د حماس تر ولکې لاندې د غزې روغتیا وزارت نن شنبه اعلان وکړ، چې په ۱۳ میاشتنۍ جګړه کې د وژل شویو کسانو شمېر ۴۳زره ۷۹۹ ته ورسېد.

دغه جګړه د اسرايیل او حماس ډلې ترمنځ چې د امریکا متحدایالتونه او اروپايي ټولنه یې تروریستي سازمان ګڼي، د ۲۰۲۳م کال د اکتوبر میاشتې له اوومې روانه ده.

د غزې روغتیا وزارت وايي، په دغو وژل شویو کې هغه ۳۵ کسان هم شامل دي، چې په تېرو ۲۴ ساعتونو کې وژل شوي دي.

په غزې تړانګه کې د ټپیانو شمېر ۱۰۳زره ۶۰۱ ته رسېدلی دی.

په غزه کې روانه جګړه وروسته له هغې پیل شوه، چې څه باندې ۱۳ میاشتې مخکې حماس پر اسرايیل ناڅاپي حمله وکړه، ۱۲۰۰ کسان یې ووژل او شاوخوا ۲۵۰ نور یې یرغمل کړل.

د اوکراین ولسمشر وايي، د روسیې ولسمشر ولادمیرپوتین د جګړې ختمولو لپاره له خبرو سره لېوالتیا نه‌‌‌‌‌‌لري، بلکې له بهرنیو رهبرانو غواړي چې د ده نړیواله انزوا لپاره خبرې وکړي.

ولودمیر زلینسکي نن شنبه دا څرګندونې د روسیې د ولسمشر ولادمیرپوتین او د جرمني د صدراعظم اولاف شولڅ له ټلیفوني خبرو وروسته وکړې.

د اوکراین ولسمشر په یوه راډیويي مرکه کې چې نن خپره شوه ویلي، زه فکر کوم چې پوتین هيڅ سوله نه‌غواړي، خو د دې معنی دا نه‌‌‌‌ده چې هغه له ځینو رهبرانو سره کېناستل نه‌‌‌غواړي، ځکه له بهرنیو رهبرانو سره په ناستې سره غواړي د خپلې سیاسي انزوا پر ختمو خبرې وکړي.

د روسیې ولسمشر پرون د جرمني له صدراعظم سره ټلیفوني خبرې وکړې او شولڅ وايي، په دغو خبرو کې یې له روسیې په اوکراین کې د روانې جګړې د ختمولو او له اوکراین د روسي سرتېرو د وتلو غوښتنه وکړه.

د اسټرالیا کرکټ ملي لوبډلې د درې شل اوریزو سیالیو په لومړيو دوو لوبو کې پاکستان ته ماتې ورکړه او دا لوب‌لړۍ یې پخپل نوم کړه.

دویمه شل اوریزه لوبه چې نن شنبه ترسره شوه، کوربه اسټرالیا د ۱۳ منډو په تفاوت وګټله.

په‌دې لوبه کې اسټرالیا د ۱۴۸ منډو هدف ټاکلی و او پاکستان یې په ځواب کې ۱۳۴ منډې وکړې.

د دې لوب‌لړۍ لومړۍ سیالي بیا اسټرالیا په ۲۹منډو ګټلې وه.

په دویمې لوبې کې چټک توپ اچونکی سپینسرجانسن د غوره لوبغاړي په توګه ونومول شو، هغه پینځه پاکستاني لوبغاړي وسوځول.

د ویلو ده چې درېیمه لوبه به د د نومبر په ۱۸مه نېټه د اسټرالیا په هوبرټ ښار کې ترسره شي.

د سوک‌‌وهنې نړیوال اتل ۵۸ کلن مایک ټایسن (Mike Tyson) د ۲۷ کلن جېک پاول (Jake Paul) په وړاندې ماتې وخوړه.

ټایسن او پاول تېره شپه د امریکا د متحدایالتونو په تکزاس کې د مسابقې رېنګ ته داخل شول، چې ټایسن د څلورو امتیازونو په توپیر دغه لوبه وبایلله پاول ۷۸ او ټایسن ۷۴ امتیازونه واخیستل.

له‌‌‌دې سره د مایک ټایسن د ماتو شمېر ۷ ته ورسېد.

