د خوړو نړیوال پروګرام WFP له افغانستان سره د جنوبي کوریا د ۵ میلیون ډالره مرستې خبر ورکوي.

WFP نن په یوه بیان کې وویل چې دا مالي مرسته به هغو بېوزلو کورنیو ته چې نه پوهېږي د بل وخت خواړه له کومه کړي، د میندو ملاتړ لپاره د مقوي غذا، د لومړنیو ښوونځیو ماشومانو ته د خوړو په برابرولو او نورو بشري چارو ولګوي. په بیان کې د افغانستان لپاره د جنوبي کوریا د سفارت د شارژ دافیر مون سونګ هوان له قوله راغلي چې نوموړی وايي ژمی رارسېدلی دی خو په افغانستان کې خلک کار او خواړه نه لري او کورنۍ حیرانې دي چې د خپلو ماشومانو لپاره خواړه چمتو کړي که د سونګ مواد.

WFP وايي د جنوبي کوریا په دې مرسته به هغو نژدې ۳۷ زره بېوزلو افغانانو ته چې له غذایي ناامنۍ سره مخ دي، د اوړو او نباتي غوړیو په ګډون ۲۰۰۰ ټنه خواړه برابر کړي.

جنوبي کوریا په تېرو پنځو کلونو کې په افغانستان کې د خوړو نړیوال پروګرام ته څه باندې ۳۶ میلیون ډالره بسپنه ورکړې.

د باختر خبري آژانس، چې طالبان یې اداره کوي د خبر له مخې، د کابل ولایت په شکردرې ولسوالۍ کې د شاه او عروس بند نن پرانیستل شو.

د خبر له مخې د طالبانو د حکومت د ریاست الوزرا اقتصادي مرستیال ملاعبدالغني برادر په دې ویاړ جوړې شوې غونډې ته د وینا پرمهال دا پروژه د افغانستان د اوبو د مدیریت او د کرنې په برخه کې د خلکو د اړتیاوو د پوره کولو لپاره مهمه وبلله.

د شاه او عروس بند چې کار یې د پرځېدلي جمهوري نظام پرمهال پیل شوی و، په کال کې د ۳۳ میلیون مکعب متره اوبو د تنظیم او د ۹ میلیون مکعب متره اوبو د زېرمه کولو وړتیا لري. دا بند همداراز د ۲۷۰۰ هکتاره ځمکې د خړوبولو او د ۱،۲ میګاواټه بریښنا د تولید ظرفیت هم لري. تمه ده چې د شاه او عروس بند به د کابل ښار د څښاک د اوبو او د بریښنا د کمښت ستونزې څه ناڅه راکمې کړي.

له ماشومانو سره د ملګروملتونو د مرستې صندوق یونیسیف وايي، په ۲۰۲۴ کال کې یې ۱۷۴۰۰ ماشومان له خپلو کورنیو سره یوځای کړي دي.

یونیسیف پر خپله ایکس پاڼه په یوه تازه بیان کې ویلي دي چې دا کار یې د افغانستان لپاره د اروپايي ټولنې د دفتر په مرسته کړی دی.

د م. م دې ادارې مخکې د هغو افغان ماشومانو لپاره چې له پاکستانه راستنېږي، په تورخم کې د ځانګړو د مرکزونو د جوړېدو خبر ورکړی و.

یونیسیف ژمنه کړې چې هغه افغان ماشومان به له خپلو کورنیو سره یوځای کوي چې له پاکستان او ایران څخه د افغان کډوالو د ایستلو د بهیر په ترڅ کې په جبري ډول افغانستان ته استول کېږي.

د ملګروملتو د ښځو څانګه وايي چې په افغانستان کې په تېره یوه میاشت کې د ملګروملتونو د ښځینه کارکوونکو لپاره ننګونې زیاتې شوې دي.

دې ادارې پرون په نادولتي موسسو او د ملګروملتونو په اړوندو ادارو کې د ښځو د ګومارلو په اړوند د طالبانو د تازه خبرداري په اړه په یوه راپور کې ویلي دي چې ډېرې ښځې اوس نه شي کولای په دفترونو یا ساحه کې کار وکړي.

د طالبانو د حکومت د اقتصاد وزارت د یکشنبې په ورځ پر خپله ایکس پاڼه د یوه مکتوب په خپرولو سره ټولو نادولتي موسسو ته خبرداری ورکړ چې که ښځې پر دندو وګوماري نو د فعالیت جوازونه به یې لغو شي.

