ټاکل شوې سبا جمعه د چنګاښ لومړۍ نېټه د ملګرو ملتونو په امنیت شورا کې د افغانستان پر وضعیت بحث وشي.

د افغانستان لپاره د ملګرو ملتونو مرستندوی ماموریت یا یوناما د ایکسپاڼې یا پخواني ټویټر د معلوماتو له مخې، دغې غونډې ته به د یوناما مشره روزا اوتنبایووا د افغانستان پر حالاتو توضیحات ورکړي.

دغه غونډه به د جمعې په ورځ د کابل پر وخت د مازیګر شپږنیم بجې پیل شي.

په ملګرو ملتونو کې د افغانستان موضوع داسې وخت مطرح کېږي،چې ټاکل شوې لس ورځې وروسته یعنې د جون پر ۳۰مه په قطر کې د افغانستان په اړه درېیمه غونډه جوړه شي.

طالبانو هم تایید کړې چې د قطر په درېیمه غونډه کې چې ملګري ملتونه یې کوربه‌توب کوي، برخه اخلي.

د ملګرو ملتونو د سرمنشي مرستیال ویاند فرحان حق د چهارشنبې په ورځ وویل، د دوحې په درېیمه غونډه کې له طالبانو سره د افغانستان په رسمیت پېژندل شوي حکومت په څېر نه، بلکې د حاکمو چارواکو په څېر چلند کېږي.

د طالبانو د ټرانسپورټ او هوايي چلند وزارت د هواپېژندنې ریاست نن پنجشنبه د غبرګولي یا جوزا ۳۱مه هم د افغانستان په ۱۴ ولایتونو کې د نسبتاً تېزو بادونو او سېلابونو اټکل کړی دی.

دغې ادارې په یوه اطلاعیه کې ویلي چې په بدخشان، تخار، نورستان، کونړ، پنجشېر، لغمان، ننګرهار، لوګر، پکتیا، خوست، پکتیکا، غزني، میدان وردګ او بامیان کې به د باران ادازه له ۱۵ تر ۳۵ ملي مټرو پورې وي.

د اطلاعیې له مخې، د سالنګونو په ګډون په شمالي، لوېدیځو، جنوبي او مرکزي ولایتونو کې بیا د تېزو بادونو، خاورو او دوړو اټکل شوی دی.

ویل شوي، په دغو ساحو کې به د بادونو شدت په یوه ساعت کې له ۵۰ تر ۹۰ کیلومترو پورې وي.

د غويي یا ثور له ۲۱مې د افغانستان ختیځ، شمال ختیځ، شمال، شمال لوېدیځ او لوېدیځ ولایتونه تر سختو اورښتونو وروسته د درنو سېلابو بهېدلو شاهدان وو چې سلګونو کسانو ته یې د مرګ‌ژوبلې اړولو تر څنګ خلکو ته درانه مالي زیانونه هم اړولي دي.

په جرمني کې پولیسو د یوې ۱۵ کلنې افغانې نجلۍ د مړي تر موندل کېدو وروسته د هغې مور و پلار ونیول.

د جرمني بلد ورځپاڼې پرون چهارشنبه د دې نجلۍ د مور و پلار د نیولو خبر ورکړ.

د راپور له مخې، د دغې افغانې نجلۍ مړی تېره دوشنبه د وُرمس ښار د سیند په څنډه کې وموندل شو.

بلخوا د جرمني دویچه ویله راپور ورکړی چې د دغې نجلۍ مور و پلار د هغې د وژنې په شک نیول شوي دي.

ځینو رسنیو د یوه قاضي په وینا راپور ورکړی چې ګومان کېږي دغه نجلۍ د خپل مور و پلار له‌خوا د خپل ژوند د بڼې په اړه د مخالفتونو له کبله وژل شوې وي.

د افغانستان کرکټ بورډ وايي، افغانستان به د اتو غوره لوبډلو په پړاو کې خپله لومړۍ سیالي نن په ویسټ اینډیز کې د هند پر وړاندې وکړي.

د دغه بورډ ویاند سید نسیم سادات له ازادي راډیو سره په خبرو کې هیله وښوده چې افغانستان به په دغه پړاو کې هم ښې لوبې وکړي.

هغه وویل: "لوبډله د ویسټ اینډیز باربادوس ته رسېدلې، هلته به دوی د اتو غوره لوبډلو (سوپر ایټ) پړاو لومړۍ سیالي د هندوستان په وړاندې وکړي. افغان لوبډلې تمرینات کړي او چمتووالی لري او زموږ تمه ده هغسې چې افغانستان په ګروپي پړاو کې ښې لوبې وکړې، د اتو غوره لوبډلو په پړاو کې هم افغانستان وځلېږي او نیمه پایلوبې لار پیدا کړي."

