په سوریه کې د واکمنو شویو یاغیانو هیئت تحریر الشام مشر وايي، په سوریه او افغانستان کې ذهنیتونه متفاوت دي.

احمد الشرع چې مستعار نوم یې ابو محمد الجولاني دی له بي بي سي سره په ځانګړې مرکه کې ویلي، دوی نه غواړي سوریې ته د افغانستان بڼه ورکړي.

هغه چې د بشارالاسد د نظام تر ړنګېدو وروسته په سوریه کې برحاله واکمن ګڼل کېږي، ویلي، افغانستان یوه قبیلوي ټولنه ده، خو سوریه کې ذهنتیونه متفاوت دي او دوی د ښځو پر تعلیم باور لري.

پر افغانستان د واکمنو طالبانو اکثرو یې پر ټولنیزو شبکو د احمد الشرع د بریا مبارکي ویلې ده، خو د هغه پر وروستیو څرګندونو یې څه نه دي ویلي.

طالبانو لا هم نجونو ته تر شپږم ټولګي پورته د نور تعلیم اجازه نه ده ورکړې او دوه کاله کېږي چې نجونې او ښځې یې د پوهنتون له زده کړو هم منع کړې دي.

د اسراییل پوځ نن په یوه بیان کې څرګنده کړه چې سهار وختي یې هغه سیمې په یمن کې په نښه کړې چې له هغو ځایونو یاغیان پوځي عملیات کوي.

د اسوشیتد پریس اژانس د راپور له مخې، د اسراییل د پوځ بیان وروسته تر دې خپور شو چې یمني رسنیو خبر ورکړ چې پر صنعا او بندري ښار حَدیده بریدونه شوې دي.

د دې بریدونو په ترڅ کې د اوښتو تلفاتو په اړه تر اوسه څه نه دې ویل شوي.

دا حملې وروسته تر دې وشوې چې د اسراییل پوځ وویل چې یو توغندی یې چې حوثیانو د اسراییل په لور ویشتلی و، خپل هدف ته تر رسیدو مخکې په هوا کې شنډ کړ.

د یمن حوثیانو تر اوسه پر اسراییل د توغندیو او بې پيلوټه الوتکو د بریدونو مسوولیت نه دی منلی.

د سوریې لپاره د ملګرو ملتو استازي په دغه هېواد کې د ازادو او عادلانه انتخاباتو غوښتنه وکړه.
ګېر پیدرسن پرون په دمشق کې خبریالانو ته وویل، ډېرې هیلې شته چې په سوریه کې د یوه نوي پېلامې شاهدان واوسو، د داسې سوریې چې هلته نوی اساسي قانون وي او د انتقالي دورې له پای ته رسېدو سره انتخابات وشي.
ښاغلي پیدرسن په ورته وخت کې له سوریې سره د سملاسي بشري مرستو غوښتنه وکړه او ویې ویل چې هیله مند دی چې پر سوریې ټول لګېدلي نړیوال بندیزونه چې د بشار الاسد د رژیم په وخت لګېدلي و، لرې شي.

د بشري حقونو یوه سازمان په ایران کې د یوه افغان په شمول د شپږو تنو د اعدام خبر ورکړ.
په ناروې کې مېشت د هنګاو په نوم د بشري حقونو سازمان په خپلې ویبپاڼې کې دا خبر خپور کړی دی چې دا کسان د چهارشنبې په ورځ د کرج ښار په قزل حصار زندان کې اعدام شوې دي.
د دې راپور له مخې اعدام شوی افغان عبدالباري پکوهي نومېږي.
د ایران د بشري حقونو د سازمان په وینا د شاوخوا یوې میاشتې په ترڅ کې په ایران کې لږ تر لږه اوولس افغانان اعدام شوي دي.
په ایران کې اکثر افغانان د مخدر موادو په تور اعدام محکومېږي او د بشري حقونو د ډلو په وینا اکثر وخت دا تورن کسان مدافع وکیلانو ته لاسرسی نه لري.

په هغه راپور کې چې اروپا کمیسیون د سه شنبې په ورځ (اګست ۲۷) په خپله ویب پاڼه کې خپور کړ، ویل شوي چې په نویو بندیزونو کې له پنځوسو څخه زیات کارګو کښتۍ او د تیلو ټانکرونه او شاوخوا نهه کسان یا شرکتونه شامل دي.

