د اروپايي پارلمان مشرې روبرتا متڅولا د اوکراین له‌‌‌خوا د روسیې د بشپړ تهاجم په وړاندې د ځان د دفاع لپاره د اوږدواټنه توغندیو د کارونې ملاتړ وکړ.

هغې له جرمني غوښتنه وکړه، چې د تاوروس په نوم د اوږدواټنه توغندیو دستګاه سم د لاسه جګړه ځپلي اوکراین ته ولېږدوي.

متڅولا په هغه مرکه کې چې نن دوو ورځپاڼو خپره کړې دا څرګندونې کړې دي.

کله چې له هغې پوښتنه شوې، هغه هېوادونه چې اوکراین ته اوږدواټنه توغندي ورکوي، ایا اوکراین ته باید دا اجازه ورکړي، چې په روسیه کې دننه پر اهدافو یې وکاروي؟ هغې ویلي هو.

د اروپايي پارلمان مشرې ویلي، جرمني هم باید د تاوروس په نوم د اوږدواټنه توغندیو دستګاه اوکراین ته ورکړي.

د جرمني صدراعظم اولاف شولڅ اوکراین ته د تاوروس په نوم دستګاوو له استولو سره سخت مخالف دی، خو د هغه ائتلافي شریکان ازاد ډیموکراتان او زرغون ګوند کییف ته د دغو توغندیو د استولو ملاتړي دي.

د فلسطیني رسنیو د پرونیو راپورونو له‌‌مخې، پر غزه ښار د اسرايیل تر یوې حملې وروسته په وژل شویو کې ښځې او ماشومان هم شامل دي.

وافا خبري اژانس د په تازه حمله کې د وژل شویو شمېر ۸ یاد کړی دی.

اژانس وايي، د غزې ښار په شمالي ولسوالۍ شجاعیه کې پر یوه کور هم په حمله کې خلکو ته مرګ‌ژوبله اوښتې ده.

دغه اطلاعات په بې پرې ډول نه‌شي تایید کېدلای.

په همدې حال کې د اسرايیل پوځ ویلي، چې د دغو حملو ادعاوې څېړي.

وافا خبري اژانس راپور ورکړی، چې د غزې تړانګې په نورو برخو کې هم د اسرايیلي ځواکونو په حملو کې خلکو ته مرګ‌ژوبله اوښتې ده.

بل لوري ته د حماس تر کنټرول لاندې د غزې روغتیا وزارت خبرداری ورکړی، چې د تېلو د کموالي له کبله ښايي په ۴۸ ساعتونو کې روغتونونه یا له فعالیته ولوېږي، یا یې فعالیت محدود شي.

د پاکستان د خیبر پښتونخوا د کورمې ايجنسۍ چارواکي وايي، هلته د شیعه او سني ډلو ترمنځ په تازه شخړو کې لږ تر لږه ۲۵ کسان وژل شوي دي.

د کورمې مرستیال کمشنر جاویدالله مسید پرون ناوخته د ازادي راډیو مشال څانګې ته ویلي، شخړه لومړی په جلامئۍ، چاردېوال او ټالوکونج کې پیل شوې او بیا نورو سیمو ته وغځېده.

نوموړي وویل چې، په‌‌‌دې نښتو کې تر اوسه دواړو خواو ته مرګ‌ژوبله اوښتې ده.

چارواکو تر اوسه د ۲۵ کسانو مړینه تایید کړې خو نه یې دي ویلي، چې په دوی کې څو تنه یې شیعه او څو یې سنیان دي.

مرستیال کمشنر جاویدالله مسید ویلي، شخړه ناڅاپه پیل شوه او د سیمې حالت دومره خراب دی، چې له انتظامي چارواکو سره یې د مخنیوي لپاره وسایل نه وو.

د لبنان پر حزب‌‌‌‌الله ډلې د اسراییل د بریدونو په دوام نن شنبې د پلازمېنې بیروت مرکزي برخه د اسراییل یوه ځواکمن هوایي برید ولړزوله.

د رویترز خبري اژانس د راپور له‌‌مخې د حزب‌‌الله المنار خبري شبکې په دغه برید کې چې د بیروت پر بسطه سیمې شوی، د لږ تر لږه ۴ کسانو د وژل کېدو او ۳۳ نورو د ټپي کېدو خبر ورکړ.

د لبنان رسمي خبري اژانس نن سهار وختي وویل، په دغه برید کې چې یوه اته پوړیزه ودانۍ یې ویجاړه کړې، ګڼ‌شمېر کسانو ته مرګ‌ژوبله اوښتې.

یوشمېر امنیتي سرچینو رویترز ته ویلي، پر دغې ودانۍ لږ تر لږه څلور بمونه غورځول شوي دي.

دا په روانه اوونۍ کې د بیروت پر مرکزي برخې د اسراییل څلورم هوايي برید دی چې کوي یې.

