سره له دې چې له ایران څخه خپل هېواد ته د افغان کډوالو د ستنېدو بهیر چټک شوی، له اروپا څخه د افغانانو د ستنولو لړۍ درول شوې ده.
د کرونا ویروس د خپرېدو له کبله هوايي شرکتونو الوتنې درولي او له کبلهیې جرمني او نورو هېوادونو د رد شویو افغان پناه غوښتونکو د استولو پروسه تم کړې ده.
جرمني له دې سره سره چې د کرونا ویروس په نړیواله وبا بدل شوی، د مارچ په ۱۲مه (د تېرې اوونۍ د پنجشنبې په ورځ) کابل ته یو شمېر افغانان بېرته ولېږل.
ښايي دا د اوس لپاره د افغان پناه غوښتونکو د بېرته استولو وروستۍ الوتکه وي چې کابل ته ورسېده ځکه چې په نړۍ کې د کرونا ویروس د خپرېدو له کبله هوايي شرکتونو کار درولی دی.
په دې چارتر الوتکه کې ۳۹ رد شوي افغان پناه غوښتونکي سپاره ول چې ټول نارینه وو.
ویل کېږي چې د هغوی په منځ کې ۲۲ تنه په بېلابېلو جرمونو محکوم شوي وو. په الوتکه کې د جرمني ۲ پولیسو هر رد شوی پناه غوښتونکی بدرګه کاوه.
جرمني په تېرو څو کلونو کې سلګونه افغان پناه غوښتونکي بېرته افغانستان ته لېږلي دي.
د دغه هېواد چارواکي وايي، هغه افغانانیې بېرته لېږلي چې درې ګونو محکمو د هغوی د پناه غوښتنلیکونه رد کړي او یا یې جرمونه کړي دي.
د نړۍ ګڼو هېوادونو خپلې ځمکنۍ پولې بندې کړي او له نورو هېوادونو سرهیې هوايي تګ راتګ درولی څو د کرونا ویروس د خپرېدو مخه ونیول شي.
په همدې منځ کې د افغانستان حکومت د جرمني په ګډون له ټولو اروپايي هېوادونو څخه وغوښتل چې په اوس وخت کې چې د کرونا ویروس په خپرېدو دی، د افغان کډوالو جبري ستنېدا ودروي.
د افغانستان د کډوالو او بېرته راستنېدونکو چارو وزارت مطبوعاتي سلاکار سید عبدالباسط انصاري له ارويايي هېوادونو غوښتي چې د افغان کډوالو د راستنولو پروسه ودروي.
ده ازادي راډیو ته وویل: "د دوی اجباري ستنول او زموږ د هېوادوالو د خپلې خوښې راګرځېدا دې اوس په دواړو حالتونو کې ودرول شي تر هغو چې موږ په خپل هېواد کې دننه د دې ستونزې د حل کولو لپاره یوه حللاره ومومو."
د افغانستان د کډوالو او بېرته راستنېدونکو چارو وزارت مرستیالې ډاکتر عالمې د جرمني دوېچې وېلې نشراتي ادارې ته ویلي چې وزارتیې تېره اوونۍ جرمني او نورو اروپايي هېوادونو ته په استولي لیک کې له هغوی غوښتنه کړې چې د افغانانو د ستنولو لړۍ ودروي.
د جرمني حکومت له خپلو اتباعو او په جرمني کې له مېشتو خلکو غوښتي چې نه دننه په دې هیواد کې او نه له جرمني بهر ته سفر وکړي.
د دغه هېواد د بهرنیو چارو وزارت په خبرداري کې ویل شوي چې پولیس دې د پولو څارنه سخته کړي او د هر ډول تګ راتګ مخه دې ونیسي.
په وروستیو کې په ایران کې د کرونا ویروس د خپرېدو له کبله خپل هېواد ته د افغانانو راستنېدا چټکه شوې ده.
د ځینو راپورونو پر اساس د ورځې نږدې ۱۰ زره افغان کډوال له ایران څخه بېرته افغانستان ته راځي، خو پاکستان له خپلې خاورې د افغان کډوالو د بېرته ستنولو بهیر درولی دی.