ټایسن له ۱۹ کلونو وروسته د مسابقې رېنګ ته داخل شوی و او دا مسابقه په نړۍ په ميلیونونو کسانو وکتله.

راپورونه وايي ټایسن د دې مسابقې لپاره ۲۰ ميلیون امریکايي ډالره اخیستي او جېک پاول ۴۰ ميلیون ډالره عاید ترلاسه کړي او دواړه به په ژوندۍ بڼه د دغې مسابقې د خپرېدو له درکه د ترلاسه شوي عاید ۵۰ فیصده هم اخلي.

ټاکل شوې د امریکا د متحدایالتونو ولسمشر جوبایډن د چین له ولسمشر شي جین پینګ سره په خپله وروستۍ رسمي کتنه کې له هغه وغواړي چې شمالي کوریا، د اوکراین په وړاندې په جګړه کې د روسیې د ملاتړ له لا زیاتولو راوګرځوي.

په پیرو کې د اسیا پسفیک اقتصادي همکاریو د کلنۍ سرمشریزې په څنډه کې د بایډن او شي ترمنځ نننۍ کتنه داسې وخت کېږي، چې ټاکل شوې بایډن دوې میاشتې وروسته واک جمهوریپال منتخب ولسمشر ډونالډټرمپ ته وسپاري.

دا به د چین له ولسمشر سره د بایډن وروستۍ رسمي کتنه وي.

شي جین پینګ هغه څوک دی چې ډیموکراتان په نړیوال ډګر کې د خپل مهم سیال په سترګه ورته ګوري.

چارواکي وايي، بایډن به د چین له ولسمشر وغواړي چې شمالي کوریا وهڅوي چې د کړکېچ د لا زیاتېدو مخه ونیسي.

اوکراین پرون د روسیې له ولسمشر ولادمیر پوتین سره د جرمني د صدراعظم اولاف شولڅ ټلیفوني مکالمه وغندله.

کییف دغه مکالمه د تسکین یوه هڅه ګڼلې چې مسکو ښايي د کمزورۍ د نښې په سترګه ورته وګوري.

د اوکراین د بهرنیو چارو وزارت پرون په یوه اعلامیه کې ویلي، دا ډول خبرې یوازې پوتین ته د هغه د نړیوالې انزوا د کمېدو هیله ورکوي.

د اوکراین د بهرنیو چارو وزارت ویلي، یوازېني څه ته چې اړتیا ده، هغه قوي اقدامات دي، چې پوتین سولې ته مجبورولی شي، نه متقاعد کول او د تسکین هڅه، چې پوتین د کمزورۍ د نښې په سترګه ورته ګوري او د ځان په ګټه یې کاروي.

د جرمني صدراعظم تر دغو ټلیفوني خبرو وروسته تېره شپه پر خپله ایکس‌پاڼه (پخواني ټویټر) لیکلي، له پوتین یې غوښتنه وکړه، چې د اوکراین په وړاندې د روسیې تهاجم پای ته ورسوي او خپل پوځیان له اوکراین وباسي.

شولڅ لیکلي، چې روسیه باید له اوکراین سره مذاکرو ته لېوالتیا وښيي، چې هدف یې سولې ته رسېدل وي.

د هند د یوه روغتون د نوزېږو ماشومانو په څانګه کې د اورلګېدو له کبله لږ تر لږه ۱۰ نوزېږي ماشومان مړه شوي او ۱۶ نور ژوبل شوي دي.

چارواکي وايي، د هند د اترا پردېش ایالت د جهانسي ښار په روغتون کې دغه اور پرون جمعې ډېر ژر په‌دې څانګه کې خپور شو، چې هلته د ۵۵ نوزېږو ماشومانو درملنه روانه وه.

د اورلګېدو علت معلوم نه‌دی.

د اترا پردېش ایالت د اعلی وزیر مرستیال براجیش پتهاک په‌دې اړه د څېړنو ژمنه وکړه.

دغې پېښې د هند په روغتونونو کې د خوندیتوب د مقرراتو په باب پوښتنې ولاړې کړي دي.