دې خبرداري د بشري حقونو د ډلو او ښځو غبرګونونه وپارول.

حقاني او ژاو شینګ پرون په کابل کې په دې لیدنه کې د واخان دهلیز د ستراتیژيک اهمیت، د سوداګریزو اړیکو د پراختیا او د مسافر وړونکو الوتنو د زیاتېدو په اړه بحثونه کړي.

په دې ناسته کې د بیان له مخې دواړو لوریو د دوه اړخیزو همکاریو په لا پیاوړتیا او د عملي ګامونو پر اړتیا ټینګار کړی دی.

د طالبانو د کورنیو چارو وزیر او د چین سفیر داسې وخت د واخان د ستراتیژيک اهمیت په اړه خبرې کړي چې دا څو وروستۍ ورځې پاکستان ته نږدې ځینې حلقاتو په خواله رسنیو باندې داسې ګنګوسې خپرې کړي چې ګواکې پاکستاني پوځیان په واخان دهلیز/کوریدور حاکم شوي او غواړي دا سیمه ونیسي.

دې چارې د ګڼو فعالانو او خلکو غبرګونونه او اندېښنې پارولي دي.

واخان افغانستان او چین سره نښلوي او دواړه هېوادونه شاوخوا اتیا کیلومتره ګډه پوله لري.

د دغه دهلیز شمال ته تاجکستان، جنوب ته پاکستان او ختیځ ته د چین سینکیانګ ولایت پروت دی.

شاوخوا دوه کاله مخکې هم راپورونه خپاره شول چې پاکستاني ځواکونه هڅه کوي په واخان کې سرحدي نښې له منځه یوسي.

د افغانستان لپاره د پاکستان ځانګړي استازي صادق خان د کابل له سفره وروسته ویلي چې پرون (دوشنبې) یې د پاکستان له صدراعظم شهباز شریف سره د ټیلیفون له لارې د خپل سفر او له طالب چارواکو سره د خپلو خبرو په اړه معلومات شریک کړل.

صادق خان پرون (دوشنبې) پر خپله ایکسپاڼه لیکلي چې په دې ټیلیفوني خبرو کې یې صدراعظم ته د خپل وروستي سفر پایلې او د دواړو هېوادونو ترمنځ د اوسنیو اړیکو وضعیت تشریح کړ.

صادق خان په خپل راپور کې په دوه اړخیزو اړیکو کې د ستونزو او فرصتونو یادونه کړې او د شرایطو د ښه کولو او اړیکو د پیاوړتیا لپاره یې د لا زیاتې همکارۍ پر اهمیت ټینګار کړی دی.

د پاکستان د صدراعظم دفتر هم د راپور هرکلی کړی او د دواړو ګاونډیو هېوادونو ترمنځ د اړیکو او همکاریو د پیاوړتیا لپاره یې د هڅو د دوام غوښتنه کړې ده.

په دې بیان کې راغلي چې صدراعظم له ځانګړي استازي غوښتنه کړې چې د «ثبات ساتنې او د دواړو هېوادونو د ګډو ګټو د پرمختګ» لپاره اغېزمن ګامونه واخلي.

صادق خان د تېرې اوونۍ د سې شنبې په ورځ داسي مهال کابل ته لاړ چې په شپه یې د پاکستان جنګي الوتکو د پکتیکا پر برمل ولسوالي بمباري وکړه چې په نتیجه کې یې ۵۱ تنه ووژل شول.

د دې پېښې له کبله، چې د ملګروملتو په وینا ملکي وګړي پکې ووژل شول، د دوو هیوادونو ترمنځ ترینګلې اړیکې نورې هم کړکېچنې شوې.

د جرمني یو مخکښ سیاستوال وایي، باید هغه سوري او افغان کډوال، چې مجرم پېژندل شوي وي، له جرمني څخه وایستل شي.

محافظه‌کار سیاستوال فریدریخ میرز، چې د جرمني د فبرورۍ د میاشتې تر انتخاباتو مخکې نظرپوښتنو له مخې، مخکښ ښکاري، دا خبره پرون (دوشنبې) د جرمني (ډي پي اې) خبري اژانس ته وکړه.

که څه هم هغه ومنله چې د سوریې وضعیت لا هم بې‌ثباته دی، خو ویې ویل چې د هغه په مشرۍ د جرمني مسیحي دیموکرات ګوند (CDU) له ډېر وخت راهیسې په دې باور دی چې خلک افغانستان او سوریې ته بېرته استول کېدای شي او باید دا کار وشي.

