د پښتون ژغورنې غورځنګ مشر منظور پشتين وايي د بنو پولیسو د هغه تحريک د يو وژل شوي مخکښ، ګيله من وزير ورور عرفات او د تره زوی حاضر خان نیولي دي. پښتين د نومبر په ۱۹مه پر خپله فیسبوک پاڼه د غندنې په ترڅ کې ليکلي چې پولیسو هغه کسان له عدالته له ځان سره وړي دي.

د عرفات پښتين د کورنۍ يو غړي چې نه یې غوښتل نوم یې واخیستل شی، د نومبر په ۲۰مه مشال راډيو ته وويل چې پر هغو دواړو تور وو چې د ګيله من وزير په وژنه تورن کس، ازاد داوړ باندې یې حمله کړې ده. خو د هغه په وينا دا بې بنیاده دعوه ده او کورنۍ یې پر ازاد داوړ هېڅ برید نه دی کړی. تر اوسه پولیسو او د ازاد داوړ کورنۍ په دې اړه څه نه دي ويلي.

منظور پشتين په خپله ليکنه کې د پاکستان پر ریاست تور پورې کړی چې د ګيله من وزير د قاتلينو د نيولو پر ځای د هغه د کورنۍ غړي نيول کېږي او "د پښتنو خيرخوا لادرکه" کوي. د پاکستان حکومت په دې هلکه څه نه دي ويلي خو پر پښتو ژغورنې غورځنګ یې د ریاست پر ضد د خلکو د پاڅولو په تور کې بندیز لګولی. پي ټي اېم او د بشري حقونو نړیوالو ادارو دا بندیز غندلی دی.

شاعر او د پښتون ژغورنې غورځنګ د مرکزي کمېټې غړی، ګيله من وزير د ۲۰۲۴ کال د جولای په ۱۱مه په اسلام اباد کې ووژل شول. د هغه کورنۍ د نوموړي د وژنې تور د جایدادونو پر يو کاروباري ازاد داوړ او د هغه په ملګرو پورې کړ. تر اوسه پولیسو نوموړی یا بل څوک د ګيله من وزير د وژنې په تور نه دي نيولي.

د اروپایي ټولنې مشرانو او د لویدیځ بالکان هېوادونو پرون ماښام ( د لیندۍ ۲۶مه) په بروکسل کې د نژدې اړیکو د جوړولو هوکړه وکړه.

د جرمني خبري اژانس ( ډي.پي.اې) د اروپایي ټولنې د ۲۷ غړو هېوادونو د یوې ګډې اعلامیې پر اساس ویلي، پر اوکراین د روسیې جګړې او زیاتیدونکي جیوپولیتیک ازمونونو د نژدې اړیکو اړتیا ډېره کړې ده.

خبرپاڼه کې ټینګار شوی چې د لویدیځ بالکان راتلونکې په اروپایي ټولنه کې نغښتی دی.

د البانیا، بوسنیا هرزګوینا، مونته نګرو، شمالي مقدونیا او کوسووا مشرانو د دغو خبرو لپاره بروکسل ته سفر کړی وو.

سیمه ییز چارواکي وایي چې اوکرایني ځواکونو د روسیې د جنوب په روستوف-نا-دونو بندر کې یوه بیړۍ ویشتلې او یوشمېر کسان یې په کې وژلي دي.

رویټرز اژانس د سیمې د یوه قومندان یوري سلیوسار د ټېلګرام چېنل په حواله نن پنجشنبه ویلي چې برید کې بیړۍ ته زیان رسیدلی او د عملې یوشمېر غړي یې وژل شوي دي.

نوموړي ویلي چې د اوکراین په بریدونو کې یوې تر کار لاندې هستوګنیزې ودانۍ ته هم زیان اوښتی او یوه څنګ لوري ښارګوټي کې په دوه کورونو کې اور لګیدلی دی.

اوکرایني چارواکو تراوسه په دې اړه څه نه دي ویلي.

د اوکراین او روسیې د جګړې پای ته رسیدو ته هڅې ګړندۍ شوي، خو تراوسه په کې د پام وړ کوم عملي پرمختګ نه ښکاري.

د امریکا کانګرس د چهارشنبې په ورځ پر سوریې هغه بندیزونه په دایمي بڼه لغو کړل چې د پرزول شوي ولسمشر بشارلاسد د واکمنۍ پر مهال پرې لګول شوي وو.

له دې سره د فرانس پریس په خبره جنګ ځپلې سوریه کې د پانګونې زمینه برابره شوه.

تر دې وړاندې دوه ځله د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ د سعودي عربستان او ترکیې په غوښتنه دغه بندیزونه ځنډولي وو.