اسراییل پر دې سیمې په بریدونو کې د حزب‌‌الله ډله چې امریکا یې د یوې ترهګرې ډلې په توګه پېژني او اروپایي اتحادیې یې یوازې پوځي څانګه په تور لېست کې شامله کړې، په نښه کوي.

د تېرې یک‌شنبې په ورځ د اسراییل په یوه مخکېني برید کې د حزب‌‌الله د رسنیو مسول چارواکی محمد عفیف ووژل شو.

حزب‌الله چې د لبنان په ډېری جنوبي برخو ولکه لري، سياسي څانګه يې د دغه هېواد په پارلمان کې څوکۍ هم لري.

وروسته له هغې چې اتریش په شینګین زون کې د بلغاریا او رومانیا د شاملېدو په وړاندې د اوږدې مودې له مخالفت څخه لاس واخیست، دا هېوادونه راتلونکي کال دې سیمې ته چې د غړیو هېوادونو وګړي یې له ویزې پرته یو بل ته تګ‌راتګ کوي، ورنژدې شول.

دغه اعلان پرون جمعه هنګري وروسته له هغې وکړ، چې پلازمېنه بوداپست د رومانیا، بلغاریا او اتریش د کورنیو چارو وزیرانو د یوې غونډې کوربه و.

هنګري په اوس وخت کې د اروپایي اتحادیې د شورا دوره‌یي مشري په غاړه لري.

ټاکل شوې چې اروپایي اتحادیه به د ډسمبر له ۱۱ تر ۱۲ پورې له رومانیا او بلغاریا سره په غونډه کې یو ګډ امنیتي پلان نهایي کړي، چې په پایله کې به یې دا دواړه هېوادونه په جنوري میاشت کې د شینګین زون غړي شي.

د اروپایي کمېسیون مشرې اورزولا فون دیرلاین پر خپله ایکس‌پاڼه د دغه اعلان هرکلی وکړ او ویې ویل چې بلغاریا او رومانیا په پشپړ ډول په شینګین سیمې پورې تړلي دي.

د روسیې سترې محکمې "تر روسیې وروسته د آزادو ملتونو فورم" په نوم نړیوال سازمان د یوې ترهګرې ډلې په توګه اعلان کړ.

دغه سازمان چې په ۲۰۲۲ م کال کې په پولنډ کې تاسیس شوی، تورن شوی چې تر بهرني نفوذ لاندې بېلتون‌پالنه هڅوي او غواړي چې د روسیې فدراسیون د خپلواکو هېوادونو په توګه وپاشل شي.

روسیه چې په اتیا سیمو کې یې ګڼ توکمونه ژوند کوي او د ډېرو لکه د چیچنیا او تاتارستان په‌څېر سیمو ځایي خلک یې د نفوس لویه برخه جوړوي، په ۱۹۹۹ کال کې واک ته د ولادیمیرپوتین له رسېدو راهیسې له هغې کورواکۍ څخه بې‌برخې شوې چې دغو سیمو مخکې لرلې.

پوتین له هغې راهیسې واک مرکزي کړی دی.

د روسیې د لویې څارنوالۍ دفتر پرون جمعه په یوه اعلامیه ادعا وکړه، د دې فورم په چوکاټ کې د بالتیک جمهوریت ګوند، د انګریا غورځنګ او د شمالي قفقاز د خلکو کانګرس په ګډون ۱۷۲ سیمه‌ییز او ملي بنسټونه فعالیت کوي، چې ټول یې د بېلتون‌پالو غورځنګونو د جلاوطنه مشرانو له‌خوا رهبري کېږي.

خو دغه فورم دغه ادعا ردوي او ټینګار کوي چې، د یوه مدني خوځښت په توګه هڅې کوي چې د روسیې سیمې پراخه کورواکي ولري.

د ازادي راډیو پخوانۍ خبریاله سلطان اچیلووا په ترکمنستان کې چارواکو پرې نه‌ښوده چې جینوا ته ولاړه شي او یوه نړیواله جایزه ترلاسه کړي.

د ترکمنستان د کارنیکل وېب‌‌‌پاڼې د راپور له‌‌مخې ۷۵ کلنه اچیلووا چې د ناروغۍ هیڅ نښه يې نه لرله، د نومبر په شلمه په زوره د پلازمېنې عشق‌‌‌اباد په یوه روغتون کې بستر شوه.

ډاکټرانو له زندانه د دې د وتلو وخت هم نه‌‌‌دی څرګند کړی.

ترکمنستان د نړۍ له هغو هېوادو څخه دی چې د بیان ازادي په‌کې ډېره زیاته تر پښو لاندې کېږي.

سلطان اچیلووا یوازینۍ خبریاله ده چې، د ترکمنستان پر دولت نیوکې کوي، دې ته څو ځله ګواښونه هم شوي دي.