ده زیاته کړه: "موږ به دا کار وکړو."

فریدریخ میرز همداراز وویل چې اوس باید دې ته ډېر پام وشي؛ څوک چې اروپا ته د ننوتلو اجازه ترلاسه کوي، داسې کسان نه وي چې د بشار اسد د رژیم تر واک لاندې یې جدي جرمونه کړي وي.

د رسمي شمېرو له مخې، اوس مهال شاوخوا ۹۷۵ زره سورییه وال په جرمني کې اوسي، چې ډېری یې له ۲۰۱۵ کال راهیسې دې هېواد ته تللي دي.

متحده عربي امارات د پکتیا ولایت په مرکز ګردېز کې د ۱۵۰ بسترو روغتون جوړوي.

د طالبانو تر کنټرول لاندې باختر دولتي خبري آژانس پرون (دوشنبې) وویل چې د دې روغتون د جوړولو کار د ۵ میلیونه ډالرو په لګښت پیل شوی دی.

راپور د پکتیا د عامې روغتیا د رییس له خولې لیکلي چې د جنوب ختیځو ولایتونو اوسیدونکو ته د روغتیايي خدماتو د وړاندې کولو لپاره دا روغتون به په ۲۵ جریبه ځمکه کې په معیاري ډول جوړ شي او په عصري طبي تجهیزاتو به سمبال وي.

دا روغتون په داسې حال کې جوړېږي چې د افغانستان د روغتیايي خدمتونو سیسټم د ډاکترانو، په ځانګړې توګه د ښځینه ډاکترانو له کمښت سره مخامخ دی او له ګاونډیو هېوادونو څخه د سلګونو زرو کډوالو د بېرته راتګ له امله تر فشار لاندې دی.

د طالبانو له لوری د نجونو پر زده کړو بندیز په افغانستان کې په ځانګړي ډول د ښځو د روغتیا په اړه اندېښنې لا ډېرې کړي دي.

طالبان وايي چې د خوست ولایت په صبریو ولسوالي کې د مسو یو کان کشف شوی دی.

د طالبانو د خوست ولایت د کانونو ریاست پرون (دوشنبې) په یوه خبرپاڼه کې وویل چې د دغه ریاست ريیس، صادق جان حمزه د صبریو ولسوالۍ په تورتنګي سیمه کې د کشف شوي کان ځای له نژدې ولید.

په خبرپاڼه کې د حمزه په قول ویل شوي چې د خوست ولایت په تڼیو، لکڼو او سپېرې ولسوالیو کې هم د مسو ځینې کانونه موندل شوي دي.

څرګنده نه ده چې د دغو کانونو ارزښت څومره دی او طالبانو هم په خپله خبرپاڼه کې دې موضوع ته اشاره نه ده کړې.

د افغانستان د مسو تر ټولو ستر کان د لوګر مس عینک دی چې کلونه وړاندې یې له چینايي شرکت ایم سي سی سره د استخراج قرارداد شوی خو عملي چارې یې نه دي پیل شوي.

درې تنه افغانان چې له افغانستانه اروپا ته د زرګونه افغانانو په قاچاق تورن دي، په برتانیا کې نیول شوي دي.

د جرمني خبري آژانس د راپور له مخې دا کسان چې د یوه بانډ غړي دي د ځوانو هلکانو په ځورونه هم تورن دي.

د برتانیا د کورنیوچارو وزیرې ایویت کوپر نن وویل چې درې واړه تورن بېرحمه کسان دي او مخکې د بلجیم د یوې محکمې له خوا هم په غیاب کې محاکمه شوي دي. د مېرمن کوپر په وینا په دوی کې یوتن په لس کاله او دوه نور هر یو په درې کاله حبس محکوم شوي دي.

د برتانوي چارواکو په وینا د دې بانډ غړو زرګونه انسانان له افغانستان، ایران، ترکیې او د بالکان له هېوادونو څخه لویدیځې اروپا، عمدتا فرانسې ته قاچاق کړي دي.

ویل شوي چې دې قاچاقبرانو به ځوان هلکان د لارې په اوږدو کې له جنسي پلوه ځورول او فلمونه به یې ترې اخیستل کېدل چې غږ ونه باسي. د خبر له مخې بلجیم ته د دې تورنو د سپارلو لپاره قانوني پړاوونه پیل شوي دي څو دا کسان خپله سزا هلته تېره کړي.