيو ته ویلي و چې د ژمي په رارسېدو سره له بدو اقتصادي ستونزو سره لاس او ګرېوان دي.

په دغه افغان باندې د اعدام حکم د لُرستان په الیګودرز زندان کې اجرا شوی.

ایراني رسنیو په دې اړه څه نه دي ویلي.

تر دې مخکې د ایران د بشري حقونو څارونکو سازمانونو ویلي چې سږ کال په دغه هېواد کې د اعدام شویو افغانانو شمېر ۷۱ ته رسېدلی دی.

د بشري حقونو سازمانونه او مدافعین وايي، په ایران کې د قضیو د اورېدلو بهیر عادلانه نه دی او ډېری تورن کسان مدافع وکیلانو ته لاسرسی نه لري.

نیول شوي کډوال بېرته د کډوالۍ مرکزونو ته استول شوي.

افغان کډوال اکثر په قاچاقي توګه د ترکیې له ځینو ساحلي سیمو د اژه سمندرګي له لارې په وړو او غیرمعیاري بېړیو کې د یونان ټاپوګانو ته د رسېدو په هدف ځانونه په خطر کې اچوي.

هر کال د سلګونو هغو کډوالو د مړینې او ډوبېدو خبرونه خپریږي چې غواړي له ترکیې د اوبو یا ځمکې له لارې اروپا ته ولاړ شي.