سعودي او ترکیه د سوریې د نوي ولسمشر احمد الشرع، چې پخوانی جهادي دی، سیمه ییز ملاتړي دي.

خپله الشرع هم تر دې وړاندې پر سوریې د بندیزونو د دایمي لرې کولو غوښتنه کړې وه.

د افغانستان او قرغیزستان د خصوصي سکتور استازو د ۱۵۶ میلیونه ډالرو په ارزښت سوداګریز تړونونه لاسلیک کړل.

د طالبانو د حکومت د صنعت او سوداګرۍ وزارت وایي چې تړونونو کې د ترانزیت پراختیا، د ګډو پانګونو جذب، د نندارتونونو جوړول او سوداګریزې ناستې شاملې دي.

وزارت په یوه خبرپاڼه کې ویلي چې دا تړونونه پرون چهارشنبه ( د لیندۍ ۲۶مه) په کابل کې د افغانستان- قرغیزستان د سوداګریز تواصل په کانفرانس کې لاسلیک شول.

دا کانفرانس د طالبانو د حکومت د سوداګرۍ د وزیر نورالدین عزیزي او د قرغزستان د اقتصاد او سوداګرۍ د وزیر بکیت صدیکوف په مشرۍ جوړ شوی و.

د افغانستان کورنیو رسنیو ویلي چې پرون په کابل کې د قرغیزستان د سوداګرۍ خونه هم پرانستل شوه.

که څه هم له روسیې پرته بل ېوه هېواد تراوسه د طالبانو حکومت په رسمیت نه دی پیژندلی، خو د قرغیزستان په ګډون د سیمې یوشمېر هېوادونه له طالبانو سره تعامل او سوداګریز اړیکي پالي.

د افغانستان د کرکټ د ۱۹ کلونو کم عمره لوبډلې د شپږ وکټو په توپیر د نیپال لوبډلې ماتې ورکړه.

د لوبې پچه نیپال ګټلي وه او په پنځوس اورونو کې يې ۱۲۴ منډې هدف افغان لوبډلې ته ورکړی و.

افغان لوبډلې په شپږویشتو اورونو کې ورکړل شوی هدف پوره او د شپږ وکټو په توپیر يې لوبه وګټله.

افغانستان له دې وړاندې له سریلانکا بنګلادیش څخه ماتې خوړلې وه.

د طالبانو د حکومت د سوداګرۍ او صنعت وزیر نورالدین عزیزي نن چهارشنبې د (ډیسمبر۱۷مه) د قرغیزستان د اقتصاد وزیر بکیت صدیکوف سره په کتنه کې د دواړو هېوادونو ترمنځ د سوداګریزو اړیکو او پانګونې پر پراختیا، د نندارتونو په جوړیدو او د سوادګریزو ناستو په اړه خبرې اترې کړي دي.

د طالبانو د سوداګرۍ او صنعت وزارت پر خپله ویبپاڼه لیکلي، افغانستان ته د قرغیزي چارواکو د سفر په ترڅ کې په کابل کې د قرغیزستان د سوداګرۍ خونه پرانستل شوې ده.

که څه هم قرغیزستان د طالبانو حکومت په رسمیت پیژندلی نه دی خو د افغانستان او قرغیزستان سوداګریزې اړیکې د نورو کالونو پرتله ښې دي.

د "اریان ۶" اروپايي توغندی د نړیوال موقعیت موندنې په موخه د ګالیله په نوم دوه سپوږمکۍ فضا ته توغولي دي.

د فرانس پریس خبري اژانس د خبر له مخې، دغه توغندی نن چهارشنبې (د ډیسمبر۱۷مه) په فرانسه کې د "کورو" له فضايي اډې توغول شوی دی.

له دې وړاندې د ګالیله سپوږمکۍ د "اریان۵" اروپايي توغندي او د روسیې "سایوز" توغندي د فرانسې له کورو فضايي اډې توغول شوي، خو په ۲۰۲۲کال کې پر اوکرایین د روسیې د یرغل له کلبه د روسیې او اورپايي ټولنې ترمنځ فضايي همکاري ودریده.

"اریان۶" اروپايي توغندو د ۲۰۲۴کال په جولای میاشت کې هغه مهال خپل عملي کار پیل کړ چې د ایلان ماسک له سپیس ایکس سره اروپايي ټولنې تړون لاسلیک کړ.

د تړون له مخې، د ۲۰۲۴کال په سپټمبر کې د "فالکن۹" توغندي په فلوریډا کې د کینډي له فضايي مرکزه د ګالیله دوه سپوږمکۍ فضا ته توغولي وو.

