د اطلاعات او کلتور وزیر نا امنۍ، طبیعي پیښې، نه پاملرنه او جګړه د هېواد په بېلابېلو ولایتونو کې د شاوخوا دولس سوو فرهنګي لرغونو اثارو د له منځه تلو د خطر اصلي لامل بولي.
سید مخدوم رهین د سې شنبې په ورځ ناوخته په یوه خبري غونډه کې په نړېوالې ټولنې او په هغو خلکو چې په فرهنګي نوښتونو او لرغونتیاوو باورمن دي غږ وکړ، چې د افغانستان او بشریت د دغو فرهنګي میراثونو ژغورلو ته جدي پاملرنه وکړي:
"زه نه یواځې له نړېوالې ټولنې او نه یواځې له تاسو غواړم چې مهرباني وکړئ د نړېوالو میراثونو او انساني شهکارونو د یوې برخې د ژغورلو فریاد نړیوالو ته ورسوئ بلکې د افغانستان له ملي شتنمو او پانګوالو هم غواړم چې د خپلو فرهنګي میراثونو په ژغورلو کې مرسته وکړي. "
ښاغلي رهین زیاته کړه، چې د فرهنګي میراثونو په ځانګړې ډول د عقیدتي ځایونو چې پکې د هرات جامع جومات او د بلخ روضه مبارکه د یادولو وړ دي د بیا جوړولو ناسمې لارې چارې هم ددې لامل شوي چې دغه فرهنګي میراثونه د له منځه تلو له خطر سره مخامخ شي.
د اطلاعاتو او کلتور وزیر که څه هم د نړېوالې ټولنې او په تیره بیا د امریکا، جاپان ، جرمني او هالند مرستو ته اشاره وکړه خو د یونیسکو ادارې مرستې د پام وړ وښودې .
په کابل کې د یونسکو ادارې استازي شاروک ادګار وویل، چې د تاریخي او فرهنګي آثارو ساتنه د نړیوالې ټولنې تخنیکي مرستو ، ښو همغږیو او سیمه ایزو کاري قوو ته اړتیا لري .
ښاغلي ادګار په راتلونکي کې د افغانستان له فرهنګي برخې سره د خپلو مرستو په دوام ټینګار وکړ:
"د یونیسکو په توګه به موږ د اوسنیو ستونزو په هوارولو کې د عامه پوهاوي پروګرامونه او مالي مرستو ته دوام ورکړو او همدا راز موږ چمتو یو څو د مشوره يي مرستو او پالیسي جوړولو په برخه کې د اړتیا په وخت خپله همکاري جاري وساتو.
یونسکو د ملګرو ملتونو هغه فرهنګي اداره ده، چې له تیرو شپیتو کلونو راهیسې له افغانستان سره پدې برخه کې مرستې کوي."
د اطلاعاتو او کلتور وزیر په هیواد کې لرغونو فرهنګي اثارو ته د ورپیښو ګواښونو یادونه پداسې حال کې کړې، چې په تیرو دریو لسیزو او په تیره بیا د تنظیمي جنګونو په مهال د هیواد اکثره تاریخي اثاره له منځه ولاړل او یا هم بهرنیو هیوادونو ته قاچاق شول.
که څه هم له تیرو لسو کلونو راهیسې د پاتې اثارو او سیمو د ژغورلو لپاره پراخې هڅې روانې دي، خو بیا هم داسې رپورټونه موجود دي، چې اوس هم ددغو اثارو قاچاق او په تاریخي سیمو کې خپل سرې کیندنې دوام لري.
سید مخدوم رهین د سې شنبې په ورځ ناوخته په یوه خبري غونډه کې په نړېوالې ټولنې او په هغو خلکو چې په فرهنګي نوښتونو او لرغونتیاوو باورمن دي غږ وکړ، چې د افغانستان او بشریت د دغو فرهنګي میراثونو ژغورلو ته جدي پاملرنه وکړي:
"زه نه یواځې له نړېوالې ټولنې او نه یواځې له تاسو غواړم چې مهرباني وکړئ د نړېوالو میراثونو او انساني شهکارونو د یوې برخې د ژغورلو فریاد نړیوالو ته ورسوئ بلکې د افغانستان له ملي شتنمو او پانګوالو هم غواړم چې د خپلو فرهنګي میراثونو په ژغورلو کې مرسته وکړي. "
ښاغلي رهین زیاته کړه، چې د فرهنګي میراثونو په ځانګړې ډول د عقیدتي ځایونو چې پکې د هرات جامع جومات او د بلخ روضه مبارکه د یادولو وړ دي د بیا جوړولو ناسمې لارې چارې هم ددې لامل شوي چې دغه فرهنګي میراثونه د له منځه تلو له خطر سره مخامخ شي.
د اطلاعاتو او کلتور وزیر که څه هم د نړېوالې ټولنې او په تیره بیا د امریکا، جاپان ، جرمني او هالند مرستو ته اشاره وکړه خو د یونیسکو ادارې مرستې د پام وړ وښودې .
په کابل کې د یونسکو ادارې استازي شاروک ادګار وویل، چې د تاریخي او فرهنګي آثارو ساتنه د نړیوالې ټولنې تخنیکي مرستو ، ښو همغږیو او سیمه ایزو کاري قوو ته اړتیا لري .
ښاغلي ادګار په راتلونکي کې د افغانستان له فرهنګي برخې سره د خپلو مرستو په دوام ټینګار وکړ:
"د یونیسکو په توګه به موږ د اوسنیو ستونزو په هوارولو کې د عامه پوهاوي پروګرامونه او مالي مرستو ته دوام ورکړو او همدا راز موږ چمتو یو څو د مشوره يي مرستو او پالیسي جوړولو په برخه کې د اړتیا په وخت خپله همکاري جاري وساتو.
یونسکو د ملګرو ملتونو هغه فرهنګي اداره ده، چې له تیرو شپیتو کلونو راهیسې له افغانستان سره پدې برخه کې مرستې کوي."
د اطلاعاتو او کلتور وزیر په هیواد کې لرغونو فرهنګي اثارو ته د ورپیښو ګواښونو یادونه پداسې حال کې کړې، چې په تیرو دریو لسیزو او په تیره بیا د تنظیمي جنګونو په مهال د هیواد اکثره تاریخي اثاره له منځه ولاړل او یا هم بهرنیو هیوادونو ته قاچاق شول.
که څه هم له تیرو لسو کلونو راهیسې د پاتې اثارو او سیمو د ژغورلو لپاره پراخې هڅې روانې دي، خو بیا هم داسې رپورټونه موجود دي، چې اوس هم ددغو اثارو قاچاق او په تاریخي سیمو کې خپل سرې کیندنې دوام لري.