پر روسیې د اروپايي ټولنې په دې نویو بندیزونو کې یو شمېر ایراني شرکتونه او په هند، متحده عربي اماراتو، هانګ کانګ او چین کې ثبت شوي څو شرکتونه او همدارنګه د شمالي کوریا دوه چارواکي هم په نښه شوي دي.

د بندیزونو نوې کڅوړه شپږ چینایي وګړي او له هغو څلور چینایي شرکتونو نه چې د روسیې پوځ ته د ډرون پرزو په قاچاق کې ښکیل دي یو چینایي شرکت هم په نښه شوي دي.

روسیې تر اوسه د دغو نویو بندیزونو په اړه غبرګون نه دی ښودلی.

د برتانیا یوې محکمې پرون د یوې وژل شوې ماشومې پلار په ۴۰ او د هغې میره په ۳۰ کاله بند محکومه کړل.

۴۳ کلن عرفان شریف او مېرمن یې ۳۰ کلنه بیناش بتول چې دواړه پاکستانیان دي، د خپلې لور لس کلنې سارا شریف په وژنه تورن شوي دي. ویل کېږي چې پلار او میرې دا ماشومه له شپږ کلنۍ څخه شکنجه کوله.

د لندن د محکمې قاضي جان کاوانا John Cavanagh په داسې حال کې چې آواز یې رېږدېده وویل د تشدد هغه کمپاین چې د ماشومې سارا پر وړاندې شوی دی حتی تصور یې ګران دی. نوموړي زیاته کړه چې سارا په فلزي میله او د کرکټ په بېټ وهل شوې او د پړي په وسیله تړل شوې وه، سر یې په پلاستیکي کڅوړه کې بند کړل شوی و، او یوه برخه یې سورۍ شوې وه چې هوا ورشي.

نوموړې ماشومه د ۲۰۲۳ کال په اګست میاشت کې په کور کې په خپل بستر کې مړه وموندل شوه او د عدلي طب معایناتو وښودله چې په وجود کې یې ۷۱ تازه زخمونه جوړ شوي وو، او لږترلږه ۲۵ هډوکي یې مات وو.

د آرام سمندر په وانواټو ټاپو کې د پرونۍ زلزلې په نتیجه کې د مړو کسانو شمېر ۱۴ ته لوړ شوی دی.

دې زلزلې چې شدت یې د ریښتر په کچه ۷،۳ درجې و، سلګونه نور کسان ټپیان کړي او د آرام سمندر د جنوب په دې لیرې پراته ټاپو کې یې پراخ زیان اړولی دی.

راپورونه وايي ژغورونکې ډلې د ویجاړو ودانۍ له کنډوالو څخه د مړو او ټپیانو د راایستلو هڅه کوي. د وانواټو د پولیسو مشر رابسون لاورو په یوه ویډیويي پیغام کې ویلي چې په زلزله کې له ۲۰۰ ډېر کسان ټپیان شوي او د ژغورنې هڅې اوس له دوو ویجاړو ودانیو څخه د قربانیانو پر راایستلو متمرکزې دي.

دې زلزلې ګڼو ودانیو له هغې ډلې د امریکا، فرانسې، برتانیا او نیوزیلنډ سفارتونه هم زیانمن کړي دي او د بریښنا مزي او مخابراتې شبکې یې پرې کړې دي.

په وانواټو کې د اوو ورځو لپاره بېړنی حالت اعلان شوی او د ۷۲ ساعتونو لپاره الوتنې لغو شوې دي.

د روسیې پوځ د شمالي کوریا له ځواکونو سره په ګډه په کورسک سیمه کې د اوکرایني سرتېرو پرضد عملیات پراخ کړي دي. اوکرایني ځواکونو د روان کال په اګست میاشت کې د روسیې د کورسک سیمې ځینې ناحیې ونیولې او تراوسه هم پر ځینو سیمو ولکه لري.

د اوکراین جګپوړي پوځي قوماندان جنرال اولیکساندر سیرسکي پرون په یوه وینا کې وویل چې روسي پوځیانو له دریو ورځو راهیسې په کورسک کې پوځي عملیات پراخ کړي او په وینا یې د شمالي کوریا پوځیان په دې جګړو کې عملي برخه لري.