نننۍ مسابقه د کابل پر وخت د ماښام اووه بجې پیلېږي.

افغانستان په ګروپي پړاو کې یوګاندا، نیوزیلینډ او پاپوانیوګیني ماتې ورکړه، خو تېره دوشنبه یې د ویسټ اینډیز په وړاندې ماتې وخوړه.

د افغانستان بله مسابقه راوانه شنبه د اسټرالیا او د سې شنبې په ورځ د بنګله‌دېش په وړاندې ده.

د سږ کال د شلو اوورونو نړیوال جام سیالۍ د امریکا او ویسټ اینډیز په کوربه‌توب روانې دي او د دغه جام پایلوبه به د جون پر ۲۹ نېټه په ویسټ انډیز کې وي.

د افغانستان د هوا پېژندنې ادارې نن او سبا په ۱۴ ولایتونو کې د نسبتاً درنو بارانونو او له دې کبله د سېلابونو د راوتلو او همداراز تېزو بادونو اټکل کړی.

د طالبانو د حکومت د ټرانسپورټ او هوايي چلند وزارت د هواپېژندنې ادارې په یوه بیان کې په دې ډله کې بدخشان، تخار، نورستان، کونړ، پنجشېر، لغمان، ننګرهار، پکتیا، پکتیکا، خوست، غزني، لوګر، میدان وردګ او بامیان ولایتونه یاد کړي دي.

دې ادارې د باران د ورښت کچه د ۱۵ او ۳۵ ملي مترو ترمنځ اټکل کړې ده.

په بیان کې د افغانستان په شمالي، لوېدیځو، جنوبي او مرکزي سیمو کې د بادونو اټکل هم شوی.

جرمني د هغو افغان پناه غوښتونکو د ایستلو لپاره چې خپل ملي امنیت ته یې ګواښ بولي، له بېلابېلو هېوادونو سره په خبرو بوخت دی.

د جرمني خبري شبکې دویچ‌ویله نن چهارشنبه د دغه هېواد د کورنیو چارو د وزیرې نانسي فایزر په حواله ویلي، دوی له هېوادونو سره ځکه خبرې کوي چې افغانستان ته د پناه غوښتونکو د اخراج ممکنه لارې چارې ومومي.

هغې افغان کډوالو ته په اشارې زیاته کړه، جرمني په زغرده کار کوي چې خطرناکه اسلامپاله او د تاوتریخوالي عاملان کډوال افغانستان ته واستوي.

تر دې وړاندې شپیګل مجلې ویلي وو، د جرمني چارواکو د تېرې مې میاشتې په وروستیو کې له ازبکستاني چارواکو سره هم خبرې کړي چې څنګه یو شمېر افغان کډوال لومړی هلته او بیا خپل وطن ته ولېږي.

جرمني کې وروسته تر هغه د افغان پنا غوښتونکو په وړاندې حساسیتونه وپارېدل چې وروستیو څو اوونیو کې په دغه هېواد کې د افغانانو له‌خوا ځینې تاوتریخجنې پېښې وشوې.

تېره یکشنبه په هامبورګ کې پولیسو هغه سړی په ډزو سره ټپي کړ چې د پولیسو په خبره تبر په لاس یې په په پولیسو باندې د برید هڅه کوله.

تر دې مخکې د جمعې په ماښام له برلین ۱۳۰ کیلومتره لرې په یوه ختیځ ښار کې یوه افغان کډوال یو بل افغان په چاقوګانو وواهه او مړ یې کړ.

دغه بریدګر وروسته په یوه کور کې درې نور کسان هم چې د اروپا د فوټبال د اتلولۍ د پیل لوبې یې کتلې ټپیان کړل.

پولیسو په خپل بیان کې وروسته ویلي چې بریدګر غوښتل په پولیسو باندې هم برید وکړي، خو په ډزو سره یې مخه ونیول شوه.

دغه افغان کډوال وروسته په روغتون کې ساه ورکړه.

تېره سه شنبه هم د جرمني پولیسو اعلان وکړ چې یو نولس کلن افغان ځوان په فرانکفورت ښار کې یوه ۴۱ کلنه جرمنۍ ښځه په چاقو وهلې او ټپي کړې یې ده.

تر دې مخکې په منهایم ښار کې د مې په ۳۱مه یوه افغان کډوال د یوه پولیس په شمول پنځه کسان د چړو په ګوزارونو ټپيان کړل.

د طالبانو حکومت د افغانستان لپاره د ملګرو ملتونو د ځانګړي راپورتر وروستي راپور ته توند غبرګون ښودلی دی.