د بشري حقونو ډلو د دې د سمدستي خوشې کېدو غوښتنه کړې ده.

پاکستان د څلور زره درې سوه سوالګرو نومونه له دغه هېواده د ممنوع‌الخروج په لېست کې داخل کړي دي.

وروسته تر دې چې د پنج‌شنبې په ورځ د پاکستان د کورنیو چارو وزیر محسن نقوي د سعودي عربستان له یوه پلاوي سره خبرې وکړې، اسلام‌اباد دا پرېکړه وکړه.

نژدې دوې میاشتې مخکې د سعودي عربستان رسنیو خبر ورکړی و چې د حج د مراسمو پرمهال تر پنځوس زره ډېرو پاکستانیانو خیرات غوښت.

تر دې راپورونو وروسته ریاض خبرداری ورکړ، که چېرته پاکستان د دې سوالګرو مخه ونه‌‌‌نیسي د پاکستانیانو لپاره به د عمرې او حج د ویزو شمېر کم کړي.

د اوکراین د پارلمان غړي تاراس باتینکو د هووري ویلیکي لویف Hovoryt Velykiy Lviv شبکې سره پرون پنج‌شنبې په خبرو کې افشا کړه چې، د پارلمان غړیو ته سپارښتنه شوې چې نن جمعه دولتي سیمې ته له تلو ډډه وکړي او پارلمان هم د توغندي د احتمالي برید له امله خپله نننۍ غونډه لغوه کړه.

هغه وویل، موږته وویل شول چې، راتلونکو ورځو کې د دې خطر شته چې په کییف کې پر ویرخوونا رادا Verkhovna Rada سیمې برید وشي او زیاته یې کړه چې پوتین دا خطر د پام وړ زیات کړی دی.

ټاکل شوې وه، چې د پارلمان په‌‌‌دې غونډه کې له حکومتي چارواکو څخه د پوښتنو بهیر پیل شي.

دغه اقدام څو ورځې وروسته له هغې کېږي چې، د روسیې ولسمشر ولاديمیرپوتین اعلان وکړ، چې د اوریشنیک په نوم منځنی واټن ویشتونکی نوی بالسټیک توغندی یې د اوکراین په جګړه کې په بریالۍ توګه ازمویلی دی.

پوتین ادعا وکړه چې، دا توغندی د اوکراین پر ختیځ ښار دنیپرو په برید کې کارول شوی و او ټینګار یې وکړ چې دا د ناټو "تهاجمي کړنو" او هغو توغندیو ته ځواب و، چې لوېدیځ اوکراین ته ورکړي او دې هېواد ورڅخه د روسیې د خاورې د په نښه کولو لپاره کار اخیستی دی.

ایران نن جمعه وویل چې د ملګرو ملتونو د اټومي څارنې ادارې د هغه تصویب شوي پرېکړه‌لیک په ځواب کې به چې پر اسلامي جمهوریت یې د نه همکارۍ له امله انتقاد کړی، په خپلو اټومي تاسیساتو کې یو شمېر نوي او پرمختللي سنتریفیوژونه نصب کړي.

دغه پرېکړه‌لیک چې ایران ته د نړیوالې اټومي انرژۍ ادارې یا "آی‌اې‌اي‌اې" د مشر رافایل ګروسي له وروستي سفر وروسته تصویب شوی، غوښتنه کوي چې تهران ته په‌کار ده چې د خپلو قانوني مکلفیتونو د پوره کولو لپاره سمدستي اقدام وکړي.

د ایران د بهرنیو چارو وزارت او د اټومي انرژۍ د سازمان له‌خوا په ګډه اعلامیه کې ویل شوي چې د اټومي انرژۍ د ادارې مشر محمد اسلامي د نویو او پرمختللو سنتریفیوژونو د نصبولو په ګډون د اغېزمنو اقداماتو امر صادر کړی دی.

ایران دغه اعلان وروسته له هغې کوي چې د "آی‌اې‌اي‌اې" ۳۵ کسیز بورډ پرون پنجشنبې د نومبر په ۲۱مه د تهران د نه همکارۍ غندنه وکړه.

دې ادارې له دې مخکې، په جون میاشت کې هم پر تهران ورته انتقاد کړی و.

دغه پرېکړه‌لیک ته یوازې چین، روسیې او بورکینا فاسو مخالفې رایې ورکړې.

همدارنګه فرانسې، جرمني او بریتانیا، چې د اروپايي تروییکا یا درې اړخیزې ډلې په نوم یادېږي، پرون په یوه اعلامیه کې د ایران له لوري د خپلو یورانیمو د زېرمو تر شاوخوا ۶۰ سلنې پورې پر غني کولو اندېښنه څرګنده کړه او ویې ویل چې دا اندازه اوس د اتومي موافقې تر ټاکل شوې اندازې ۳۲ چنده زیاته ده.