داسې ښکاري چې د شمالي کوریا سرتېرو ته په دې جګړه کې درانه تلفات اوښتي دي. اوکرایني او امریکايي چارواکو د دوشنبې په ورځ وویل چې د دې ځواکونو ګڼ سرتېري وژل شوي او پرون (د لیندۍ ۲۷مه) د امریکا د پوځ یوه جګپوړي چارواکي د خپل نوم نه ښودلو په شرط وویل چې د شمالي کوریا سلګونه سرتېرو ته په کورسک کې مرګ ژوبله اوښتې ده.

د امریکا د بهرنیو چارو وزارت د ایراني چارواکو هغه پرېکړه وغندله چې د ایران او امریکا دوه ګوني تابعیت لرونکی، د ازادي راډیو د فردا څانګې پخوانی خبریال، رضا ولي زاده، یې په لس کاله بند محکوم کړی دی.

د بهرنیو چارو وزارت یوه ویاند پرون (سې شنبې) د فردا څانګې ته وویل چې متحده ایالات په کلکه دغه حکم غندي او د هغه او په ایران کې د ټولو سیاسي بندیانو د سمدستي خوشې کولو غوښتنه کوي.

دې ویاند زیاته کړه چې د ایران رژیم په مکرر ډول د ګواښونو، ډارولو، توقیفونو، جبري اعترافونو او د خبریالانو پر وړاندې د تاوتریخوالي کارولو له لارې د مطبوعاتو ازادي ځپلې ده.

د محکمې د هغو اسنادو له مخې چې د ښاغلي ولي زاده مدافع وکیل ته د ډسمبر په لسمه استول شوي او ازادي راډیو هم ارزولي، ولي زاده د تهران د انقلابي محکمې له خوا له یوه دښمن حکومت سره د همکارۍ په تور محکوم شوی دی.

ښاغلي ولي زاده د ازادي راډیو له فردا څانګې سره له یوې لسیزې کار کولو وروسته د ۲۰۲۲ م کال په نومبر میاشت کې استعفا ورکړې وه. هغه د روان ۲۰۲۴ م کال په لومړیو کې د خپلې کورنۍ د لیدو لپاره ایران ته تللی و، چې د سپټمبر په ۲۲ نیول شو.

د خیبرپښتونخوا کرمې سیمې ته چې زرګونه کسان د فرقه یي جګړو په نتیجه کې ګیر پاتې دي، د بشري مرستو د رسولو په مقصد الوتنې نن پیل شوې.

په دې نښتو کې چې په تېره جولای میاشت کې پیل شوې تراوسه له ۲۰۰ زیات کسان وژل شوي دي. ډیورنډ کرښې ته څېرمه د یوشمېر سیمو خلک د غذايي موادو او دارو درملو له کمښت سره مخامخ دي.

دا په داسې حال کې ده چې د پاکستان حکومت هڅه کوي د شیعه او سني قبیلو ترمنځ د ځمکو پر سر دا دعوه پای ته ورسوي.

د ایدي په نوم د خصوصي خیریه بنسټ سیمه ایز مشر شېرګل د فرانسې خبري آژانس ته ویلي دي چې د خیبرپښتونخوا له مرکز پېښور ښار څخه کرمې ته د بشري مرستو د رسولو لپاره الوتنې به د اونۍ ترپایه دوام وکړي. نوموړی زیاتوي چې دوی په هره الوتنه کې درې تنه ټپیان لېږدوي او نورو ته دارو درمل استوي.

په کرمه کې د سني شیعه د جګړې له پیله څوځلې هلته اوربند اعلان شوی او له دواړو خواوو څخه مخور او مشران د یوه دوامداره توافق لپاره هڅه کوي.

په عین حال کې د پاکستان حکومت د تاوتریخوالي د مخنیوي لپاره د کرمې اصلي لویه لاره بنده کړې ده. په کرمه کې د ښکېلو خواوو ترمنځ نښته وروسته له هغه پیل شوه چې د دې سیمې د اوسېدونکو د موټرو پر یوه کاروان برید وشو او په نتیجه کې یې له څلوېښتو ډېر کسان ووژل شول.