د پاکستان پنجاب ایالت د پراخ لوګي له امله پرون جمعه بېړنی روغتیایي حالت اعلان کړ او په دوو سترو ښارونو کې یې د سوداګرۍ پر چارو بندیز ولګاوه.

زهرجنو لوګیو او دوړو له څو اوونیو راهیسې د دې ایالت یوه لویه برخه پوښلې چې امله یې نژدې دوه ميلیون وګړي ناروغه شوي دي.

د پنجاب ایالت اعلا وزیرې مریم اورنګزېب پرون په یوې خبري غونډه کې په‌دې ایالت کې د بېړني روغتیایي وضعیت د اعلانولو پر مهال د دغه پراخېدونکي بحران په وړاندې د مبارزې لپاره د ځینو اقداماتو یادونه وکړه.

د روغتیایي کارکونکو رخصتي لغوه شوې، ټولې تعلیمي مؤسسې تربلې خبرتیا پورې تړلې شوي او رسټورانټونه بند شوي دي.

مېرمن اورنګزیب وویل، لوګی اوس یو ملي ناورین دی.

د لبنان د حکومت سرپرست صدراعظم نجیب میقاتي پرون جمعه له ایران څخه وغوښتل چې د اسراییل او حزب‌الله ترمنځ د روانې جګړې د پای ته رسولو لپاره د یوه اوربند په یقیني کولو کې مرسته وکړي.

داسې ښکاري چې نوموړی غواړي، ایران له خپل ملاتړه برخمنه حزب‌الله ډله چې امریکا یې یوتروریستي سازمان بولي او اروپایي اتحادیې یې یوازې پوځي څانګه په تور لېست کې شامله کړې، دې ته وهڅوي چې یوه جوړجاړي ته غاړه کېږدي.

داسې یوه جوړجاړي ته چې په ترڅ کې یې ښایي له‌‌‌دې ډلې وغوښتل شي چې د اسراییل-لبنان پولې ته له نژدې سیمو ځان شاته کړي.

په‌داسې حال کې چې د ایران د ستر مشر ایات‌الله علي خامنه‌یي چګپوړی سلاکاراو د ایران د پارلمان پخوانی ريیس علي لاریجاني د خبرو لپاره لبنان ته تللی، د دې هېواد چارواکو وویل چې د امریکا د اوربند وړاندیز حزب‌‌الله ته سپارل شوی چې هدف یې د اسراییل او د دې ډلې ترمنځ د درې میاشتنۍ جګړې پای ته رسول دي.

ایران چې د لبنان د حزب‌الله اصلي ملاتړی دی، له لسیزو راهیسې یې دا سخت‌دریځه ډله تمویل او تجهیز کړې ده.

د ۲۰۲۳ کال د اوکتوبر په اوومه نېټه چې په غزه کې د حزب‌‌‌‌الله ملاتړې حماس ډلې پر اسراییل ناڅاپي برید وکړ او اسراییل یې په وړاندې غچ اخیستونکې جګړه پیل کړه، له هغه مهال راهیسې د حزب‌الله او اسراییل ترمنځ شخړې پیل شوې دي.

یو جګپوړی ایرانی چارواکی وايي چې، ایران به له اسراییلو سره د اوربند په برخه کې د لبنان د هرې پرېکړې ملاتړ وکړي.

د ایران د لوی مذهبي مشر لوی سلاکار او د پارلمان پخواني رییس علي لاریجاني پرون د یوه خبریال دې پوښتنې ته چې ایا بیروت ته د دې لپاره تللی دی چې هلته د امریکا په منځ‌ګړتوب د سولې پلان زیانمن کړي، په ځواب کې وویل چې، ایران د هيڅ شي سبوتاژ کول نه‌غواړي بلکې د ستونزو حل غواړي.

د لاریجاني څرګندونې ښيي چې تهران د هغه کړکېچ پای ته رسېدل غواړي چې په نتیجه کې یې اسراییلو د لبنان ایران پلوې حزب‌‌الله ډله سخته وځپله.

حزب‌‌‌الله چې هم سیاسي او هم پوځي څانګې لري د لبنان جنوبي سیمې اداره کوي.

امریکا دا ډله یو تروریستي سازمان بولي، خو اروپايي ټولنې یې یوازې پوځي څانګه په تور لېست کې شامله کړې ده.