افغان ایوک ټولنې خبر ورکړی چې د امریکا ولسمشرډونالډ ټرمپ امریکا ته د اس ای وي (SIV) کیس لرونکو افغانانو لپاره د سفر معافیت لغوه کړی دی.

دغه ټولنې د سه شنبې په ورځ د (ډیسمبر۱۶مه) پر خپله ایکسپاڼه د دې سازمان د مشر شان ون دایور په حواله لیکلي،" د امریکا حکومت د ملي ګارد پر سرتیرو د یوه افغان له له بریده ناوړه ګټه پورته کوي څوامریکا ته، په افغانستان کې د امریکا د پخوانیو همکارانو او د هغوی د کورنیو د ورتګ مخه ونیسي".

دې ټولنې خبرداری ورکړی چې د سفر دغه بندیز امریکا ته د کډوالۍ له پخوانیو اصولو له هغې ډلې د کورنیو د ملاتړ خلاف اقدام دی او ژر تر ژره باید لغوه شي.

افغان ایوک په امریکا کې د افغان کډوالو د ملاتړ سازمان دی.

د امریکا په پلازمینه واشنګټن دي سي کې د رحمان الله لکڼوال په نوم د افغان کډوال په برید کې چې د امریکا د ملي ګارد یوه غړې په کې ووژل شوه، د ټرمپ ادارې پر افغان کډوالو فشارونه زیات کړي دي.

د اوکراین دفاع وزیر، دېنیس شمېهال وایي متحدینو سږ کال د اوکراین د وسلو له تولید سره نږدې ۵ میلیارډ ډالره مرسته کړې.

هغه زیاته کړه چې شریکانو همدارنګه په امریکا کې د اوکراین لپاره په همدومره لګښت وسلې پېرلي دي. د اوکراین دفاع وزیر دغه څرګندونې پرون سې شنبې د اوکراین د دفاعي اړیکو د تماس ډلې سره له انلاین غونډې وروسته وکړې.

هغه په ټیلیګرام کې ولیکل: "دا دواړه شمېرې ریکارډ دي، او موږ غواړو دا بهیر تر ۲۰۲۶ کال پورې هم وساتو."

د اوکراین د دفاع وزیر وویل چې جرمني پلان لري راتلونکی کال یولس نیم میلیارده یورو پوځي مرسته برابره کړي، په داسې حال کې چې برېتانیا سږ کال د اوکراین د هوايي مدافعې لپاره له بېلابېلو سرچینو ۶۰۰ میلیونه پونډه راټول کړي دي.

د اوکراین دفاع وزیردغه څرګندونې داسې مهال کوي چې په دې هیواد کې د روسیې د جګړې د پای ته رسولو لپاره د واشنګټن هڅې تیزې شوې دي. د دواړو هیوادونو مرکچې پلاوو روانه اونۍ په برلین کې د خبرو څو پړاوونه ترسره کړل او ولسمشرټرمپ وویل چې داسې ښکاري چې د دویمې نړیوالې جګړې راهیسې د اروپا د تر ټولو لویې او خونړۍ شخړې د پای ته رسولو لپاره یو تړون تر بل هر وخت نږدې شوی دی.

د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ د سه ‌شنبې په ورځ په هغه فهرست کې د سوریې او فلسطیني ادارې په ګډون نورهیوادونه هم شامل کړل چې پر وګړو یې امریکاته په ننوتو بندیز لګول شوی.

د سپینې ماڼۍ له‌ خوا د خپرې شوې پرېکړې له مخې، دغه بندیز د بورکینا فاسو، لاوس، مالي، نیجر، سیرییلیون او د جنوبي سوډان پر اتباعو هم تطبیقېږي.

د جرمني خبري آژانس د راپورله مخې د جنورۍ میاشتې راهیسې چې ټرمپ بیا د ولسمشرپه توګه دنده پیل کړې، د کډوالۍ او ویزو په برخه کې یې سخته تګلاره خپله کړې او موجوده قوانین یې لاسخت کړي دي.

د روان کال په پیل کې، واشنګټن د څو هېوادونو پراتباعو امریکا ته د داخلېدو بشپړ بندیزونه ولګول، چې ډېری یې لا هم پر ځای دي.

په اغیزمنو شویو هیوادونو کې افغانستان، میانمار، چاډ، د کانګو جمهوریت، استوایي ګینه، اریتریا، هایتي، ایران، لېبیا، سومالیا، سودان او یمن شامل دي. له هغې وروسته د واشنګټن له خوا پر یوشمیر نورو هېوادونو هم محدودیتونه لګول شوي دي.