د طالبانو د حکومت ویاند ذبیح‌الله مجاهد نن چهارشنبه پر خپله ایکس شبکه یا پخواني ټویټر لیکلي، د ملګرو ملتونو یو شمېر غړي، په ځانګړې توګه ځانګړی راپورتر یې هڅه کوي چې د ده په وینا د دوحې له غونډې مخکې د خلکو ذهنیتونه بلې خواته واړوي.

مجاهد زیاته کړې چې دغه استازي د ده په ټکو د ناسمو تصویرونو په وړاندې کولو سره لوی پرمختګونه تر شعاع لاندې راولي.

هغه ټینګار کړی چې له طالبانو سره باید مثبت او کارنده تعامل وشي.

د ملګرو ملتونو ځانګړي راپورتر ریچارډ بینېټ په خپل راپور کې چې پرون سه شنبه یې د بشري حقونو شورا ته وړاندې کړ، طالبان د جنسیتي ځپنې د سیستم پر عامولو تورن کړل.

هغه د طالبانو تر واک لاندې د ښځو او نجونو وضعیت ټکان ورکوونکی بللی دی.

دا راپورونه داسې مهال خپریږي چې ټاکل شوې د همدې میاشتې په پای کې د دوحې غونډه جوړه شي او د ملګرو ملتونو ځانګړي راپورتر ویلي، بحثونه به یې تر ډېره د ښځو پر حقونو ور ټول وي.

د ریښتر په کچه څلور اعشاریه اته درجې زلزلې نن سهار وختي لغمان ولایت او شاوخوا سیمې لړزولي دي.

د امریکا د جیولوجیکي سروې ادارې پر خپله ویبپاڼه لیکلي چې د زلزلې مرکز د مهترلام په ۲۷ کیلو مترۍ کې د ځمکې په څه باندې ۶۷ کیلو متره تل کې و.

د زلزلې ټکانونه په څنګ لورو ولایتونو لکه کاپیسا، ننګرهار او ان پلازمېنه کابل کې احساس شوي دي.

د زلزلې د احتمالي زیانونو په اړه څه نه دي ویل شوي او د طالبانو د حکومت اړوندو چارواکو هم تراوسه په دې اړه تبصره نه ده کړې.

د افغانستان د ښځو، نجونو او بشري حقونو لپاره د امریکا ځانګړې استازې رینا امیري د ملګرو ملتونو د ځانګړي راپورتر ریچارډ بینېټ د وروستي راپور هرکلی کړی دی.

مېرمن امیري پر خپله ایکسپاڼه یا پخواني ټویټر د بینېټ دغه راپور چې پرون سه شنبه د ملګرو ملتونو د بشري حقونو شورا ۵۶مې غونډې ته وړاندې شو، پیاوړی یاد کړی دی.

په دغه راپور کې له طالبانو غوښتل شوي چې ټول هغه فرمانونه لغوه کړي چې له مخې یې د نجونو او ښځو اساسي حقونه محدود شوي دي.

دغه راپور داسې مهال د بشري حقونو شورا ته وړاندې شوی چې ټاکل شوې د همدې میاشتې په پای کې ملګري ملتونه، د طالبانو استازي او یوشمېر نور اړخونه په دوحه کې سره جرګه شي.

د ملګرو ملتونو ځانګړي راپورتر ویلي، د دوحې د غونډې بحثونه به تر ډېره د ښځو پر حقونو ورټول وي.

طالبانو د دوحې دغه غونډه د افغانستان په ګټه بللې او ویلې یې دي، یو پلاوی یې ګډون په کې کوي.

د اروپايي ټولنې د کډوالۍ چارو اداره وايي، افغان ښځې او نجونې او نورې زیانګالې ډلې لا هم په افغانستان کې د ځورونې له خطر سره مخ دي.

د دغه دفتر په تازه راپور کې، چې پرون خپور شوی، راغلي چې په ۲۰۲۳م کال کې افغانانو د اروپايي ټولنې په هېوادونو کې د پناه غوښتنې څه باندې ۱۱۸ زره غوښتنلیکونه سپارلي دي.

د تېر کال په پرتله که څه هم ۱۲ فیصده غوښتنې کمې شوي خو بیا هم یو پر پنځمه برخه افغانې ښځې او نجونې دي.

د دغه راپور له مخې جرمني اوس هم د افغان پناه غوښتونکو اصلي مقصد دی.

د اروپايي ټولنې په هېوادونو کې د منل شویو افغانانو شمېر ۵۵ فیصده و، په دې معنی چې شاوخوا نیمايي پناه غوښتونکي منل شوي.